„Odrodzenie“ czesko-słowackich studiów porównawczych. Nowa asocjacja w drodze

Abstrakt

Artykuł informuje o obecnym stanie czeskiej i słowackiej myśli dotyczącej literatury porównawczej z pozycji metod, obszarow tematycznych i bazy instytucjonalnej. Czeska i słowacka komparatystyka tworzyly dopełniającą się całość: z jednej strony była to slawistyczna tradycja wychodząca z estetyki strukturalnej (S. Wollman), a z drugiej zmierzająca do rozwoju teorii międzyliterackości i interdyscyplinarnych studiów nad literaturą światową (D. Ďurišin). Naruszenie tej „symbiozy“ na przełomie lat 80.-90. ubiegłego stulecia oznaczało utratę kontaktu z komparatystyką w świecie. Celem nowopowstałej Czesko-Słowackiej Asocjacji Literatury Porównawczej z oficjalną siedzibą w Instytucie Światowej Literatury Słowackiej Akademii Nauk w Bratysławie jest wspieranie badań czeskich i słowackich w tym zakresie. Badacze, ktorzy są członkami Asocjacji w roku 2013 uczestniczyli w XX Światowym Kongresie Literatury Porównawczej w Paryżu (AILC/ICLA), gdzie prezentowali anglojęzyczny numer czasopisma
„World Literature Studies“ zatytułowany Comparative Literary Studies as Cultural Criticism. W lutym 2015 roku w Bratysławie odbyla się pierwsza wspólna konferencja czeskich i słowackich komparatystów („Slavica Litteraria“ 18, 2015, z. 1). Na XXI kongres AILC w Paryżu 2016 czescy i słowaccy komparatyści we współpracy z kolegami z zagranicy przygotowali panel Old and New Concepts of Comparative Literature in the Globalized World. Współczesna czeska i słowacka komparatystyka, która wychodzi z założenia, że teoretyczny i metodologiczny dyskurs dokonuje się w różnych językach i stosunkach władzy, odwołuje się do związków z nośnymi tradycjami modernizmu, w których znajduje inspirację do badań poetyki historycznej i teorii międzyliterackości, zamierzając w stronę studiów nad tożsamością kultur, postkolonializmu i studiów regionalnych.