Ključne besede
rekonstrukcja
dziedzictwo kulturowe
Kako citirati
Povzetek
Po odzyskaniu niezależności przez państwa Europy Środkowo-Wschodniej ochrona zabytków stała się częścią nowej retoryki historyczno-narodowej. W artykule omówione zostały przykłady rekonstrukcji i kreowania zabytków po 1989 roku w Polsce, na Litwie oraz na Ukrainie. W zabytkach kodowane są nowe współczesne treści ideowe i stają się one ważnym czynnikiem współczesnych procesów gospodarczych, społecz-nych i narodowych. Rekonstrukcje po 1989 roku należy odczytywać jako realizację współczesnej polityki ubranej w symbole historyczne. Ingerencje w tkankę zabytku są podyktowane dążeniem, by utracone dziedzictwo po rekonstrukcji było jeszcze wspanialsze niż przed zniszczeniem.
Literatura
Aleksejczuk Oleg. Kijów i okolice. Bielsko-Biała: Pascal, 2006.
Ashworth Greg. Whose History, Whose Heritage, Management Means Choice. Managing Tourism in Historic Cities. Red. K. Broński i in. Kraków: International Cultural Centre, 1992.
Bakoš Ján. “Monuments and Ideologies”. Human Affairs I (1991).
Billert Andrzej. „Uwagi o podstawach teoretycznych ochrony zabytków”. Ochrona Zabytków 3-4 (1975)
Gerycz Włodzimierz. „Problemy i tendencje ochrony zabytków sakralnych na Ukrainie”. Ochrona Zabytków 1-4 (2010).
Gierlasiński Janusz. „Odbudowa zespołu staromiejskiego w Szczecinie po II wojnie światowej – ocena zastosowanych rozwiązań”. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo. R. XLII (2011).
Guerquin Bohdan. Zamki w Polsce. Warszawa: Arkady 1984.
Kadłuczka Andrzej. „O integracji współczesnych i historycznych struktur przestrzennych w konserwacji zabytków”. Teka Komisji Urbanistyki i Architektury. T. VI (1972).
Kaplica Hochberga. Wskrzeszone arcydzieło baroku. Wyd. zbiorowe. Wstęp Włodzimierz Juszczak. Wrocław: Diecezja Wrocławsko-Gdańskiego Kościoła Grekokatolickiego, 2013.
Komar Żanna. „Budowanie historii”. Herito: dziedzictwo, kultura, współczesność 2 (2011).
Kowalski Tadeusz. Rekonstrukcja zabytków architektury: teoria a praktyka. Warszawa: Wydawnictwa PKZ, 1985.
Lasecki Jarosław. „Rekonstrukcja marzeń dla regionu i potomności”. VIP Polityka Biznes Fakty. 06.04. 2010 (2010). S. 145-146. Web: 10.08,2014. <http://www.jaroslawlasecki.pl/pl/publikacje-prasowe/rekonstrukcja-marzen-dla-regionu-i-potomnosci>
Lorentz Stanisław. „Wokół Królewskiego Zamku”. Problemy 1 (1972).
Lubocka-Hoffman Maria. Miasta historyczne północnej i zachodniej Polski. Zniszczenia i programy odbudowy. Elbląg-Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Exalibur, 2004.
Łoziński Jerzy Z. „Zabytek – pomnik historyczny, pamiątka narodowa, dzieło sztuki”. Dzieło sztuki i zabytek. Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków. T. XLIII seria B (1976).
Majewski Jerzy S., Markiewicz Tomasz. Warszawa nie odbudowana. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 1998.
Mangelowa Irena. „Dziesięciolecie Lublina”. Ochrona Zabytków. R. VII. 3 (1954).
Markiewicz Tomasz. „Socrealistyczne koncepcje projektowe rozwiązania centrum Warszawy”. Historyczne place Warszawy. Red. B. Wierzbicka. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 1995.
Martyn Peter J. „Wspaniała „staronowa” stolica. Rozważania dotyczące estetyki odbudowanego oraz przebudowanego w latach 1948-55 centrum Warszawy”. Falsyfikaty dzieł sztuki w zbiorach polskich. Materiały międzynarodowej konferencji naukowej zorganizowanej 21-22 maja 1999 roku przez Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Oddział Warszawski Stowarzyszenia Historyków Sztuki i Zamek Królewski w Warszawie. Red. J. Miziołek. Warszawa: Argraf, 2002.
Mikołajski Olgierd. Zamek w Pieskowej Skale. Dąbrowa Górnicza: Dikappa, 2009.
Miłobędzki Adam. „Polska szkoła konserwatorska”. Arka 49 (1994). S.131-141.
Miłobędzki Adam. „Zabytki – polityka – kultura”. Arche 9 (1995). S. 22-24.
Miłobędzki Adam. „Zabytki, polityka, kultura i… architektura”. Twórczość i konserwatorstwo w architekturze. Materiały z sesji naukowej na posiedzeniu plenarnym Komitetu Architektury i Urbanistyki PAN 22-23 września 1995 roku w Nieborowie. Red. E. Małachowicz. Warszawa: Polska Akademia Nauk Komitet Architektury i Urbanistyki i Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, 1996.
Miłobędzki Adam. „Polska szkoła konserwacji?” Kazimierz odnowiony: jego zabytki i krajobraz kulturowy. Red. A. Miłobędzki, K. Chmielewski, J. Krawczyk. Warszawa: Muzeum Pałac w Wilanowie, 2012.
Murzyn-Kupisz Monika. Dziedzictwo kulturowe a rozwój lokalny. Kraków: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, 2012.
Podlewski Wacław. „Zagadnienie odbudowy miast Pomorza Zachodniego”. Ochrona Zabytków 3/4 (1948).
Ptaśnik Mieczysław. „Zabytki ośrodkami turystyki”. Ochrona Zabytków 4 (1967).
Romejko-Hurko Marcin. „Piękniejsza niż kiedykolwiek… opowieść o odbudowie warszawskiej Starówki”. Mówią wieki 8 (2003).
Rykwert Joseph. “Is Eurodisney a Substitute for Paris?” Times Literary Supplement, 18.09.1992; tłum. polskie: “Disneyland zamiast Paryża?” Kresy R. 3, 23 (199).
Bohdan Rymaszewski. „O zespołach staromiejskich na ziemiach zachodnich i północnych Polski po roku 1945”. Ochrona dziedzictwa kulturowego zachodnich i północnych ziem Polski. Red. J. Kowalczyk. Warszawa: Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków i Polski Komitet Narodowy ICOMOS, 1995.
Rymaszewski Bohdan. Polska ochrona zabytków: refleksje z lat 1918-2002. Warszawa: Politechnika Białostocka, 2002.
Sujecki Janusz. „Druga śmierć miasta. Przyczyny i konsekwencje”. Historyczne place Warszawy. Red. B. Wierzbicka. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 1995.
Szmygin Bogusław, Kształtowanie koncepcji zabytku i doktryny konserwatorskiej w Polsce w XX wieku. Lublin: Politechnika Lubelska, 2000.
Tomaszewski Andrzej. „Konserwacja zabytków W Polsce 1945-1957: Jan Zachwatowicz”. Kwartalnik Architektury i Urbanistyki. T. XXXVIII 3-4 (1994)
Zachwatowicz Jan. „Zamek zniszczony i jego odbudowa”. Zamek Królewski w Warszawie. Wyd. zbiorowe. Wstęp A. Gieysztor. Warszawa: PWN, 1972.
Zachwatowicz Jan. „Odbudowa Zamku Królewskiego w Warszawie. Prace ArchitektonicznoKonserwatorskiej Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie”. Ochrona Zabytków 1 (1973).
Zachwatowicz Jan. „Problemy restytucji Zamku Królewskiego w Warszawie”. Ochrona Zabytków 1 (1979).
Zamecznik Stanisław. „Czy park w Woli Żelazowej jest pomnikiem Chopina, Odkrycie Ameryki”. Architektura i Budownictwo. T. XIV 11-12 (1938).
Licenca
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license