Ключевые слова
antropocen
sztuka
maszyny
życie
Как цитировать
Аннотация
Postulowane nadejście „epoki antropocenu” oraz szeroko dyskutowany w humanistyce „koniec natury”, a także wiążące się z tą koncepcją podejścia teoretyczne takie jak naturo-kultura i techno-natura otwierają pole do redefinicji pojęć: „życie”, „maszyna” czy „biologia”. Widoczne jest to zarówno na gruncie nauk przyrodniczych w podejściach transdyscyplinarnych takich jak tzw. syntetyczna biologia, jak i w sztuce eksperymentalnej. Celem tego tekstu jest przyjrzenie się złożonemu problemowi „żywych maszyn” i „syntetycznego życia” w kontekście spekulatywnego i krytycznego potencjału sztuki i postulowanej epoki antropocenu w pracach Alexandry D. Ginsberg. Głównym problemem jest namysł nad wizją roli „żywych
maszyn” i „syntetycznego życia” w epoce niepewności i niekontrolowanych zmian środowiska.
Библиографические ссылки
Agamben Giorgio (2008), Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie, przeł. Mateusz Salwa, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa.
Bakke Monika (2015), Bio-transfiguracje: sztuka i estetyka posthumanizmu, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Benner Steven A., Sismour Michael (2005), Synthetic Biology, „Nature Reviews Genetics”, nr 6, s. 533–543.
Braidotti Rossi (2019), Polityka życia jako bios-zoe, przeł. Igor Holewiński, „Machina Myśli”, https://tinyurl.com/u287s5j2 [dostęp: 28.12.2020].
Chakrabarty Dipesh (2014), Klimat historii. Cztery tezy, przeł. Magda Szcześniak, „Teksty Drugie”, nr 5, s. 168–199.
Dance Amber (2015), Science and Culture: The Art of Designing Life, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”, nr 49/112, s. 14999–15001.
Davis Heather, Turpin Etienne (2015), Art &Death: Lives Between the Fifth Assessment & the Sixth Extinction, w: Art in the Anthropocene, red. Heather Davis, Etienne Turpin, Open Humanities Press, London, s. 3–31.
Dawkins Richard, PBS Interview, https://tinyurl.com/3f3px72r [dostęp: 28.12.2021].
Dorin Alan (2015), Artificial Life Art, Creativity, and Techno-hybridization, „Artificial Life”, nr 21, s. 261–270.
Fairs Marcus (2013), Synthetic creatures could ‘save nature’ says Alexandra Daisy Ginsberg, „dezeen”, https://tinyurl.com/4d374rx9 [dostęp: 28.12.2020].
Foucault Michel (2010), Historia seksualności, przeł. Bogdan Banasiak, Tadeusz Komendant, Krzysztof Matuszewski, Czytelnik, Warszawa.
Ginsberg Alexandra D., About, https://www.daisyginsberg.com/about [dostęp: 28.12.2020].
Ginsberg Alexandra D. (2014), Design as The Machines Come to Life, w: Synthetic Aesthetics: Investigating Synthetic Biology’s Designs on Nature, red. Alexandra D. Ginsberg i in., MIT Press, Cambridge MA, s. 39–70.
Ginsberg Alexandra D. (2019), The Substitute Project, https:// tinyurl.com/92go8v8e [dostęp: 28.12.2020].
Gutmann Amy (2011), The ethics of synthetic biology: guiding principles for emerging technologies, „Hastings Center Report”, nr 41/4, s. 17–22.
Harari Yuval N. (2014), Od zwierząt do bogów. Krótka historia ludzkości, przeł. Justyna Hunia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Harman Graham (2018), Speculative Realism: An Introduction, John Wiley & Sons Inc., Hoboken.
Haraway Donna (1991), Simians, Cyborgs, and Women: The Reinvention of Nature, Routledge, New York, .
Hauser Jens (2017), Art Between Synthetic Biology and Biohacking: Searching for Media Adequacy in the Epistemological Turn, „Leonardo Electronic Almanac”, nr 1/22, https:// tinyurl.com/cykkuqo9 [dostęp: 28.12.2020].
Jacob Francois (1977), Evolution and Tinkering, „Science”, nr 4295/196, s. 1161–1166.
Lam Carolyn M.C. i in. (2009), An Introduction to Synthetic Biology, w: Synthetic Biology The Technoscience and Its Societal Consequences, red. Markus Schmidt i in., Springer, New York, s. 23–48.
Langton Christopher G. (1986), Studying artificial life with cellular automata, „Physica D: Nonlinear Phenomena”, nr 22/1–3, s. 120–149.
Langton Christopher G. (1989), Artificial Life. w: Artificial Life, red. Christopher G. Langton, Addison-Wesley Pub. Co., Redwood City, s. 1–27.
Langton Christopher G. (1996), Artificial Life, w: The Philosophy of Artificial Life, red. Margaret A. Boden, Oxford University Press, Oxford, s. 39–69.
Latour Bruno (2011), Nigdy nie byliśmy nowocześni, przeł. Maciej Gdula, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Luke Timothy W. (1997), At the end of Nature: cyborgs, ‘humachines’, and environments in postmodernity, „Environment and Planning”, nr 29, s. 1367–1380.
Meillassoux Quentin (2010), After Finitude: An Essay on the Necessity of Contingency, Continuum Publishing, New York.
Morton Timothy (2016), Dark Ecology: For a Logic of Future Coexistence, Columbia University Press, New York.
Nijakowski Lech (2009), Biowładza w późnej nowoczesności, w: Wiedza – władza, red. Jan Szymczyk, Mariusz Zemło, Arkadiusz Jabłoński, Wydawnictwo KUL, Lublin, s. 107–125.
Pellizzoni Luigi (2015), Ontological Politics in a Disposable World: The New Mastery of Nature, Ashgate Publishing, Farnham.
Preston Christopher J. (2018), The Synthetic Age Outdesigning Evolution; Resurrecting Species and Reengineering Our World. MIT Press, Cambridge Massachusetts.
Ray Thomas (1991), Evolution and optimization of digital organisms, w: Scientific Excellence in Supercomputing: The IBM 1990 Contest Prize Papers, red. Keith R. Billingsley, University of Georgia Baldwin Press, Athens, s. 489–531.
Ray Thomas (1992), Evolution, Ecology and Optimization of Digital Organisms, https://tinyurl.com/189rmcv4 [dostęp: 15.06.2020].
Robbins Paul (2013), Choosing metaphors for the anthropocene: cultural and political ecologies, w: The Wiley‐Blackwell Companion to Cultural Geography, red. Nuala C. Johnson, Richard H. Schein, Jamie Winders, John Wiley & Sons Ltd., Hoboken, s. 305–319.
Rose Nicholas (2006), The Politics of Life Itself. Biomedicine, Power, and Subjectivity in the Twenty-First Century, Princeton University Press, Princeton.
Tańczuk Renata (2017), Drony piękne jak motyle, natrętne jak komary i pracowite jak mrówki. Uwagi o naturze i sprawstwie bionicznych owadów, w: Czego pragną drony? Od atrakcji wizualnej do spojrzenia władzy, red. Rafał Nahirny, Aleksandra Kil, Magdalena Zamorska, Wydawnictwo Naukowe „Kate-dra”, Gdańsk, s. 23–47.
Tsing Anna L. (2015), Mushrooms at The End of The World: on the possibility of life in capitalist ruins, Princeton University Press, Princeton.
Лицензия
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license