Bezludne wyspy modernizacji. Społeczne i ekonomiczne konteksty samotności bohaterów literatury polskiej drugiej połowy xix wieku
PDF (Język Polski)

Ključne besede

Adolf Dygasiński
powieść dydaktyczna
ekonomia literatury
socjologia literatury

Kako citirati

Tomczok, P. . (2019). Bezludne wyspy modernizacji. Społeczne i ekonomiczne konteksty samotności bohaterów literatury polskiej drugiej połowy xix wieku. Porównania, 25(2), 43–61. https://doi.org/10.14746/por.2019.2.3

Povzetek

W artykule przedstawiono analizę figury Robinsona w powieści dydaktycznej Adolfa Dygasińskiego Przygody młodzieńca czyli Robinson polski. Za pomocą metodologii ekonomii literatury zbadano ideologem pracy, a także usytuowano utwór Dygasińskiego w kontekście peryferyjnego kapitalizmu. Przeniesienie ekonomiczno-literackiej figury z kontekstu angielskiego kapitalizmu na ziemie polskie wymagało wielu zmian, które pozwalają rozpoznać problematyczny status gospodarczych peryferii globalnego kapitalizmu.

https://doi.org/10.14746/por.2019.2.3
PDF (Język Polski)

Literatura

Blumenberg, Hans. Prawowitość epoki nowożytnej. Przeł. Tadeusz Zatorski. Warszawa: PWN, 2019.

Buck-Morss, Susan. Hegel, Haiti i historia uniwersalna. Przeł. Katarzyna Bojarska. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2014.

Dawid, Jan Władysław. „Książki gwiazdkowe”. Przegląd Pedagogiczny 24 (1891). S. 290-291.

Dygasiński, Adolf. Listy. Oprac. T. Nuckowski. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1972.

Dygasiński, Adolf. Przygody młodzieńca czyli Robinson polski. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1957.

Gomulicki, Wiktor. „Żniwo gwiazdkowe”. Kurjer Codzienny 345 (1891). S. 1-2.

Ihnatowicz, Ewa. „Szlachcic stolarzem. Funkcje i sensy motywu w Krewnych Józefa Korzeniowskiego i Pamiętniku Wacławy Elizy Orzeszkowej”. Światy przedstawione. Prace z historii i teorii literatury ofiarowane profesorowi Jerzemu Speinie. Red. M. Kalinowska, E. Owczarz, J. Skuczyński, M. Wołk. Toruń: Wydawnictwo UMK, 2006. S. 115–124.

Jedlicki, Jerzy. Nieudana próba kapitalistycznej industrializacji. Analiza państwowego gospodarstwa przemysłowego w Królestwie Polskim XIX w. Warszawa: Książka i Wiedza, 1964.

Jeske-Choiński, Teodor. „Książka dla dzieci”. Wiek 281 (1891). S. 2.

Kolbuszewski, Jacek. Dziwne podróże, dziwni podróżnicy. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1977.

Kubicka, Joanna. Na przełomie. Pozytywiści warszawscy i pomoc własna. Warszawa: WUW, 2016.

Kula, Witold. Historia, zacofanie, rozwój. Warszawa: Czytelnik, 1983.

Marks, Karol. Kapitał. Krytyka ekonomii politycznej. T. 1. Ks. 1: Proces wytwarzania kapitału. Warszawa: Książka i Wiedza, 1970.

Moretti, Franco. The Bourgeois. Between History and Literature. London: Verso, 2013.

Olkusz Jolanta, Olkusz Wiesław. „Książka pokolenia, czyli pozytywiści wobec Robinsona Cruzoe Daniela Defoe. Uwagi na marginesie dwóch rocznic”. W literackim kręgu pozytywizmu i Młodej Polski. Red. W. Hendzel, Z. Piasecki. Opole: Uniwersytet Opolski, 1999. S. 9–29.

Ossowska, Maria. Moralność mieszczańska. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1985.

Płachecki, Marian. „Metafora – powieść – światopogląd. Na materiale Fachowca Wacława Berenta”. Pamiętnik Literacki 1 (1975). S. 127–165.

Radowska-Lisak, Mirosława. Między oralnością a literackością. Proza wiejska Adolfa Dygasińskiego. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2015.

Rothbard, Murray N. Etyka wolności. Przeł. Jakub Woziński, Jan M. Fijor. Warszawa–Chicago: Fijor Publishing, 2010.

Ruszała, Jadwiga. Robinson w literaturze polskiej. Teoria, historia, recepcja. Słupsk: WSP. Wydawnictwo Uczelniane, 1998.

Ruszała, Jadwiga. Robinsonada w literaturze polskiej. Teoria, typologia, bohater, natura. Słupsk: Wydawnictwo Uczelniane, 2000.

Skała, Agata. Adolf Dygasiński – niepoprawny pozytywista. Między tradycją a nowoczesnością. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2013.

Smiles, Samuel. Pomoc własna. Przeł. Józef Boyes. Warszawa: „Przegląd Tygodniowy”, 1867.

Smiles, Samuel. O charakterze. Przeł. Walery Przyborowski. Warszawa: „Przegląd Tygodniowy”, 1873.

Smiles, Samuel. Obowiązek. Przeł. Adolf Dygasiński. Warszawa: „Przegląd Tygodniowy”, 1882.

Taine, Hippolyte. Filozofia sztuki. Przeł. Antoni Sygietyński. Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/obraz Terytoria, 2010.

Tomczok, Paweł. Literacki kapitalizm. Obrazy abstrakcji ekonomicznych w literaturze polskiej drugiej połowy XIX wieku. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2018.

Tomkowski, Jan. „Robinson Kruzoe, Don Kichot i tłum”. Pamiętnik Literacki 3 (1987). S. 57–75.

Urbanowska, Zofia. Księżniczka. Warszawa: Wydawnictwo KAMA, 1999.

Watt, Ian. Narodziny powieści. Studia o Defoe’m, Richardsonie i Fieldingu. Przeł. Agnieszka Kreczmar. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1973.

Weber, Max. Etyka protestancka a duch kapitalizmu. Przeł. Bogdan Baran, Jan Miziński. Warszawa: Aletheia, 2010.

Wiślicki, Adam. „Robinson polski. Interwiew społeczny”. Przegląd Tygodniowy 4 (1892). S. 41-42.

Wolny, Helena. Literacka twórczość Adolfa Dygasińskiego. Studia. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego, 1991.