Ključne besede
adaptacja kulturowa
akulturacja
różnorodność kulturowa
autobiografia
literatura dla dzieci
Kako citirati
Povzetek
Artykuł poświęcony jest porównaniu dwóch książek Simonetty Agnello Hornby ze szczególnym uwzględnieniem tematyki migracyjnej, którą autorka, urodzona w 1945 roku we Włoszech, a od 1972 roku mieszkająca na stałe w Wielkiej Brytanii, poruszała także w innych utworach. La mia Londra to autobiograficzny przewodnik po Londynie, w którym Hornby opisała na własnym przykładzie przebieg procesu adaptacji do życia w kulturze innej niż rodzima. Spędziła w tym mieście prawie pół wieku, z perspektywy czasu zwracając uwagę na zmiany, jakie zaszły m.in. w strukturze społecznej, relacji z imigrantami, stylu życia londyńczyków. Główną bohaterką opowieści dla dzieci Rosie e gli scoiattoli di St. James jest Rosalia Giuffrida-Watson, dziewięcioletnia córka londyńskich imigrantów (Włocha Bruna i Jamajki Brendy), która w dzień referendum dotyczącego pozostania Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej staje się świadkiem obrad parlamentu zwierząt w parku królewskim, a także walk jego mieszkańców: przybyszów i autochtonów. Ich poglądy, zachowania i decyzje pozwalają Rosie zetknąć się z problemami, ale i potencjałem, jakie niosą ze sobą procesy akulturacji, adaptacji kulturowej, a nawet – asymilacji. Tłem porównawczym dla rozważań są inne utwory wpisywane w nurt BrexLitu.
Literatura
Amato Fabio, Gatti Rosa (2018), Insegnare le migrazioni internazionali in Italia: uno sguardo all’antropologia e alla geografia, „Enseigner les migrations internationals”, nr 17, s. 1–12, https://doi.org/10.4000/e-migrinter.1230.
Berry John W. (1997), Immigration, acculturation, and adaptation, “Applied Psychology”, t. 46, nr 1, s. 5–34, https://doi.org/10.1111/j.1464-0597.1997.tb01087.x.
Berry John W. (2003), Conceptual Approaches to Acculturation, w: Acculturation. Advances in Theory, Measurement, and Applied Research, red. Kevin M. Chun, Pamela Balls Organista, Gerardo Marin, American Psychological Association, Washington, s. 17–37.
Castro Joaqim, Rudmin Floyd (2020), Multinational Bibliography on Acculturation (1808–2020), with URL Links to Abstracts or Full-text Links to Abstracts or Full-text, “Online Readings in Psychology and Culture”, t. 8, nr 1, s. 3–7, https://doi.org/10.9707/2307-0919.1075.
Chen Sylvia Xiaohua, Bnet-Martinez Verónica, Bond Michael Harris (2008), Bicultural Identity, Bilingualism, and Psychological Adjustment in Multicultural Societies. Immigration-Based and Globalization-Based Acculturation, “Journal of Personality” 76, s. 803–838.
Eaglestone Robert (2018), Introduction: Brexit and Literature, w: Brexit and Literature Critical and Cultural Responses, red. Robert Eaglestone, Taylor&Francis, London–New York, s. 1–6.
Everitt Dulcie (2021), BrexLit. The Problem of Englishness in Pre- and Post- Brexit Referendum Literature, Zero Books, https://tinyurl.com/3dsmzmtr [dostęp: 14.07.2021].
Ferguson Gail M., Iturbide Maria I., Raffaelli Marcela (2020), Proximal and Remote Acculturation. Adolescents’ Perspectives of Biculturalism in Two Contexts, “Journal of Adolescent Research” t. 35, s. 431–460, https://doi.org/10.1177/0743558419868221.
Flood Alison (2021), Ali Smith wins Orwell prize for novel taking in Covid–19 and Brexit, “The Guardian”, 25.06, https://tinyurl.com/p4ehheav [dostęp: 9.07.2021].
Gomóła Anna (2017), Kindred, Alien, Other in the Analysis of Jan Michał Witort’s Memoir, “Logos”, nr 92, s. 112–119.
Graves Theodore D. (1967), Psychological acculturation in a tri-ethnic community, “Southwestern Journal of Anthropology”, t. 23, nr 4, s. 337–350.
Grosjean François (2019), A Journey in Languages and Cultures. The Life of a Bicultural Bilingual, Oxford University Press, Oxford, https://doi.org/10.1111/j.1467–6494.2008.00505.x.
Hornby Simonetta Agnello (2017), La mia Londra, Giunti Editore, Firenze–Milano.
Hornby Simonetta Agnello (2018), Rosie e gli scoiattoli di St. James, Giunti Editore, Firenze–Milano.
Hornby Simonetta Agnello, Cuticchio Mimmo (2019), Siamo Palermo, Mondadori, Milano.
Hornby Simonetta Agnello, Hornby George (2020), La nostra Londra, Giunti Editore, Firenze–Milano.
Kavenna Joanna (2016), Autumn by Ali Smith review – a beautiful, transient symphony, “The Guardian”, 12.10, https://tinyurl.com/4f2ke49x [dostęp: 9.07.2021].
Kwaśniewski Krzysztof (1982), Zderzenie kultur. Tożsamość a aspekty konfliktów i tolerancji, PWN, Warszawa.
Lefringhausen Katharina i in. (2021), A new route towards more harmonious intergroup relationships in England? Majority members’ proximal-acculturation, “International Journal of Intercultural Relations” nr 82, s. 56–73, https://doi.org/10.1016/j.ijintrel.2021.03.006.
Lejeune Philippe (2007) Wariacje na temat pewnego paktu. O autobiografii, przeł. Regina Lubas-Bartoszyńska, Wincenty Grajewski, Universitas, Kraków.
Mikułowski-Pomorski Jerzy (2012), Jak narody porozumiewają się ze sobą w komunikacji międzykulturowej i komunikowaniu medialnym, Universitas, Kraków.
Moss Sarah (2018), Ghost Wall, Granta Books, London.
Moss Sarah (2020), Mur duchów, przeł. Paulina Surniak, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Nguyen Angela-MinhTu, Rule Nicholas O. (2020), Implicit Biculturalism Theories: How Bicultural Individuals Perceive Others and Organize Their Own Cultures, “Identity. An International Journal of Theory and Research”, t. 20, nr 4, 258–271, https://doi.org/10.1080/15283488.2020.1820868.
O’Rourke Kevin H. (2019), A short history of Brexit. From brentry to backstop, Pelican Books, London.
Oberg Kalervo (1960), Cultural Shock: Adjustment to New Cultural Environments, “Missiology. An International Review”, t. 7, nr 4, s. 177–182, https://doi.org/10.1177/009182966000700405.
Pittel Harald (2021), Ali Smith’s ‘Coming-of-Age’ in the Age of Brexit, w: Brexit and Beyond. Nation and Identity, red. Ina Habermann, Daniela Keller, Narr Francke, Attempto Verlag GmbH, Tübingen, s. 121–143.
Posern-Zieliński Aleksander (1987), Akulturacja, w: Słownik etnologiczny, red. Zofia Staszczak, PWN, Warszawa–Poznań, s. 16–19.
Rau Petra, Autumn After the Referendum, w: Brexit and Literature: Critical and Cultural Responses, red. Robert Eaglestone, Taylor&Francis, London–New York, s. 31–44.
Redfield Robert, Linton Ralph, Herskovits Melville J. (1936), Memorandum on the Study of Acculturation, “American Antropologist”, nr 38, s. 149–152.
Riccio Bruno (2014), Antropologia e Migrazioni, Roma, CISU. Schwartz Seth J., Unger Jennifer B. (2010), Biculturalism and context: What is biculturalism, and when is it adaptive?, “Human Development”, nr 53, s. 26–32, https://doi.org/10.1159/000268137.
Rudmin Floyd, Wang Bo, Castro Joaqim (2017), Acculturation research critiques and alternative research designs, w: The Oxford handbook of acculturation and health, red. Seth J. Schwartz, Jennifer Unger, Oxford University Press, Oxford, s. 75–95.
Saharso Sawitri (2019), Who needs integration? Debating a central, yet increasingly contested concept inmigration studies, “Comparative Migration Studies”, nr 7, s. 1–3, https://doi.org/10.1186/s40878-019-0123–9.
Schinkel Willem (2017), Imagined Societies. A Critique of Immigrant Integration in Western Europe, Cambridge University Press, Cambridge.
Shaw Kristian (2018), BrexLit, w: Brexit and Literature Critical and Cultural Responses, red. Robert Eaglestone, Taylor&Francis, London–New York, s. 15–30.
Shaw Kristian (2021), British Literature and the European Project, Bloomsbury Academic, London [zapowiedź wydawnicza], https://tinyurl.com/z4erskdh [dostęp: 13.07.2021].
Shipman Tim (2016), All Out War. The Full Story of How Brexit Sank Britain’s Political Class, William Collins, Glasgow.
Smith Ali (2020), Jesień, przeł. Jerzy Kozłowski, Wydawnictwo WAB, Warszawa.
Smith Ali (2016), Summer, Hamish Hamilton, London.
Smith Neil (2000), The new urban frontier. Gentrification and the revanchist city, Routledge, London.
Titzmann Peter F., Jugert Philipp, red. (2020), Youth in superdiverse societies. Growing up with globalization, diversity, and acculturation, Routledge, London.
West Alexandria L. i in. (2017), More than the sum of its parts: A transformative theory of biculturalism, “Journal of Cross-Cultural Psychology”, t. 48, nr 7, s. 963–990, https://doi.org/10.1177/0022022117709533.
Wieczorkiewicz Aleksandra, „Złoty wiek”: oddalenia, przekroje. 80 lat anglosaskiej klasyki dla dzieci i 150 lat jej przekładów na język polski w trzech makroperspektywach, „Forum Poetyki / Forum of Poetics”, nr 10, s. 66–91, https://doi.org/10.14746/fp.2017.10.26794.
Witen Michelle (2021), The Story of Brexit: Nostalgia in Parody Children’s BrexLit, w: Brexit and Beyond. Nation and Identity, red. Ina Habermann, Daniela Keller, Narr Francke, Attempto Verlag GmbH, Tübingen, s. 145–166.
Licenca
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license