The Russian Expression не судьба and Its Polish Equivalents
Grafika w sepii przedstawiająca dwie półki z otwartymi szufladami w archiwum. Napis: Poznańskie Studia Slawistyczne numer 19 2020 Archiwum jako praktyka
PDF (Język Polski)

Keywords

key idea
LOS
СУДЬБА
semantics
pragmatics
interlingual equivalents

How to Cite

Hordy, M. . (2021). The Russian Expression не судьба and Its Polish Equivalents. Poznańskie Studia Slawistyczne, (19), 349–362. https://doi.org/10.14746/pss.2020.19.17

Abstract

The subject of the article is a comparative analysis of the Russian expression не судьба кому-л. and its Polish equivalents. In the ethno-cultural aspect, it describes one of the Russian key ideas – the concept of SUD’BA. The special status of the discussed unit is evidenced by: the synthetic form and the inability to express its content in the same simple way in another language, the non-assertive type of meaning and informality. The analysis of lexicographic and corpus sources shows that the closest synonyms of the Russian predicate are Polish sentence phrases, coś nie było sądzone komuś and taki los that shows semantic and pragmatic differences. The devaluation of the importance of the Russian unit observed in recent uses consists in changing the attitude of regret towards unfavourable events into a sense of relief and its relation to “light” and ordinary events. This meaning corresponds to Polish – taka już czyjaś uroda.

https://doi.org/10.14746/pss.2020.19.17
PDF (Język Polski)

References

Bańkowski, A. (2000). Etymologiczny słownik języka polskiego, t. 1–2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Bartmiński, J. (2000). Polska ‘dola’ – rosyjska ‘sudˊba’. „Etnolingwistyka” 12, s. 25–37.

Boryś, W. (2005). Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Długosz-Kurbaczowa, K. (2008). Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Doroszewski, W. (red.). (1955–1969). Słownik języka polskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. https://sjp.pwn.pl/doroszewski/lista. 10.06.2020.

Duden 7 – Drosdowski, G., Grebe, P. et al. (1963). Etymologie. Herkunftswörterbuch der deutschen Sprache. Mannheim–Wien–Zürich: Dudenverlag.

Narodowy Korpus Języka Polskiego 2008–2012. Instytut Podstaw Informatyki PAN, Instytut Języka Polskiego PAN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Zakład Językoznawstwa Komputerowego i Korpusowego Uniwersytetu Łódzkiego. http://www.nkjp.pl. 12.06.2020.

Hordy, M. (2020 [w druku]). Русский авось и его польские параллели. W: Contributions to the 23rd Annual Scientific Conference of the Association of Slavists (Polyslav). Wiesbaden, 125. (Die Welt der Slaven. Sammelbände/Сборники). Eds K. Bednarska, D. Kruk, B. Popov, O. Saprikina, T. Speed, K. Szafraniec, S. Terekhova, R. Tsonev, A. Wysocka. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, s. 125–132.

SWJP – Dunaj, B. (1996). Słownik współczesnego języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Wilga.

Wierzbicka, A. (1991). Język i naród: polski los i rosyjska sud’ba. „Teksty Drugie” 3 (9), s. 5–20.

WSJP – Żmigrodzki, P. (red.) (2007–). Wielki słownik języka polskiego. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN. http://www.wsjp.pl. 23.06.2020.

WSRP – Mironowicz, A., Dulewiczowa, I., Grek-Pabiasowa, I. et al. (1993). Wielki słownik rosyjsko-polski. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Wawrzyńczyk, J., Kuratczyk, M., Małek, E., Bartwicka, H. (2004). Wielki słownik polsko-rosyjski PWN. Warszawa.

Апресян, В. Ю. (2006). Семантика и прагматика судьбы. W: Компьютерная лингвистика и интеллектуальные технологии. Труды международной конференции „Диалог 2006”. Red. Н. И. Лауфер, А. С. Нариньяни, В. П. Селегея. Москва: Изд-во РГГУ, s. 31–37.

Апресян, В. Ю. (2008). О судьбе и не-судьбе. W: Динамические модели. Сборник статей в честь Е.В. Падучевой. Москва: Языки Славянских Культур, s. 7–19.

Апресян, Ю. Д. (2006a). Основания системной лексикографии. W: Языковая картина мира и системная лексикография. Москва: Языки славянских культур, s. 33–161.

Арутюнова, Н. Д. (red.) (1994). Понятие судьбы в контексте разных культур. Москва: Наука.

Булыгина, Т. В., Шмелёв, А. Д. (1997). Языковая концептуализация мира (на материале русской грамматики). Москва: Школа „Языки русской культуры”.

Вежбицка, А. (1994). Судьба и предопределение. „Путь. Международный философский журнал” 5, s. 82–150.

Национальный корпус русского языка. https://ruscorpora.ru. 23.06.2020.

СРС – Абрамов, Н. (1999). Словарь русских синонимов и сходных по смыслу выражений. Москва: Русские словари. http://gramota.ru/slovari/info/abr/. 26.04.2020.

Цветаева, М. (1937). Повесть о Сонечке. https://www.100bestbooks.ru/read_book.php?item_id=8853&page=5. 10.04.2020.

Шмелёв, А. Д. (2002). Русский язык и внеязыковая действительность. Москва: Языки славянской культуры.

[Apresân, V. Û. (2006). Semantika i pragmatika sudˊby. W: Kompˊûternaâ lingvistika i intellektualˊnye tehnologii. Trudy meždunarodnoj konferencii „Dialog 2006”. Red. N.I. Laufer, A. S. Narin’âni, V. P. Selegeâ. Moskva: Izd-vo RGGU, s. 31–37.

Apresân, V. Û. (2008). O sudˊbe i ne-sudˊbe. W: Dinamičeskie modeli. Sbornik statej v čestˊ E. V. Padučevoj. Moskva: Âzyki Slavânskih Kulˊtur, s. 7–19.

Apresân, Û. D. (2006a). Osnovaniâ sistemnoj leksikografii. W: Âzykovaâ kartina mira i sistemnaâ leksikografiâ. Moskva: Âzyki slavânskih kulˊtur, s. 33–161.

Arutûnova, N. D. (red.) (1994). Ponâtie sudˊby v kontekste raznyh kulˊtur. Moskva: Nauka.

Bulygina, T. V., Šmelёv, A.D. (1997). Âzykovaâ konceptualizaciâ mira (na materiale russkoj grammatiki). Moskva: Škola „Âzyki russkoj kulˊtury”.

Vežbicka, A. (1994). Sudˊba i predopredelenie. „Putˊ. Meždunarodnyj filosofskij žurnal” 5, s. 82–150.

Nacionalˊnyj korpus russkogo âzyka. https://ruscorpora.ru. 23.06.2020.

SRS – Abramov, N. (1999). Slovarˊ russkih sinonimov i shodnyh po smyslu vyraženij. Moskva: Russkie slovari. http://gramota.ru/slovari/info/abr/. 26.04.2020.

Cvetaeva, M. (1937). Povestˊ o Sonečke. https://www.100bestbooks.ru/read_book.php?item_id=8853&page=5. 10.04.2020.

Šmelёv, A. D. (2002). Russkij âzyk i vneâzykovaâ dejstvitelˊnostˊ. Moskva: Âzyki slavânskoj kulˊtury].