Postkolonializm w konflikcie
PDF (Język Polski)

Schlagworte

postkolonializm
postzależność
polska literatura
sarmatyzm
migracja
slawistyka

Zitationsvorschlag

Tomczok, M. (2022). Postkolonializm w konflikcie. Porównania, 31(1), 463–476. https://doi.org/10.14746/por.2022.1.24

Abstract

W artykule analizuję koncepcję postkolonializmu w konflikcie, zaproponowaną w pracy Polska literatura postkolonialna. Od sarmatyzmu do migracji poakcesyjnej (2020) Dirka Uffelmanna. Nawiązując do najważniejszych prac badaczy polskich (Hanny Gosk, Doroty Kołodziejczyk, Magorzaty Zduniak-Wiktorowicz, Ryszarda Nycza), staram się pokazać założenia myśli niemieckiego slawisty, a także zrozumieć pozycję, jaką chce zająć tą pracą wśród innych badaczy postzależności kultury polskiej. W tym celu śledzę historycznoliteracki porządek przyjęty przez Uffelmanna w książce, próbuję także opisać jego poszczególne części. Szczególną uwagę zwracam na pojęcia samoorientalizacji, autoindianizacji oraz autoproletaryzacji, za pośrednictwem których autor ujmuje literaturę XIX, XX i XXI wieku (m.in. Henryka Sienkiewicza czy migrantów poakcesyjnych) w dychotomię ofiara – kolonizator. Pułapki tej dychotomii i sposób jej omijania bądź zaostrzania w dyskursie akademickim polskich badaczy postzależności omawiam w ostatniej części artykułu.

 

 

https://doi.org/10.14746/por.2022.1.24
PDF (Język Polski)

Literaturhinweise

Cuber Marta (2013), Metonimie Zagłady. O polskiej prozie lat 1987-2012, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.

Czapliński Przemysław (2013), Kontury mobilności, w: Poetyka migracji. Doświadczenie granic w literaturze polskiej przełomu XX i XXI wieku,red. Przemysław Czapliński, Renata Makarska, Marta Tomczok, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 9-44.

Czapliński Przemysław (2016), Poruszona mapa. Wyobraźnia geograficzno-kulturowa polskiej literatury przełomu XX i XXI wieku, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Gosk Hanna (2010), Opowieści "skolonizowanego/ kolonizatora". W kręgu studiów postzależnościowych nad literaturą polską XX i XXI wieku, Universitas, Kraków.

Janion Maria (2006), Niesamowita Słowiańszczyzna: fantazmaty literatury, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Kałuża Anna (2016), Polska poezja na Wyspach: podczas wieczorów panuje tu nostalgia, "Teksty Drugie", nr 3, s. 187-204. https://doi.org/10.18318/td.2016.3.11

Kołodziejczyk Dorota (2011), Postkolonialny transfer na Europę Środkowo--Wschodnią, Universitas, Kraków.

Koselleck Reinhart (2001), Semantyka historyczna, wybór i oprac. Hubert Orłowski, przeł. Wojciech Kunicki, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.

Kronenberg Anna (2016), Migracje kobiet - strategie odzyskiwania głosu i ciała w twórczości literackiej Polek mieszkających w Wielkiej Brytanii i Irlandii,Teksty Drugie", nr 3, s. 98-115.

https://doi.org/10.18318/td.2016.3.6

Nycz Ryszard (2011), "Nie leczony, chroniczny pogłos". Trzy uwagi o polskim dyskursie postzależnościowym, Universitas, Kraków.

Tomczok Marta (2019), Czy Polacy i Żydzi nienawidzą się nawzajem? Literatura jako mediacja, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Zduniak-Wiktorowicz Małgorzata (2010), Współczesny polski pisarz w Niemczech: doświadczenie, tożsamość, narracja, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.

Zduniak-Wiktorowicz Małgorzata (2016), Inne emigracje? Spotkania (nie) możliwe polskiej prozy powstającej w Niemczech i w Wielkiej Brytanii, "Teksty Drugie", nr 3, s. 308-330. https://doi.org/10.18318/td.2016.3.17

Zduniak-Wiktorowicz Małgorzata (2018), Filologia w kontakcie: polonistyka, germanistyka, postkolonializm, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.