Słowa kluczowe
pisarz
literatura ukraińska
mit
wspólnota czytania
Jak cytować
Abstrakt
Po II wojnie światowej antologia literacka staje się jednym z najważnejszych sposobów reprezentacji literatury ukraińskiej, który zmienia się w zależności od definiowania i redefiniowania statusu pisarza. Podczas gdy w literaturze radzieckiej pod opieką Akademii Nauk pojawiają się wydania wielotomowe, konstruujące postać pisarza jako uczestnika socjalistycznej reorganizacji rzeczywistości, antologie emigracyjne rozwijają mit o pisarzu jako twórcy świata słów, stającego się nową „przestrzenią spotkania” dla całej wspólnoty kulturowej.Antologie literackie opublikowane po upadku Związku Radzieckiego (których liczba rośnie wielokrotnie) odzwierciedlają wszystkie problemy transformacji tożsamości autorów od wieszcza do gracza w niepewnej rzeczywistości, a także różne modele mitologizacji twórczości od romantyzmu do postmodernizmu. W tym kontekście szczególnie widoczna staje się zmiana natury gatunkowej antologii, która stopniowo przechodzi z kolekcji do projektu. Z jednej strony zauważalny jest efekt komercjalizacji literatury w warunkach rynkowych, przekształcenie pisarza w „producenta” towaru tekstowego. Z drugiej strony, obok klasycznego pisarza, który w uznawany przez czytelników sposób reprezentuje wartości estetyczne, powstaje postać pisarza jako intelektualisty publicznego, podejmującego wyzwanie tworzenia nowych zmysłów i nowych form
wypowiedzi na aktualne tematy.
Bibliografia
Adelheim Yevhen, ed. Ukrainska radianska poezia: antolohia. Kyiv: Derzhavne vydavnyctvo khudozhnioi literatury, 1948.
Andrusiak Ivan, ed. Deviadesiatnyky: poetychna antolohia novoho pokolinnia. Pereval, 1994. № 1.
Antolohia ruska: zbirnyk naiznamenytshykh tvoriv ruskykh poetiv. Lviv: Vydannia tovarystva akademichnoho “Druzhnii lykhviar”, 1881.
Assmann Aleida, Gomille Monika, Rippl Gabriele, hrsg. Sammler – Bibliophile – Exzentriker. Tuebingen: Narr Verlag, 1998.
Atamaniuk Vasyl, Pluzhnyk Yevhen, Yakubovskyi Feliks, eds. Antolohia ukrainskoi poezii: v 3-kh tomakh. Kyiv: Knyhospilka, 1930-1931.
Baudrillard Jean. The System of Objects. London: Verso, 1996.
Belei Les, ed. Solomonova Chervona Zirka. Kyiv: Tempora, 2012.
Benedict, Barbara M. Making the Modern Reader: Cultural Mediation in Early Modern Literary Anthologies. Princeton: Princeton UP, 1996.
Benjamin, Walter. “Eduard Fuchs: Collector and Historian”. The Essential Frankfurt School Reader. Ed. Arato A., Gebhardt E., New York: Continuum, 1982. P. 225-253.
Bondar Andrii, Donii Tetiana, eds. Dvomovna antolohia molodoi ukrainskoi poezii: protyznachennia. Lviv: Kalvaria, 2001.
Boychuk Bohdan, Rubchak Bohdan, eds. Koordynaty: antolohia suchasnoi ukrainskoi poezii na Zakhodi: u 2 tomakh. Munchen: Suchasnist, 1969.
Boychuk Bohdan, ed. Poza tradycii: antolohia ukrainskoi modernoi poezii v diaspori. Kyiv, Toronto, Edmonton, Ottawa: CIUS, 1998.
Danylenko Volodymyr, ed. Vecheria na dvanadtsiat personzhytomyrska prozova shkola. Kyiv: Geneza, 1997a.
Danylenko Volodymyr, ed. Kvity v temnii kimnati: suchasna ukrainska novela. Kyiv: Geneza, 1997b.
Danylenko Volodymyr, ed. Opudalo: ukrainska prozova satyra, humor, ironia 80-90-ch rokiv dvadciatoho stolittia. Kyiv: Geneza, 1997c.
Dathe Claudia, Rostek Andreas, hrsg. Majdan! Ukraine, Europa. Berlin: edition.fotoTAPETA_Flugschrift, 2014.
Clifford James. Kłopoty z kulturą: dwudziestowieczna etnografia, literatura i sztuka. Warszawa: KR, 2000.
Denysenko Larysa, ed. Proty nasylstva. Kyiv: VAITE, 2016.
Di Leo, Jeffrey R. On Anthologies: Politics and Pedagogy. Lincoln: University of Nebraska Press, 2004.
Domanytskyi Vasyl, Yefremov Serhii, eds. Vik (1799 – 1898): volume 1, 2. Kyiv: Drukarnia S. V. Kulizhenko, 1900; Kyiv: Drukarnia P. Barskoho, 1902.
Donii Tetiana, Pozaiak Yurko, eds. Antolohia alternatyvnoi ukrainskoi poezii zminy epokh: druha polovyna 80-kh – pochatok 90-kh rokiv. Kharkiv: Maidan, 2001.
Elsner John, Cardinal Roger, eds. The Cultures of Collecting. London: Reaction Books, 1994.
Essmann, Helga. Übersetzungsanthologien: eine Typologie und eine Untersuchung am Beispiel der amerikanischen Versdichtung in deutschsprachigen Anthologien, 1920-1960. Frankfurt am Main, Berlin, Bern, New York, Paris, Wien: Peter Lang, 1992.
Ferry, Anne. Tradition and the Individual Poem: an Inquiry into Anthologies. Stanford: Stanford UP, 2001.
Franko Ivan, ed. Akordy: antolohia ukrainskoi liryky vid smerty Shevchenka. Lviv: Nakladom Ukrainsko-Ruskoi Vydavnychoi Spilky, 1903.
Gabor Vasyl, ed. Dvanadciatka. Naimolodsha lvivska literaturna bohema 30-ch rokiv XX stolittia: antolohia urbanistychnoi prozy. Lviv: Piramida, 2006.
Gabor, Vasyl, ed. Neznaioma: antolohia ukrainskoi “zhinochoi” prozy ta eseistyky druhoi pol. XX – poch. XXI stolittia. Lviv: Piramida, 2005.
Gabor Vasyl, ed. Pryvatna kolekcia: vybrana ukrainska proza ta eseistyka kincia XX stolittia. Lviv: Piramida, 2002.
Genette, Gérard. “Palimpsesty”. Teoria literatury i metodologia badań literackich. Red. Ulicka D., Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Wydawnictwo Dydaktyczne Wydziału Polonistyki, 1999. S. 107-154.
Germano, William P. Getting It Published: a Guide for Scholars and Anyone Else Serious about Serious Books. Chicago: University of Chicago Press, 2008.
Goethe, Johann Wolfgang von. “Kolekcjoner i inni”. Wybór pism estetycznych. Namowicz T., red. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981. S. 181-204.
Grijp, Paul van der. Passion and Profit: toward an Anthropology of Collecting. Münster, Berlin, Hamburg, London, Wien: Lit, 2006.
Groys, Boris. “Logik der Sammlung”. Logik der Sammlung: am Ende des musealen Zeitalters. München, Wien: Carl Habser Verlag, 1997a. S. 25-45.
Groys, Boris. “Sammeln und gesammeln warden”. Logik der Sammlung: am Ende des musealen Zeitalters. München, Wien: Carl Habser Verlag, 1997b. S. 46-62.
Haleta, Olena. Vid antolohii do ontolohii: antolohia iak sposib reprezentacii ukrainskoi literatury kincia XIX – pochatku XXI stolittia. Kyiv: Smoloskyp, 2015.
Hogan Ed, ed. From Three Worlds: New Ukrainian Writing. Boston: Zephyr Press, 1996. Hrebinka Yevhen, ed. Lastivka: sochinenia na malorossiiskom yazykie. Saint Petersburg: Izdatelstvo knigoprodavca Vasilia Poliakova, 1841.
Iampolski, Mikhail. Nabliudatel: ocherki istorii videnia. Moscow: Ad Marginem, 2000.
Kamińska Aneta, wybór i przekł. Wschód – Zachód: wiersze z Ukrainy i dla Ukrainy. Bydgoszcz: Pobocza Peryferii, Miejskie Centrum Kultury, 2014.
Karpiuk Vasyl, ed. Euromaidan: khronika v novelakh. Brusturiv: Dyskursus, 2014a.
Karpiuk Vasyl, ed. Euromaidan: khronika vidchuttiv. Brusturiv: Dyskursus, 2014b.
Karpiuk Vasyl, ed. Euromaidan: lirychna khronika. Brusturiv: Dyskursus, 2014c.
Kokotiukha Andrii, Rozumnyi Maksym, eds. Imennyk: antolohiia devianostykh. Kyiv: Smoloskyp, 1997.
Korte Barbara. “Flowers for the Picking: Anthologies of Poetry in (British) Literary and Cultural Studies”. Anthologies of British Poetry: Critical Perspectives from Literary and Cultural Studies. Ed. Korte R., Schneider R., Lethbridge S., Amsterdam, Atlanta: Rodopi, 2000. P. 1-32.
Kovalenko, Oleksa, ed. Ukrainska Muza: poetychna antolohia od pochatku do nashykh dniv. Kyiv: Vik, 1908. Is. 1-12.
Kravtsiv Bohdan, ed. Obirvani struny: antolohia poezii poliahlykh, zamuchenykh, rozstrilianykh i zaslanykh 1920-1945. New York: Naukove tovarystvo im. T. Shevchenka v Kanadi, 1955.
Łapiński Zdzisław, Tomasik Wojciech, red. Słownik realizmu socjalistycznego. Kraków: Universitas, 2004.
Lavrinenko Yuri, ed. Rozstriliane Vidrodzhennia: antolohia 1917-1933: poezia – proza – drama – esei. Paris: Instytut Literacki, 1959.
Lévi-Strauss, Claude. The Savage Mind. London: Weidenfeld and Nicolson, 1966.
Maksymchuk Oksana, Rosochinsky Max, eds. Words for War: New Poems from Ukraine. Boston: Academic Studies Press, 2017.
Malkovych Ivan, ed. Antolohia ukrainskoi literatury XX stolittia: vid Tychyny do Zhadana. Kyiv: A-ba-ba-ha-la-ma-ha, 2017.
Malkovych Taras, ed. Snovydy: sny ukrainskykh pysmennykiv. Kyiv: A-ba-ba-ha-la-ma-ha, 2010.
Muensterberger, Werner. Collecting: an Unruly Passion. Princeton, New Jersey: Princeton University Press, 1994.
Olsson, Anders. Managing Diversity: the Anthologization of “American Literature”. Acta Universitatis Upsaliensis. Studia Anglistica Upsaliensia 111. Uppsala, 2000.
Pavlyshyn, Marko. “Literary history as provocation of national identity, national identity as provocation of literary history: The case of Ukraine”. Thesis Eleven. 136(i), 2016. P. 74-89.
Pearce, Susan. On Collecting: an Investigation into Collecting in the European Tradition. London, New York: Routledge, 1995.
Pomian, Krzysztof. “Kolekcjonerstwo i filozofia. Narodziny nowożytnego museum”. Drogi kultury europejskiej: Trzy studia. Warszawa: PAN, Instytut Filozofii i Socjologii, 1996a.
Pomian, Krzysztof. Zbieracze i osobliwości: Paryż – Wenecja, XVI–XVIII wiek. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1996b.
Rozumnyi Maksym, Rudenko Serhii, eds. Molode vyno: antolohia poezii. Kyiv: Smoloskyp, 1994.
Rylskyi Maksym, Nahnybida Mykola, eds. Antolohia ukrainskoi poezii: v 4-kh tomakh. Kyiv: Derzhavne vydavnyctvo khudozhnioi literatury, 1957.
Rymaruk Ihor, ed. Visimdesiatnyky: antolohia novoi ukrainskoi poezii. Edmonton: Vydavnytstvo CIUS, 1990.
Sánchez, Yvette. Coleccionismo y literatura. Madrid: Cátedra, 1999.
Savka Mariana, Brunner Kati, eds. Mama po Skype. Lviv: Vydavnyctvo Staroho Leva, 2013.
Schellenberg, Renate. “The Self and Other Things: Goethe the Collector”. Publications of the English Goethe Society. 3 (2012). P. 166-177.
Schmidt, Henrike. Fiktive Anthologien in der bulgarischen Literatur der Post/Moderne: Kreation des Kanons als Kunst: Beschreibung des Vorhabens [manuskript]. Berlin, 2014.
Semenchuk Hryhory, ed. Letters from Ukraine: Poetry Anthology. Ternopil: Kolo, 2016.
Shklovsky Viktor. “Zhurnal kak literaturnaia forma”. Gamburgskii schet. Leningrad: Izdatelstvo pisateliej v Leningrade, 1928. P. 112-117.
Stewart, Susan. On Longing: Narratives of the Miniature, the Gigantic, the Souvenir, the Collection. Baltimore: The Johns Hopkins UP, 1984.
Teren Tetiana, ed. Litopys samovydciv: deviat misiaciv ukrainskoho sprotyvu. Kyiv: Komora, 2014.
Tynyanov, Yury. “Literaturnyi fakt”. Poetika. Istoriia literatury. Kino. Moscow: Nauka, 1977b. P. 255-270.
Tynyanov, Yury. “Zhurnal, kritik I chitatel”. Poetika. Istoriia literatury. Kino. Moscow: Nauka, 1977a. P. 147-149.
Vynnychuk Yuri, ed. Rozipiata muza: antolohia ukrainskykh poetiv, iaki zahynuly nasylnyckoiu smertiu: u 2-kh tomakh. Lviv: Piramida, 2011.
Weiskopf, Mikhail. Pisatel Stalin. Moscow: NLO, 2001.
Yakubskyi Borys, ed. Halytska ta bukovynska poezia XX viku. Kharkiv: Knyhospilka, 1930.
Yeshkilev Volodymyr, Andrukhovych Yuri, eds. Povernennia demiurhiv / Pleroma 3’98. Mala ukrainska encyklopedia aktualnoi literatury. Ivano-Frankivsk: Lilea-NV, 1998.
Zhadan Serhii, ed. Pysmennyky pro futbol: literaturna zbirna Ukrainy. Kharkiv: KSD, 2011.
Zhadan Serhii, ed. Totalnyi futbol. Kyiv: Hrani-T, 2012.
Licencja
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license