Słowa kluczowe
postzależność
polska literatura
sarmatyzm
migracja
slawistyka
Jak cytować
Abstrakt
W artykule analizuję koncepcję postkolonializmu w konflikcie, zaproponowaną w pracy Polska literatura postkolonialna. Od sarmatyzmu do migracji poakcesyjnej (2020) Dirka Uffelmanna. Nawiązując do najważniejszych prac badaczy polskich (Hanny Gosk, Doroty Kołodziejczyk, Magorzaty Zduniak-Wiktorowicz, Ryszarda Nycza), staram się pokazać założenia myśli niemieckiego slawisty, a także zrozumieć pozycję, jaką chce zająć tą pracą wśród innych badaczy postzależności kultury polskiej. W tym celu śledzę historycznoliteracki porządek przyjęty przez Uffelmanna w książce, próbuję także opisać jego poszczególne części. Szczególną uwagę zwracam na pojęcia samoorientalizacji, autoindianizacji oraz autoproletaryzacji, za pośrednictwem których autor ujmuje literaturę XIX, XX i XXI wieku (m.in. Henryka Sienkiewicza czy migrantów poakcesyjnych) w dychotomię ofiara – kolonizator. Pułapki tej dychotomii i sposób jej omijania bądź zaostrzania w dyskursie akademickim polskich badaczy postzależności omawiam w ostatniej części artykułu.
Bibliografia
Cuber Marta (2013), Metonimie Zagłady. O polskiej prozie lat 1987-2012, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Czapliński Przemysław (2013), Kontury mobilności, w: Poetyka migracji. Doświadczenie granic w literaturze polskiej przełomu XX i XXI wieku,red. Przemysław Czapliński, Renata Makarska, Marta Tomczok, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 9-44.
Czapliński Przemysław (2016), Poruszona mapa. Wyobraźnia geograficzno-kulturowa polskiej literatury przełomu XX i XXI wieku, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Gosk Hanna (2010), Opowieści "skolonizowanego/ kolonizatora". W kręgu studiów postzależnościowych nad literaturą polską XX i XXI wieku, Universitas, Kraków.
Janion Maria (2006), Niesamowita Słowiańszczyzna: fantazmaty literatury, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Kałuża Anna (2016), Polska poezja na Wyspach: podczas wieczorów panuje tu nostalgia, "Teksty Drugie", nr 3, s. 187-204. https://doi.org/10.18318/td.2016.3.11
Kołodziejczyk Dorota (2011), Postkolonialny transfer na Europę Środkowo--Wschodnią, Universitas, Kraków.
Koselleck Reinhart (2001), Semantyka historyczna, wybór i oprac. Hubert Orłowski, przeł. Wojciech Kunicki, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Kronenberg Anna (2016), Migracje kobiet - strategie odzyskiwania głosu i ciała w twórczości literackiej Polek mieszkających w Wielkiej Brytanii i Irlandii,Teksty Drugie", nr 3, s. 98-115.
https://doi.org/10.18318/td.2016.3.6
Nycz Ryszard (2011), "Nie leczony, chroniczny pogłos". Trzy uwagi o polskim dyskursie postzależnościowym, Universitas, Kraków.
Tomczok Marta (2019), Czy Polacy i Żydzi nienawidzą się nawzajem? Literatura jako mediacja, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Zduniak-Wiktorowicz Małgorzata (2010), Współczesny polski pisarz w Niemczech: doświadczenie, tożsamość, narracja, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Zduniak-Wiktorowicz Małgorzata (2016), Inne emigracje? Spotkania (nie) możliwe polskiej prozy powstającej w Niemczech i w Wielkiej Brytanii, "Teksty Drugie", nr 3, s. 308-330. https://doi.org/10.18318/td.2016.3.17
Zduniak-Wiktorowicz Małgorzata (2018), Filologia w kontakcie: polonistyka, germanistyka, postkolonializm, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Licencja
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license