Schlagworte
literatura niemiecka
zjednoczenie Niemiec
Zitationsvorschlag
Abstract
Urodzony w 1962 roku w Dreźnie Durs Grünbein należy do najbardziej rozpoznawalnych poetów i eseistów niemieckich w pozjednoczeniowych Niemczech. Jego liczne zbiory poezji i esejów przetłumaczono na wiele języków, m. in. angielski, francuski, rosyjski, hiszpański, japoński i polski. W artykule został przedstawiony pierwszy okres kariery Grünbeina: od debiutu w 1988 do końca lat dziewięćdziesiątych, na tle dekompozycji krajobrazu literackiego Niemiec w okresie pozjednoczeniowym. Najważniejsze zagadnienia poruszone w tym kontekście to kształtowanie się oryginalnego stylu pisarstwa i poglądów estetycznych Grünbeina, łączenie przezeń literatury z nauką oraz poetyckie opracowanie doświadczenia życia w NRD. Tradycje europejskiego modernizmu i antyku, przekonanie o potrzebie autonomii i niezaangażowania poezji oraz o fragmentarycznym charakterze doświadczenia rzeczywistości stworzyły w latach dziewięćdziesiątych fundament tożsamości artysty, który w zasadzie przetrwał nienaruszony następne dziesięciolecia.
Literaturhinweise
Ahrend Hinrich (2015), ‘Aqua alta’. Das Meer als Ort phänomenologischer Erkenntnis bei Durs Grünbein, w: Bildlichkeit im Werk Durs Grünbeins, red. Christoph auf der Horst, Miriam Seidler, Walter de Gruyter, Berlin–Boston, s. 115–139, https://doi.org/10.1515/9783110318739–008.
Ahbe Thomas, Gries Rainer (2015), Historia społeczna jako historia pokoleń. Przemyślenia teoretyczne i metodologiczne na przykładzie NRD, w: Pokolenia albo porządkowanie historii, wybór, wstęp i oprac. Hubert Orłowski, przeł. Izabela Drozdowska-Broering, Jerzy Kałążny, Rafał Żytyniec, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Poznań, s. 593–690.
Anz Thomas, Bolay Christoph, red. (1995), „Es geht nicht um Christa Wolf “. Der Literaturstreit im vereinigten Deutschland, Fischer, Frankfurt a.M.
Berg Florian (2007), Das Gedicht über das Nichts. Über Anthropologie und Geschichte im Werk Durs Grünbeins, Königshausen und Neumann, Würzburg.
Cosentino Christine (2000), Bernd Wagners Paradies: ironisch-utopische Dimensionen in der Post-Wende-Literatur, „Seminar: A Journal of Germanic Studies”, nr 4, s. 436–451, https://doi.org/10.3138/sem.v36.4.436.
Durs Grünbein in Conversation with Michael Eskin and Christopher Young: ‘Cadences in the Gaps of Time’. The Poet, the Past and Porzellan (2013), w: Durs
Grünbein. A Companion, red. Michael Eskin, Karen Leeder, Christopher Young, Walter de Gruyter, Berlin, s. 219–234.
Eskin Michael (2013), Durs Grünbein and the European Tradition, w: Durs Grünbein. A Companion, red. Michael Eskin, Karen Leeder, Christopher Young, Walter de Gruyter, Berlin, s. 23–38.
Eskin Michael (2020), Schwerer werden. Leichter sein. Gespräche um Paul Celan. Mit Durs Grünbein, Gerhard Falkner, Aris Fiorentos und Ulrike Draesner, Wallstein Verlag, Göttingen.
Fioretos Aris, Grünbein Durs (1996), Gespräch über die Zone, den Hund und die Knochen, „Akzente”, nr 43, s. 486–501.
Grünbein Durs (1991), Im Namen der Füchse. Gibt es eine neue literarische Zensur?, „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, 26.11.
Grünbein Durs (1992), ’Poetry form the bad Side‘. Gespräch mit Thomas Naumann, „Sprache im technischen Zeitalter”, nr 124.
Grünbein Durs (1995), Den Kopf zerbrechen, Deutsche Akademie für Sprache und Dichtung, https://tinyurl.com/ya9vt6tz [dostęp: 12.12.2020].
Grünbein Durs (1996), Galilei vermißt Dantes Hölle und bleibt an den Maßen hängen. Aufsätze 1989–1995, Suhrkamp, Frankfurt a.M.
Grünbein Durs (2001), Das erste Jahr. Berliner Aufzeichnungen, Suhrkamp, Frankfurt a.M.
Grünbein Durs, Jocks Heinz-Norbert (2001), Durs Grünbein im Gespräch mit Heinz-Norbert Jocks, DuMont, Köln.
Grünbein Durs, (2005) Porzellan. Poem vom Untergang meiner Stadt, Suhrkamp, Frankfurt a.M.
Grünbein Durs (2006), Gedichte. Bücher I-III: Grauzone morgens, Schädelbasislektion,
Falten und Fallen, Suhrkamp, Frankfurt a.M. Grünbein Durs (2007), Mein babylonisches Hirn, w: tenże, Gedicht und Geheimnis. Aufsätze 1990–2006, Suhrkamp, Frankfurt a. M., s. 18–33.
Grünbein Durs (2010), Wulkan i Wiersz, przeł. Jakub Ekier, Andrzej Kopacki, Instytucja Kultury Ars Cameralis Silesiae Superioris, Katowice.
Grünbein Durs (2011), Limbische Akte: Gedichte, Reclam, Leipzig.
Grünbein Durs (2012), Vom Stellenwert der Worte. Frankfurter Poetikvorlesung 2009, Suhrkamp, Berlin.
Grünbein Durs (2014), Die Jägerin. Sieben Gedankengänge für Barbara Klemm: Fotografien Photographs 1968–2013, w: Katalog zur Ausstellung im Martin-Grophius-Bau, Berlin 16. November 2013–9. März 2014, Martin-Grophius-Bau, Berlin, s. 329–337.
Grünbein Durs (2015), Die Jahre im Zoo. Ein Kaleidoskop, Suhrkamp, Berlin.
Grünbein Durs (2019), Aus der Traum (Kartei). Aufsatze und Notate, Suhrkamp, Berlin.
Grünbein Durs (2020), Jenseits der Literatur. Oxford Lectures, Suhrkamp, Berlin.
Laureat Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta, 2020, https://tinyurl.com/y8kcmf2l [dostęp: 02.01.2021].
Meuser Mirjam, Ludwig Janine (2014), In den Kämpfen dieser Zeit – Die DDR-Literatur als Epoche literarischen Engagements und die Folgen des Umbruchs von 1989/90 im literaturhistorischen Überblick, w: Literatur ohne Land? Schreibstrategien einer DDR-Literatur im vereinten Deutschland. Mit einem Vorwort von Jost Hermand, t. 2, red. Mirjam Meuser, Janine Ludwig, Fördergemeinschaft Wiss. Publikationen von Frauen, Eschborn, s. 15–85.
Müller Heiner, Portrait des Künstlers als junger Grenzhund, https://tinyurl.com/y7u398fs [dostęp: 04.09.2020].
Pabst Stephan (2016), Post-Ost_Moderne. Poetik nach der DDR, Wallstein Verlag, Göttingen.
Young Christopher (2013), Durs Grünbein and the Wende, w: Durs Grünbein. A Companion, red. Michael Eskin, Karen Leeder, Christopher Young, Walter
Lizenz
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license