Abstract
In my article, I attempt to interpret Ręka pszczelarza (The Beekeeper’s Hand), a poetry collection by Tomasz Różycki published in 2022. I focus on two types of encounters with others, which Różycki poetically recounts. The first are imaginative and made possible through the work of memory and the lyrical subject’s particular sensitivity; the second, real, are embedded in the slowed-down rhythm of pandemic reality. In my article, I examine dialogues with both the absent and the overpresent. I refer to as absent those figures associated with the history of Berlin (mostly victims of the Holocaust, though not exclusively). The overpresent, on the other hand, are inhabitants of various kinds of social margins – hence the prefix over-, indicating their excessiveness or even unwanted presence. To describe Różycki’s creative method, I draw on Walter Benjamin’s theory of flânerie and a particular form of melancholy known as kutabuk. I argue that Ręka pszczelarza, structured around the logic of wandering, is both a poetic labyrinth and a melancholic lament for all forms of humanity that Różycki seeks to preserve.
References
Benjamin Walter (1997), Ulica jednokierunkowa, przeł. Andrzej Kopacki, Sic! Warszawa.
Benjamin Walter (2010), Berlińskie dzieciństwo na przełomie wieków, przeł. Bogdan Baran, Aletheia, Warszawa.
Homer, Odyseja (1992), przeł. Lucjan Siemieński, wstęp Zofia Abramowiczówna, oprac. Jerzy Łanowski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Jak świat postrzega dziś Niemcy? (2016), https://tinyurl.com/pspcaw46 [dostęp: 12.03.2025].
Kleist Heinrich von (1983), Listy, przeł. i wstęp Wanda Markowska, Czytelnik, Warszawa, s. 521–522.
Lampedusa Tomasi di (1964), Profesor i Syrena, w: tegoż, Opowiadania, przeł. Jadwiga Brigstiger, przedm. Giorgio Bassani, PIW, Warszawa, s. 45–84.
Leśmian Bolesław (1996), Łąka, w: tegoż, Zwiedzam wszechświat, wybór Włodzimierz Bolecki, Świat Książki, Warszawa, s. 151–161.
Nietzsche Fryderyk (2000), Z genealogii moralności. Pismo polemiczne, przeł. Leopold Staff, Tower Press, Gdańsk.
Różewicz Tadeusz (2006), Pomniki, w: tegoż, Poezja 2, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław, s. 147.
Różycki Tomasz (2013), Tomi. Notatki z miejsca postoju, Fundacja „Zeszytów Literackich”, Kraków.
Różycki Tomasz (2016), Litery, a5, Kraków.
Różycki Tomasz (2020), Próba ognia. Błędna kartografia Europy, Austeria, Kraków–Budapeszt–Syrakuzy.
Różycki Tomasz (2022), Ręka pszczelarza, Znak, Kraków.
Różycki Tomasz (2024), Hulanki & Swawole, a5, Kraków.
Vogel Debora (2006), Akacje kwitną. Montaże, przeł. i posł. Karolina Szymaniak, il. Henryk Strenga, Austeria, Kraków.
Zagajewski Adam (2002), Solidarność i samotność, Fundacja „Zeszytów Literackich”, Warszawa.
Zagajewski Adam (2019), Tajemnicze muzeum w Dahlem, w: tegoż, Substancja nieuporządkowana, Kraków, s. 121–125.
Zajączkowska Urszula (2019), Gruzowiska i młode liście, w: tejże, Patyki, badyle, Marginesy, Warszawa, s. 63–72.
Ankersmit Frank (2004), Narracja, reprezentacja, doświadczenie. Studia z teorii historiografii, red. i wstęp Ewa Domańska, Universitas, Kraków.
Bieńczyk Marek (2000), Melancholia. O tych, co nigdy nie odnajdą straty, Sic!, Warszawa.
Bobryk Roman (2023), „I tu będę spędzał kwarantannę…”. Berlin czasu pandemii w tomie „Ręka pszczelarza” Tomasza Różyckiego, „Białostockie Studia Literaturoznawcze”, nr 23, s. 167–178. DOI: https://doi.org/10.15290/bsl.2023.23.11
Czabanowska-Wróbel Anna (2019), „Kolonie” Tomasza Rózyckiego – cykl poetycki i powtórzenie, w: tejże, Utopia powtórzenia. Powtórzenie, podmiotowość, pamięć w literaturze modernizmu, Wydawnictwo UJ, Kraków, s. 301–314.
Dobrzyńska Teresa (2019), Dziedzictwo. Powroty do kraju rodzinnego przodków w wierszach Tomasza Różyckiego, w: Obroty liter. Szkice o twórczości Tomasza Różyckiego, red. Anna Czabanowska-Wróbel, Magdalena Rabizo-Birek, Universitas, Kraków, s. 41–66.
Fortuna Katarzyna (2022), Z Tomaszem Różyckim o najnowszym tomie poezji „Ręka pszczelarza”, https://tinyurl.com/yman5vhm [dostęp: 1.03.2025].
Gorczyńska Małgorzata (2020), W Zatoce Syreny. „Lawinia” i „Strefa komfortu” Tomasza Różyckiego, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka”, nr 38, s. 13–39. DOI: https://doi.org/10.14746/pspsl.2020.38.2
Gorczyńska Małgorzata (2022), „Ręka pszczelarza”. Bezgłośny lament i przemieszanie wcieleń, https://tinyurl.com/463xpb4d [dostęp: 2.02.2025].
Kaszuba-Dębska Anna (2016), Kobiety i Schulz, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
Kuczyńska-Koschany Katarzyna (2012), Dwa paradygmaty samobójstwa czy dwa akty wolnej śmierci? Heinrich von Kleist i Jean Améry, „Przestrzenie Teorii”, nr 18, s. 11–26. DOI: https://doi.org/10.14746/pt.2012.18.1
Sadowski Witold (2021), Gatunkowe obrazy świata. Sielanka, litania, sonet, „Pamiętnik Literacki”, z. 2, s. 181–193. DOI: https://doi.org/10.18318/pl.2021.2.13
Spiller Michael R.G. (1992), The Development of the Sonnet. An Introduction, Routledge, London–New York.
Spólna Anna (2024), „Słowo nie daje spać”. Ironiczna autoreferencjalność DOI: https://doi.org/10.24917/23534583.12.16
w „Ręce pszczelarza” Tomasza Różyckiego, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica”, t. 12: Wokół (teorii) wiersza, s. 271–284.
Szumiec Anna (2022), Doświadczenie perypatetyczne w twórczości Tomasza Różyckiego [niepublikowana praca doktorska], Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice. Dostępny on-line: https://tinyurl.com/3kn7sdjm [dostęp: 9.05.2025].
License
Copyright (c) 2025 Magdalena Śniedziewska

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license
