Schlagworte
hermetyzm
humanizm
Biernat z Lublina
manuskrypt
Zitationsvorschlag
Abstract
Prezentowana publikacja jest efektem badań nad tradycją hermetyczną i początkami polskiego humanizmu. Omawia tekstualną zawartość pierwszej z trzech części rękopisu PAN nr 1717 z Krakowa, w którym Biernat z Lublina spisał wybrane fragmenty pism hermetycznych. Artykuł ukazuje wnioski, jakie pojawiają się na kolejnych etapach analizy filologicznej. Procedura interpretacyjna skupia się na podstawowych zagadnieniach hermetycznych. Wskazuje na dominanty tematyczne wybrane do manuskryptu lub celowo pominięte przez Biernata z Lublina. Oprócz tego zestawia wybrane edycje pism hermetycznych, porównuje konkretne fragmenty, zdania i pojedyncze słowa (dicta Hermetis). Egzegeza ukazuje także filozoficzną tradycję, która warunkowała sposób czytania przez Biernata z Lublina.
Literaturhinweise
św. Augustyn. Państwo Boże. Przeł. ks. Władysław Kubicki. Kęty: Wydawnictwo Antyk, 1998.
św. Augustyn. Wyznania. Przeł. Z. Kubiak. Kraków: Wydawnictwo Znak (wyd. IV, dodruk), 2009.
Bernard Silvestris. Cosmographia. Ed. Peter Dronke. Leiden: E. J. Brill, 1978.
Biernat z Lublina. Ezop. Wyd. I. Chrzanowski. Kraków: Biblioteka Pisarzów Polskich nr 55, 1910.
Biernat z Lublina. Ezop. Wstęp Stanisław Grzeszczuk, oprac. Janusz S. Gruchała. Kraków: Biblioteka Polska, 1997.
Brückner Aleksander. Ezopy polskie. Kraków: Rozprawy Akademii Umiejętności. Wydział Filologiczny (T. XXXIV), 1902.
Budzyk Kazimierz. „’Marchołt’ Jana z Koszyczek”. Ze studiów nad literaturą staropolską. Studia staropolskie. T. 5. Red. K. Budzyk. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1957.
Campanelli Maurizio. „Introduzione”. Campanelli, Maurizio ed. Mercurii Trismegisti Pimander sive de potestate et sapientia Dei. Ed. Maurizio Campanelli. Torino: Nino Aragno, 2011.
Campanelli Maurizio ed. Mercurii Trismegisti Pimander sive De Potestate et Sapientia Dei. Torino: Nino Aragno, 2011.
Copenhaver Brian P. ed. Hermetica. The Greek Corpus Hermeticum and the Latin Asclepius in a new English translation, with notes and introtaction. Transl. Brian P. Copenhaver. Cambridge: Cambridge University Press, 1992.
Domański Juliusz. „Losy Marsilia Ficina w Polsce w XVI XVI wieku”. Philosophica, paraphilosophica, metaphilosophica. Studia i szkice z myśli dawnej. Przeł. Maria Chodyko. Karków: Polska Akademia Umiejętności, 2008.
Festugière Andrè Jean. La révélation d’Hermès Trismégiste. T. 2. Paris: J. Gabalda, 1949.
Fowden Garth. The Egyptian Hermes. A Historical Approach to the Late Pagan Mind. New Jersey: Princeton University Press, 1993.
Freedman John. „Biernat of Lublin: The First Polish Writer in Vernacular”. Polish Review 3 (1985).
Giovanni Pico della Mirandola. Oratio de hominis dignitate (Mowa o godności człowieka). Przeł. Z. Nerczuk i M. Olszewski. Warszawa: Wydawnictwo IfiS PAN, 2010.
Gruchała Janusz S. „Biernata z Lublina antologia filozoficzna z początku XVI w. (Hermes Trismegistos – Platon – Arystoteles)”. Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej XXXVIII (1988).
Hajdukiewicz Leszek. Biblioteka Macieja z Miechowa. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1960.
Hugo de St. Victore. Didascalicon de studio legendi. Studienbuch, lateinisch-deutsch. Ed. Thilo Offfergeld. Freiburg – New York: Herder, 1997.
Jonas Hans. Religia Gnozy. Przeł. M. Klimowicz. Liszki: Wydawnictwo Platan, 1994.
Kristeller Paul Oscar. „Myśl moralna humanizmu renesansowego”. Przeł. Maciej Szymański. Paul Oscar Kriseller. Humanizm i filozofia. Cztery studia. Red. Lech Szczucki. Warszawa: Polska Akademia Nauk Instytut Filozofii i Socjologii, 1985.
Lucentini Paolo. „L'Asclepius ermetico nel secolo XII”. From Athens to Chartres. Neoplatonism and Medieval Thought. Studies in Honour of Edouard Jeauneau. Ed. Édouard Jeauneau, Haijo Jan Westra. Leiden–New York–Koeln: E. J. Brill, 1992.
Lucentini Paolo, Compagni Perrone Vittoria. I testi e i codici di Ermete nel Medioevo. Firenze: Edizioni Polistampa, 2001.
Mikołaj z Kuzy. O oświeconej niewiedzy. Przeł. I. Kania. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, 2014.
McKnight Stephen A. The Modern Age and the Recovery of Ancient Wisdom. A Reconsideration of Historical Consciousness, 1450 – 1650. Columbia – London: University of Missouri Press, 1991.
Moreschini Claudio. Hermes Christianus. The Intermingling of Hermetic Piety and Christian Thought. Transl. P. Backer. Turnhout: Brepols, 2011.
Nowicka-Jeżowa Alina. „Nurty humanistyczne w kulturze polskiej. Perspektywy historii idei”. Humanitas. Projekty antropologii humanistycznej. Paradygmaty – tradycje – profile historyczne. Red. A. Nowickiej-Jeżowej. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Neriton 2009– 2010.
Pawlak Wiesław. „Z dziejów pojęcia humanitas (do wieku XVII)”. Humanitas. Projekty antropologii humanistycznej. Paradygmaty – tradycje – profile historyczne. Red. A. Nowickiej-Jeżowej. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Neriton 2009–2010.
Platon. „Timajos”. Platon. Dialogi. Przeł. Władysław Witwicki. Warszawa: Unia Wydawnicza „Verum” 2012.
Porreca David. „Albert the Great and Hermes Trismegistus: An Update”. Mediaeval Studies 72 (2010).
Pseudo-Apulejusz. „Asklepiusz, czyli rozmowa z Hermesem Trismegistosem”. Apulejusz z Madaury, O Bogu Sokratesa. O Platonie i jego nauce. O świecie. Przełożył, komentarzem opatrzył i wstępem poprzedził Kazimierz Pawłowski.Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002.
Scott Walter ed. Hermetica. The Ancient Greek and Latin Writings which Contain Religious or Philosophic Teachings Ascribed to Hermes Trismegistos. Introduction, translation and notes W. Scott. Vol. 1–4. Boston: Shambhala 1985a–d.
Taylor Jerome. „Notes”. Hugh of Saint Victor. The Didascalicon. Transl. and intro. Jerome Taylor. New York: Columbia University Press, 1991 (ed. I, 1961).
Thomas Paul ed. „Asclepius”. Apulei Platonici Madaurensis opera quae supersunt. Vol. 3. Lipsiae: B. G. Teubner, 1921.
Ziomek Jerzy. „Wstęp”. Biernat z Lublina. Wybór pism. Wrocław: Biblioteka Narodowa. Seria I. Nr 149, 1953.
Lizenz
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license