Przyczynek do historii środowiskowej arystokracji na przykładzie Zofii Chomętowskiejj
PDF (Język Polski)

Schlagworte

Zofia Chomętowska
polska arystokracja
animal studies
polowania
antropomorfizm

Zitationsvorschlag

Praczyk, M. (2021). Przyczynek do historii środowiskowej arystokracji na przykładzie Zofii Chomętowskiejj. Porównania, 29(2), 117–133. https://doi.org/10.14746/por.2021.2.7

Abstract

Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie problematyki zależności ludzko-zwierzęcych, jakie zachodziły w kręgach arystokracji polskiej dwudziestolecia międzywojennego na przykładzie relacji Zofii Chomętowskiej z obecnymi w jej życiu zwierzętami. Przykład ten pokazuje złożoność i wielopoziomowość kształtujących się relacji, które wynikały zarówno z jej społecznego statusu, faktu bycia kobietą, jak i z indywidualnej skłonności do budowania bliskiej więzi z wybranymi gatunkami zwierząt. W społecznej sieci relacji, w jakich była ona zanurzona, zwierzęta służyły zarówno za przedmiot polowań, za pożywienie, za oznakę społecznego statusu, jak i za przyjaciół. Analiza tekstów oraz fotografii autorstwa arystokratki wskazuje tak na silny genderowy komponent, jak i na fakt, że zwierzęta stanowiły bardzo ważny element konstruowania arystokratycznej warstwy społecznej. Historia środowiskowa arystokracji polskiej doby międzywojnia w tym jej fragmencie, który reprezentuje Chomętowska, ma zatem charakter jednocześnie klasowy i wyjątkowy ze względu na intymne i empatyczne spojrzenie fotografki na wybrane antropomorfizowane nie-ludzkie podmioty.

https://doi.org/10.14746/por.2021.2.7
PDF (Język Polski)

Literaturhinweise

Baratay Éric (2014), Zwierzęcy punkt widzenia. Inna wersja historii, przeł. Paulina Tarasewicz, Wydawnictwo w podwórku, Gdańsk 2014.

Cholewianka-Kruszyńska Aldona (2017), Łańcut i Antoniny. Polowania u Potockich, Warszawa Editions Spotkania, Warszawa.

Chomętowska Zofia (2007), Na wozie i pod wozem, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Warszawa.

Chomętowska Zofia (1936), Myślistwo i fotografia, „Łowiec Polski”, nr 6–7, s. 110–111.

Dąbrowska Magdalena (2014), Siła doświadczenia. Kobiety i ich psy i zmiana paradygmatu relacji człowiek-zwierzę, w: Ludzie i zwierzęta. Pongo, t. 6, red. Roman Chymkowski, Anna Jaroszuk, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 169–183.

Fudge Erica (2008), Pets, Routledge, Montreal.

Freund Amy (2016), Men and Hunting Guns in Eighteenth-Century France, w: Materializing Gender in Eighteen-Century Europe, red. Jennifer Germann, Heidi Strobel, Routledge, New York, s. 17–34.

Haratyk Paulina (2018), Kinowanie. Amatorska twórczość filmowa Zofii Chomętowskiej, w: (Nie)widzialne kobiety kina, red. Małgorzata Radkiewicz, Monika Talarczyk, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 13–23.

Haraway Donna (2003), Companion Species Manifesto, Prickly Paradigm Press, Chicago.

Izdebski Adam (2018), Średniowieczni Rzymianie i przyroda. Interdyscyplinarna historia środowiskowa, Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagiellonica”, Kraków.

Janta-Połczyński Władysław (1927), Polująca Pani. Opowiadania dla pożytku i zabawy myśliwych i nie myśliwych, Księgarnia Gebthnera i Wolffa, Warszawa.

Kargol Tomasz (2018), Łowiectwo polskie ziemiaństwa na Ziemiach Zabranych w drugiej połowie XIX wieku (1864–1918), „Studia i Materiały Ośrodka Kultury Leśnej”, nr 17, s. 171–191.

Munkwitz Erica (2012), Vixens of Venery: Women, Sport, and Fox-Hunting in Britain 1860–1914, “Critical Survey”, t. 24(1), s. 74–87.

Praczyk Małgorzata (2020), Historia środowiskowa jako praktyka badawcza, „Historyka. Studia Metodologiczne”, nr 50, s. 351–376.

Puchała-Rojek Karolina (2015), O życiu i fotografowaniu Zofii Chomętowskiej, w: Majątek, red. Jan Sowa, Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego,Warszawa, s. 45–63.

Puchała-Rojek Karolina (2016), Zofia Chomętowska. Albumy fotografki. Entuzjastka 1912–1935, Muzeum Warszawy, Fundacja Archoeologia Fotografii, Warszawa.

Rancew-Sikora Dorota (2009), Sens polowania. Współczesne znaczenia tradycyjnych praktyk na przykładzie analizy dyskursu łowieckiego, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.

Stange Mary Zeiss (2011), Hunting, w: Encyclopedia of Women in Today’s World, red. Mary Zeiss Stange, Carol K. Oyster, t. 1, Thousand Oaks, Calif.: Sage Reference, s. 733–734.

Słaby Agnieszka (2016), Przyroda w korespondencji kobiecej czasów saskich jako element biohistorii, w: Kobiece kręgi korespondencyjne w XVII-XIX wieku, red. Bożena Popiołek, Urszula Kicińska, Agnieszka Słaby, Wydawnictwo DiG, Warszawa, s. 69–78.

Wasson Ellis (2006), Aristocracy and the Modern World, Palgrave Macmillan, New York.