The City of the Absent and the Over-Present. About Ręka pszczelarza (The Beekeeper’s Hand) by Tomasz Różycki in the Context of Benjamin’s Theory of Wandering
Journal cover Porównania, volume 38, no. 2, year 2025
PDF (Język Polski)

Keywords

Tomasz Różycki
Walter Benjamin
Holocaust
refugees
wandering
melancholy
kutabuk

How to Cite

Śniedziewska, M. (2025). The City of the Absent and the Over-Present. About Ręka pszczelarza (The Beekeeper’s Hand) by Tomasz Różycki in the Context of Benjamin’s Theory of Wandering. Porównania, 38(2), 295–319. https://doi.org/10.14746/por.2025.2.15

Abstract

In my article, I attempt to interpret Ręka pszczelarza (The Beekeeper’s Hand), a poetry collection by Tomasz Różycki published in 2022. I focus on two types of encounters with others, which Różycki poetically recounts. The first are imaginative and made possible through the work of memory and the lyrical subject’s particular sensitivity; the second, real, are embedded in the slowed-down rhythm of pandemic reality. In my article, I examine dialogues with both the absent and the overpresent. I refer to as absent those figures associated with the history of Berlin (mostly victims of the Holocaust, though not exclusively). The overpresent, on the other hand, are inhabitants of various kinds of social margins – hence the prefix over-, indicating their excessiveness or even unwanted presence. To describe Różycki’s creative method, I draw on Walter Benjamin’s theory of flânerie and a particular form of melancholy known as kutabuk. I argue that Ręka pszczelarza, structured around the logic of wandering, is both a poetic labyrinth and a melancholic lament for all forms of humanity that Różycki seeks to preserve.

https://doi.org/10.14746/por.2025.2.15
PDF (Język Polski)

References

Benjamin Walter (1997), Ulica jednokierunkowa, przeł. Andrzej Kopacki, Sic! Warszawa.

Benjamin Walter (2010), Berlińskie dzieciństwo na przełomie wieków, przeł. Bogdan Baran, Aletheia, Warszawa.

Homer, Odyseja (1992), przeł. Lucjan Siemieński, wstęp Zofia Abramowiczówna, oprac. Jerzy Łanowski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków.

Jak świat postrzega dziś Niemcy? (2016), https://tinyurl.com/pspcaw46 [dostęp: 12.03.2025].

Kleist Heinrich von (1983), Listy, przeł. i wstęp Wanda Markowska, Czytelnik, Warszawa, s. 521–522.

Lampedusa Tomasi di (1964), Profesor i Syrena, w: tegoż, Opowiadania, przeł. Jadwiga Brigstiger, przedm. Giorgio Bassani, PIW, Warszawa, s. 45–84.

Leśmian Bolesław (1996), Łąka, w: tegoż, Zwiedzam wszechświat, wybór Włodzimierz Bolecki, Świat Książki, Warszawa, s. 151–161.

Nietzsche Fryderyk (2000), Z genealogii moralności. Pismo polemiczne, przeł. Leopold Staff, Tower Press, Gdańsk.

Różewicz Tadeusz (2006), Pomniki, w: tegoż, Poezja 2, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław, s. 147.

Różycki Tomasz (2013), Tomi. Notatki z miejsca postoju, Fundacja „Zeszytów Literackich”, Kraków.

Różycki Tomasz (2016), Litery, a5, Kraków.

Różycki Tomasz (2020), Próba ognia. Błędna kartografia Europy, Austeria, Kraków–Budapeszt–Syrakuzy.

Różycki Tomasz (2022), Ręka pszczelarza, Znak, Kraków.

Różycki Tomasz (2024), Hulanki & Swawole, a5, Kraków.

Vogel Debora (2006), Akacje kwitną. Montaże, przeł. i posł. Karolina Szymaniak, il. Henryk Strenga, Austeria, Kraków.

Zagajewski Adam (2002), Solidarność i samotność, Fundacja „Zeszytów Literackich”, Warszawa.

Zagajewski Adam (2019), Tajemnicze muzeum w Dahlem, w: tegoż, Substancja nieuporządkowana, Kraków, s. 121–125.

Zajączkowska Urszula (2019), Gruzowiska i młode liście, w: tejże, Patyki, badyle, Marginesy, Warszawa, s. 63–72.

Ankersmit Frank (2004), Narracja, reprezentacja, doświadczenie. Studia z teorii historiografii, red. i wstęp Ewa Domańska, Universitas, Kraków.

Bieńczyk Marek (2000), Melancholia. O tych, co nigdy nie odnajdą straty, Sic!, Warszawa.

Bobryk Roman (2023), „I tu będę spędzał kwarantannę…”. Berlin czasu pandemii w tomie „Ręka pszczelarza” Tomasza Różyckiego, „Białostockie Studia Literaturoznawcze”, nr 23, s. 167–178. DOI: https://doi.org/10.15290/bsl.2023.23.11

Czabanowska-Wróbel Anna (2019), „Kolonie” Tomasza Rózyckiego – cykl poetycki i powtórzenie, w: tejże, Utopia powtórzenia. Powtórzenie, podmiotowość, pamięć w literaturze modernizmu, Wydawnictwo UJ, Kraków, s. 301–314.

Dobrzyńska Teresa (2019), Dziedzictwo. Powroty do kraju rodzinnego przodków w wierszach Tomasza Różyckiego, w: Obroty liter. Szkice o twórczości Tomasza Różyckiego, red. Anna Czabanowska-Wróbel, Magdalena Rabizo-Birek, Universitas, Kraków, s. 41–66.

Fortuna Katarzyna (2022), Z Tomaszem Różyckim o najnowszym tomie poezji „Ręka pszczelarza”, https://tinyurl.com/yman5vhm [dostęp: 1.03.2025].

Gorczyńska Małgorzata (2020), W Zatoce Syreny. „Lawinia” i „Strefa komfortu” Tomasza Różyckiego, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka”, nr 38, s. 13–39. DOI: https://doi.org/10.14746/pspsl.2020.38.2

Gorczyńska Małgorzata (2022), „Ręka pszczelarza”. Bezgłośny lament i przemieszanie wcieleń, https://tinyurl.com/463xpb4d [dostęp: 2.02.2025].

Kaszuba-Dębska Anna (2016), Kobiety i Schulz, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.

Kuczyńska-Koschany Katarzyna (2012), Dwa paradygmaty samobójstwa czy dwa akty wolnej śmierci? Heinrich von Kleist i Jean Améry, „Przestrzenie Teorii”, nr 18, s. 11–26. DOI: https://doi.org/10.14746/pt.2012.18.1

Sadowski Witold (2021), Gatunkowe obrazy świata. Sielanka, litania, sonet, „Pamiętnik Literacki”, z. 2, s. 181–193. DOI: https://doi.org/10.18318/pl.2021.2.13

Spiller Michael R.G. (1992), The Development of the Sonnet. An Introduction, Routledge, London–New York.

Spólna Anna (2024), „Słowo nie daje spać”. Ironiczna autoreferencjalność DOI: https://doi.org/10.24917/23534583.12.16

w „Ręce pszczelarza” Tomasza Różyckiego, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica”, t. 12: Wokół (teorii) wiersza, s. 271–284.

Szumiec Anna (2022), Doświadczenie perypatetyczne w twórczości Tomasza Różyckiego [niepublikowana praca doktorska], Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice. Dostępny on-line: https://tinyurl.com/3kn7sdjm [dostęp: 9.05.2025].