MARTIN HEIDEGGER I FENOMENOLOGICZNO- -HERMENEUTYCZNE POJĘCIE DYSKURSU
PDF (Język Polski)

Klíčová slova

dyskurs
fenomenologia
hermeneutyka
mowa
interpretacja
bycie-w-świecie

Jak citovat

Januszkiewicz, M. (2018). MARTIN HEIDEGGER I FENOMENOLOGICZNO- -HERMENEUTYCZNE POJĘCIE DYSKURSU. Porównania, 21(2), 65–78. https://doi.org/10.14746/p.2017.21.13950

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę analizy i interpretacji dyskursu fenomenologiczno-hermeneutycznego w ujęciu Martina Heideggera oraz sposobu rozumienia dyskursu przez wspomnianego filozofa (to dwie niezależne kwestie). Wybór tematyki nie jest arbitralny. Przeciwnie, chodzi o to, aby pokazać, że Heideggerowskie ujęcie dyskursu zasługuje na uwagę (nie mniej niż spopularyzowane, by nie powiedzieć wręcz skonwencjonalizowane, ujęcie Michela Foucaulta). W Prolegomena zur Geschichte des Zeitbegriffs wyróżnia filozof cztery zasadnicze momenty strukturalne dyskursu. Są to kolejno: 1) to, o czym się mówi; 2) to, co powiedziane jako takie (dyskursywne co); 3) komunikacja; 4) wyjawianie/odkrytość. Kwestie te zostaną szczegółowo omówione w artykule. Pojęcie dyskursu nie jest neutralne, ale zawsze formułowane na gruncie jakiegoś dyskursu, a więc pewnego sposobu widzenia świata czy badanych problemów. Dlatego należy scharakteryzować wstępnie ów dyskurs jako sposób myślenia (część pierwsza szkicu), by dopiero następnie przyjrzeć się uważniej Heideggerowskiej koncepcji dyskursu (w części drugiej). Oba te zagadnienia wydają się bardzo ważne, bo: 1) problem dyskursu fenomenologiczno-hermeneutycznego wydaje się stosunkowo jeszcze mało znany (w potocznej świadomości zazwyczaj radykalnie oddziela się fenomenologię i hermeneutykę); 2) Heideggerowska koncepcja dyskursu również domaga się szerszego przedstawienia.

https://doi.org/10.14746/p.2017.21.13950
PDF (Język Polski)

Reference

Van Dijk, Teun A. Badania nad dyskursem. Tłum. Grzegorz Grochowski. Dyskurs jako struktura i proces. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. S. 9–44.

Foucault, Michel. Porządek dyskursu. Tłum. Michał Kozłowski. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2002.

Gadamer, Hans-Georg. Rozum, słowo, dzieje. Tłum. Małgorzata Łukasiewicz, Krzysztof Michalski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2000.

Gadamer, Hans-Georg. Język i rozumienie. Tłum. Piotr Dehnel, Barbara Sierocka. Warszawa: Fundacja Aletheia, 2003.

Heidegger, Martin. Bycie i czas. Tłum. Bogdan Baran. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993.

Heidegger, Martin. History of the Concept of Time. Transl. Theodore Kisiel. Bloomington: Indiana University Press, 1992a.

Heidegger, Martin. The Concept of Time. Transl. William McNeill. Oxford: Basil Blackwell, 1992b.

Husserl, Edmund. Badania logiczne. Tom II/1. Tłum. Janusz Sidorek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.

Husserl, Edmund. Filozofia jako ścisła nauka. Tłum. Włodzimierz Galewicz, Warszawa: Drukarnia Reprint, 1992.

Husserl, Edmund. Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii. T. 1. Tłum. Danuta Gierulanka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1967.

Kisiel, Theodore. The Genesis of Heidegger’s “Being and Time”. Berkeley, Los Angeles, London: University of California Press, 1995.

Moran, Dermot. Introduction to Phenomenology. London and New York: Routledge, 2000.