Słowa kluczowe
konsument finalny
konsument żywności
ochrona konsumenta przez informację
prawo żywnościowe
prawo konsumenckie
prawo UE
Jak cytować
Abstrakt
Celem rozważań jest odpowiedź na pytanie, czy w obowiązujących regulacjach prawnych poprawnie zostało zidentyfikowane i uwzględnione zróżnicowanie adresatów reklamy żywności. Autorka stwierdza między innymi, że obowiązujące regulacje prawne nie identyfikują ani nie różnicują w dostateczny sposób adresatów reklamy żywności. Pojęcie konsumenta finalnego z rozporządzenia nr 178/2002 obejmuje swoim zakresem zarówno osoby nabywające żywność, jak i osoby ją konsumujące, co jest istotne w kontekście celów prawa żywnościowego. Ochrona konsumenta przez informację wyklucza jednak z tej grupy podmioty o niewystarczającej świadomości i dojrzałości umysłowej. Wypracowany przez TSUE model przeciętnego konsumenta nie sprzyja również poprawnej identyfikacji adresata reklamy żywności. Należy zatem postulować zróżnicowanie modelu konsumenta żywności poprzez skonstruowanie bardziej elastycznej definicji konsumenta finalnego albo nawet definicji adresata reklamy żywności, która będzie dostosowana do potrzeb rynku.
Bibliografia
Bargh J.A., Morsella E. (2008), The unconscious mind, „Perspectives on Psychological Science” nr 3.
Batada A., Seitz M.D., Wootan M.G., Story M. (2008), Nine out of 10 food advertisements shown during saturday morning children’s television programming are for foods high in fat, sodium, or added sugars, or low in nutrients, „Journal of the American Dietetic Association” nr 108.
Costato L., Albisinni F. (red.) (2012), European Food Law, Milano.
Food advertising claims: what are the differences between EU and US law?, https://iegpolicy.agribusinessintelligence.informa.com/PL214982/Food-advertising-claims-what-are-the-differences-between-EU-and-US-law [dostęp: 5.04.2020].
Grzybczyk K. (2012), Prawo reklamy, Warszawa.
Halford J.C.G., Gillespie J., Brown V., Pontin E.E., Dovey T.M. (2004), Effect of television advertisements for foods on food consumption in children, „Appetite” nr 42.
Harasimiuk D. (2011), Zakazy reklamy towarów w prawie europejskim i polskim, Warszawa.
Jachnis A., Terelak J.F. (1998), Psychologia konsumenta i reklamy, Bydgoszcz.
Jasielska A., Maksymiuk R. (2010), Dorośli reklamują, dzieci kupują, Warszawa.
Korzycka M., Wojciechowski P. (2017), System prawa żywnościowego, Warszawa.
Korzycka M., Wojciechowski P. (2018), Komentarz do rozporządzenia nr 178/2002 ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności, LEX/el. 10772.
Korzycka-Iwanow M. (2005), Prawo żywnościowe. Zarys prawa polskiego i wspólnotowego, Warszawa.
Kunkiel-Kryńska A. (2013), Metody harmonizacji prawa konsumenckiego w Unii Europejskiej i ich wpływ na procesy implementacyjne w państwach członkowskich, Warszawa.
Leible S. (2010), Consumer Information beyond Food Law, „European Food and Feed Law Review” nr 6.
Malarewicz A. (2009), Konsument a reklama. Studium cywilnoprawne, Warszawa.
Niedziółka I. (2014), Dziecko jako konsument (Child as a consumer), Józefów.
Ozimek I., Szlachciuk J., Bobola A. (2017), Reklama żywności w kontekście regulacji prawnych i Kodeksu Etyki Reklamy, „Handel Wewnętrzny” nr 4(369), t. I.
Piórecka B., Kuciel J., Płonka M., Schlegel-Zawadzka M. (2012), Reklama audiowizualna a zachowania żywieniowe dzieci w wieku przedszkolnym, „Zdrowie Publiczne i Zarządzanie” nr 10(3).
Radwański Z. (red.) (2014), System Prawa Prywatnego, t. 15: Prawo konkurencji (red. M. Kępiński), Warszawa.
Ramsay I. (2012), Consumer Law and Policy, London.
Sagan R. (1996), Reklama żywności w świetle polskiego prawa, „Przegląd Prawa Handlowego” nr 5.
Sixsmith R., Furnham A. (2010), A content analysis of British food advertisements aimed at children and adults, „Health Promotion International” nr 25.
Skrzywanek D. (2003), Kilka uwag na temat konstrukcji legalnych definicji konsumenta w prawie wspólnotowym, niemieckim i polskim, „Studia Prawno-Ekonomiczne” t. LXVII.
Stefanicki R. (2009), Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Komentarz, Warszawa.
Story M., French S. (2004), Food Advertising and Marketing Directed at Children and Adolescents in the US, „International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity” nr 1.
Szwaja J. (red.) (2006), Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, Warszawa.
Szymecka-Wesołowska A. (red.), (2013), Bezpieczeństwo żywności i żywienia. Komentarz, Warszawa.
Szymecka-Wesołowska A. (red.) (2018), Znakowanie. Prezentacja. Reklama żywności. Komentarz do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011, Warszawa.
Szymecka-Wesołowska A. (2017), O czym producent żywności może informować profesjonalistów (lekarzy, farmaceutów), Warszawa LEX/el.
Tischner A. (2006), Model przeciętnego konsumenta w prawie europejskim, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” nr 1.
Vukmirovic M. (2015), The effects of food advertising on food-related behaviours and perceptions in adults: A review, „Food Research International” nr 75.
Wojciechowski P. (2018), Informacja o braku zawartości określonych substancji w żywności w regulacjach prawa żywnościowego, „Przegląd Prawa Rolnego” nr 1(22).
Deklaracja Praw Dziecka uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 20 listopada 1959 r.
Dyrektywa 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 11.05.2005 r. dotycząca nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym (Dz. Urz. L 149 z 11.06.2005 r. ze zm.).
Dyrektywa 2006/114/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 12.12.2006 r. dotycząca reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej (Dz. Urz. L 376 z 27.12.2006 r. ze zm.).
Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 20 listopada 1989 r.
Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. L 31 z 1.02.2002 r. ze zm.).
Rozporządzenie (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 20.12.2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności (Dz. Urz. L 404 z 30.12.2006 r. ze zm.).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 609/2013 z 12.06.2013 r. w sprawie żywności przeznaczonej dla niemowląt i małych dzieci oraz żywności specjalnego przeznaczenia medycznego i środków spożywczych zastępujących całodzienną dietę, do kontroli masy ciała (Dz. Urz. L. 181 z 29.06.2013 r. ze zm.).
Wyrok NSA z 6 03.2013 r., II GSK 1965/11, Legalis 645867.
Wyrok SA w Warszawie z 4.04.2013 r., I ACa 1167/12, Legalis 722814.
Wyrok SA w Warszawie z 30.11.2015 r., VI ACa 1685/14, Legalis 1446480.
Wyrok SN z 3.12.2003 r., I CK 358/02, Legalis 62807.
Wyrok SN z 2.10.2007 r., II CSK 289/07, Legalis 87042.
Wyrok SN z 23.04.2008 r., III CSK 377/07, Legalis 140139.
Wyrok SN z 29.11.2013 r., I CSK 87/13, Legalis 819318.
Wyrok SN z 4.03.2014 r., III SK 34/13, Legalis 994606.
Wyrok TSUE z 19.01.1993 r., Shearson Lehmann Hutton Inc. przeciwko TVB Treuhandgesellschaft für Vermögensverwaltung und Beteiligungen mbH (C-89/91), ECLI:EU:C:1993:15.
Wyrok TSUE z 2.02.1994 r., Verband Sozialer Wettbewerb eV and Clinique Laboratories SNC, Estée Lauder Cosmetics GmbH (C-315/92), ECLI:EU:C:1994:34.
Wyrok TSUE z 9.08.1994 r., Meyhui NV v Schott Zwiesel Glaswerke AG. (C-51/93), ECLI:EU:C:1994:312.
Wyrok TSUE z 6.07.1995 r., Verein gegen Unwesen in Handel und Gewerbe Köln eV and Mars GmbH (C-470/93), ECLI:EU:C:1995:224.
Wyrok TSUE z 3.07.1997 r., Francesco Benincasa przeciwko Dentalkit Srl (C-269/95), ECLI:EU:C:1997:337.
Wyrok TSUE z 16.07.1998 r., Gut Springenheide GmbH i Rudolf Tusky przeciwko Oberkreisdirektor des Kreises Steinfurt – Amt für Lebensmittelüberwachung (C-210/96), ECLI:EU:C:1998:369.
Wyrok TSUE z 13.01.2000 r., Estée Lauder Cosmetics GmbH & Co. OHG przeciwko Lancaster Group GmbH (C-220/98), ECLI:EU:C:2000:8.
Wyrok TSUE z 24.10.2002 r., Gottfried Linhart and Hans Biffi (C-99/01), ECLI:EU:C:2002:618.
Wyrok TSUE z 8.04.2003 r., Pippig Augenoptik GmbH & Co. KG and Hartlauer Handelsgesellschaft GmbH, Verlassenschaft nach dem verstorbenen Franz Josef Hartlauer (C-44/01), ECLI:EU:C:2003:205.
Wyrok TSUE z 19.09.2006 r., Lidl Belgium GmbH & Co KG przeciwko Etablissementen Franz Colruyt NV (C-356/04), ECLI:EU:C:2006:585.
Wyrok TSUE z 14.07.2016 r., Verband Sozialer Wettbewerb eV przeciwko Innova Vital GmbH (C-19/15), ECLI:EU:C:2016:563.
Wyrok TSUE z 25.07.2018 r., Dyson Ltd, Dyson BV przeciwko BSH Home Appliances NV (C-632/16), ECLI:EU:C:2018:599.
Wyrok WSA w Gdańsku z 8.03.2018 r., III SA/Gd 929/17, Legalis 1760638.
Wyrok WSA w Poznaniu z 20.01.2015 r., IV SA/Po 1052/14, Legalis 1198767.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.