Klíčová slova
mimikra
totalitaryzm
Boba Blagojević
narracja
titoizm
proza w Socjalistycznej Federacyjnej Republice Jugosławii
Naga Wyspa
Jak citovat
Abstrakt
Figurą błazna chętnie posługiwali się twórcy modernizmu i awangardy, diagnozując sytuację artysty balansującego pomiędzy życiem i śmiercią, upadkiem i wzlotem, niebem i piekłem, pomiędzy dobrem i złem. Maska błazna jako znak przynależności twórców i sztuki do innego porządku chroniła przed konsekwencjami przekraczania tabu, ale także stawała się symboliczną egzemplifikacją tragicznej egzystencji (samotności) artysty i upadku kultury w nowoczesnym świecie (Jung 489–496, Starobinsky 308–323, Bachtin 366 375). Powieść serbskiej pisarki Boby Blagojević Skerletna luda (Szkarłatny błazen) z 1991 roku podejmująca rozważania na temat kondycji człowieka, władzy i ojczyzny oraz uwikłań sztuki i ideologii stanie się impulsem do refleksji nad stosowanymi przez jugosłowiańskich intelektualistów strategiami maskowania i demaskowania tematyki titoistycznych represji do końca lat osiemdziesiątych XX wieku.
Reference
Ashcroft Bill, Griffiths Gareth, Tiffin Helen. Post-Colonial Studies. The Key Concepts. New York: Routledge, 2007.
Bachelard, Gaston. „Fenomenologia maski”. Przeł. Barbara Grzegorzewska. Maski. T. 2. Red. Janion Maria, Rosiek Stanisław. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1986. S. 14–24.
Bachtin, Michaił. „Formy czasu i czasoprzestrzeni w powieści”. Problemy literatury i estetyki. Przeł. Wincenty Grajewski. Warszawa: Czytelnik, 1982. S. 278–469.
Banac, Ivo. Sa Staljinom protiv Tita, informbirovski rascjepi u jugoslavenskom komunističkom pokretu. Zagreb: Globus, 1990.
Bekić, Darko. Jugoslavija u hladnom ratu. Zagreb: Globus, 1988.
Bela knjiga o agresivnim postupcima vlada SSSR-a, Poljske, Čehoslovačke, Mađarske, Rumunije, Bugarske i Albanije prema Jugoslaviji. Beograd: MIP FNRJ, 1951.
Bhabha, Homi. „Mimikra i ludzie. O dwuznaczności dyskursu kolonialnego”. Tłum. Tomasz Dobrogoszcz. Literatura na Świecie 1–2 (2008). S. 184–195. Bhabha, Homi. Of Mimicry and Man: the Ambivalence of Colonial Discourse’s Civility. The location of culture. London: Routledge, 1994. S. 85–92. Pierwodruk: October 28 (1984 – Spring). S. 125–133.
Blagojević, Boba. Skerletna luda. Prva knjiga koja se zove i druga knjiga. Beograd – Sremski Karlovci: Miltas – Izdavačka knjižarnica Stojana Novakovića, 1991.
Blagojević, Boba. Skerletna luda. Prva knjiga koja se zove i druga knjiga, Novi Sad – Sremski Karlovci – Beograd: Izdavačka knjižarnica Stojana Novakovića – Altera, 2002.
Callois, Roger. Mimicry and Legendary Psychasthenia. Przeł. John Shepley. October 31 (1984 – Winter). S. 16–32. Web. 19.02.2017. <http://www.tc.umn.edu/~stou0046/caillois.pdf> Pierwodruk: Mimetisme
et psychasthenie legendaire. Minotaure 7 (1935). S. 4–10.
Dedijer, Vladimir. Dokumenti o 1948. T. 1–3. Beograd: Izdavačka radna organizacija «Rad», 1980.
Dedijer, Vladimir. Izgubljena bitka Josifa Visarionoviča Staljina. Sarajevo: Svjetlost, 1969.
Dedijer, Vladimir. Novi prilozi za biografiju Broza Tita. T. 3. Beograd: Izdavačka radna organizacija «Rad», 1984.
Dedijer, Vladimir. Tito. New York: Simon and Schuster, 1953.
Domańska, Ewa. „Hermeneutyka przejścia (Wspomnienia z Rosji Jana Żarno)”. Historie niekonwencjonalne. Refleksja o przeszłości w nowej humanistyce. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2006. S. 131–159.
Domańska, Ewa. Obrazy PRL w perspektywie postkolonialnej. Studium przypadku. Web. 10.07.2016. <http://www.staff.amu.edu.pl/~ewa/Domanska,%20Obrazy%20PRL%20w%20perspektywie%20postkolonialnej.pdf>
Freud, Sigmund. „Nieświadomość”. Przeł. Marcin Poręba. Zofia Rosińska. Freud. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2002. S. 193–225.
Hirsch, Marianne. „Family Pictures: Maus, Mourning and Post-Memory”. Discours 2 (1992–93 – Winter). S. 3–29.
Hofman, Branko. Noc do jutra. Przeł. Joanna Pomorska. Warszawa: Czytelnik, 1988.
Isaković, Antonije. Ułamek sekundy 2. Przeł. Elżbieta Kwaśniewska. Warszawa: Czytelnik, 1990.
Jambrešić Kirin, Renata. „Izdajice su uvijek ženskog roda: političke zatvorenice u arhipelagu Goli”. Up&Underground 17–18 (2010). S. 231–242.
Jambrešić Kirin, Renata. „Komunističko totalitarno nasilje: žene na Golom otoku i sv. Grguru”. Sjećanja žena žrtava nacizma i nedemokratskih režima. Ured. Sandra Prlenda. Zagreb: Centar za ženske studije, 2009. S. 47–67.
Jambrešić Kirin, Renata. „Verbalno nasilje i razgradnja kolektivnih identiteta u iskazima političkih zatvorenika i ratnih zarobljenika (1945–1995)”. The Politics of Memorizing and Forgettimg: Reminiscences of the Second World War in Croatia. Bez miejsca i roku wydania. S. 39–57. Web. 10.08.2016. <http://rss.archives.ceu.hu/archive/00001140/01/148.pdf>
Jezernik, Božidar. Naga Wyspa. Gułag Tity. Przeł. Joanna Pomorska i Joanna Sławińska, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2013.
Jung, Carl Gustav. „Picasso”. Archetypy i symbole. Pisma wybrane. Przeł. Jerzy Prokopiuk. Warszawa: Czytelnik, 1976. S. 489–496.
Kołakowski, Leszek. „Kapłan i błazen (Rozważania o teologicznym dziedzictwie współczesnego myślenia)”. Pochwała niekonsekwencji. Pisma rozproszone z lat 1955–1968. T. 2. Przedmowa, wybór i opracowanie Zbigniew Mencel. Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza, 1989.
V. kongres Komunističke partije Jugoslavije: izvještaji i referati. Zagreb: Kultura, 1948.
VI. kongres KPJ/SKJ, Beograd: Kultura, 1952.
Kovač, Mirko. Drzwi żywota. Przeł. Grzegorz Łatuszyński. Łódź: Wydawnistwo Łódzkie, 1988.
Kranjec, Miško. Zgubljena vera. Ljubljana: Cankarjeva založba, 1954.
Kržavac Savo, Marković Dragan. Informbirо – šta je to? Jugoslavija je rekla ne. Beograd: Sloboda, 1976.
Kržavac Savo, Marković Dragan. Zavera informbiroa. Beograd – Ljubljana: Narodna knjiga – Partizanska
knjiga, OOUR Izdavačko-publicistička delatnost, 1987.
Lacan, Jaques. „The Line and Light”. The Four Fundamental Concepts of Psychoanalysis. The Seminar of Jacques Lacan. Book XI. Transl. Alan Sheridan, New York – London: W.W. Norton&Company, 1998. S. 91–104
Legutko, Ryszard. „Podzwonne dla błazna”. Bez gniewu i uprzedzenia. Szkice o książkach, ludziach i ideach. Paryż: AKTIS, 1989.
Mandić, Igor. Književno (st)ratište. Kritika hrvatske tekstualnosti 1991–96/97. Zagreb: NZMH, 1998.
Marković, Dragan. Istina o Golom otoku. Beograd: Narodna knjiga – Partizanska knjiga, 1987.
Marković, Milivoje. Preispitivanja. Informbiro i Goli otok u jugoslovenskom romanu. Beograd: Narodna knjiga, 1986.
Mihailović, Dragoslav. Kiedy kwitną tykwy. Przeł. Dorota Jovanka Cirlić. Warszawa: PIW, 1979.
Petranović, Branko. Istorija Jugoslavije 1918.-1988. T. 3. Beograd: Nolit, 1988.
Pleterski Janko et al. Povijest Saveza komunista Jugoslavije. Beograd: Izdavački centar Komunist, Narodna knjiga, Rad, 1985.
Radonjić, Radovan. Izgubljena orijentacija. Beograd: Radnička štampa, 1985.
Radonjić, Radovan. „O broju informbirovaca se ipak znalo”. Matica 58 (2014 – ljeto). S. 23–52.
Radonjić, Radovan, Otoci i kamenolomi. Politički eseji, Titograd: NIO Univerzitetska riječ, 1986.
Ribnikar, Jara. Nedovršeni krug. Beograd: Novo pokoljenje, 1954.
Starobinsky, Jean. „Portret artysty jako linoskoczka”. Przeł. Aleksandra Olędzka-Frybesowa. Literatura na Świecie 9 (1976). S. 308–323.
Svirčev, Žarka. Is-povest stranosti ili poetičke transgresije Bobe Blagojević. Web. 15.10.2016. <http://www.academia.edu/16959720/Ispovest_stranosti_ili_poeti%C4%8Dke_transgresije_Bobe_Blagojevi%C4%87>
Štrbac, Čedomir. Jugoslavija i odnosi između socijalističkih zemalja. Sukob KPJ i Informbiroa. Beograd: Institut za međunarodnu politiku i privredu, 1975.
Štrbac, Čedomir. Svedočanstva o 1948. Fragmenti za istoriju. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, 1989.
Sznajderman, Monika. „«Tam, gdzie Bóg nie ukończył swego dzieła». Szkic o królu, błaźnie i nowej demiurgii”. Polska Sztuka Ludowa 51, 1–2 (1997). S. 124–131.
Taczyńska, Katarzyna. „Diskurs o logoru Goli otok – ženska perspektiva”. Knjiženstvo 4 (2014). Web. 23.09.2016. <http://www.knjizenstvo.rs/magazine.php?text=130>
Todorić, Gordana. „Verski pokret Sabataja Cvija i jedna književna afera, tri stotine godina kasnije”. Religija i tolerancija 24 (2015). S. 301–308.
Wańkowicz, Melchior. Karafka La Fontaine’a. T. 2. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1984.
Licence
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license