Keywords
translator’s notes
Russian translation
Polish literature
Olga Tokarczuk
Irina Adelʹgejm
How to Cite
Abstract
The article addresses the issue of translator’s notes in a Russian translation of Olga Tokarczuk’s “Bieguni” novel by Irina Adelʹgejm. The main text of the original, despite its abundance in borrowings, interjections and quotations in languages other than Polish, was not provided with explanatory notes by the author. The translator, however, provided the translation with 149 notes. They are notes
explaining terms, proper names, names of realities and others translated in the main text as well as notes explaining fragments formulated in the novel’s text in languages other than the language of the narration. On the basis of the undertaken analysis it is stated that the strategy of forming paratexts adopted by the translator is inconsistent. The secondary text designates an additional way of reading “Bieguni” novel, but it does not impose it as using the notes is just a possibility and depends on the reader’s choice.
References
Adamowicz-Pośpiech, A. (2016). Gry tytułami. In: Reguły gier: między normatywizmem a dowolnością w przekładzie. Eds. P. Fast. T. Markiewicz, J. Pisarska. Katowice: Śląsk, pp. 131–146.
Balcerzan, E. (2009). Tłumaczenie jako wojna światów. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Brükner, A. (1996). Słownik etymologiczny języka polskiego. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Cieśla-Korytowska, M., Płaszczewska, O. (2007). Dziedzictwo Odyseusza: podróż, obcość i tożsamość, identyfikacja, przestrzeń. Kraków: Universitas.
Darska, B. (2007). To, co umożliwia przetrwanie. “Opcje,” no. 4, p. 86.
Dunin, K. (2012). Pisarka. In: O. Tokarczuk, Moment niedźwiedzia. Warszawa: Krytyka Polityczna, pp. 3–6.
Encyklopedia katolicka. (1985). Eds. F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z. Sułowski. Vol.II. Poznań: Pallottinum. Encyklopedia PWN. https://encyklopedia.pwn.pl/ (17.01.2023).
Genette, G. (2014). Palimpsesty. Literatura drugiego stopnia. Trans. T. Stróżyński, A. Milecki. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Hejwowski, K. (2015). Iluzja przekładu: przekładoznawstwo w ujęciu konstruktywnym. Katowice: Stowarzyszenie Inicjatyw Wydawniczych, Wydawnictwo Naukowe Śląsk.
Hoffmann, K. (2019). Zawsze ku, nie od–do. Eksperyment, podróż i dekonstrukcja w„Biegunach” Olgi Tokarczuk. “Czas Kultury,” no. 3, pp. 121–127.
Hrehorowicz, U. (1997). Przypisy tłumacza: „to be or not to be”. “Między Oryginałem a Przekładem,” no. 3, pp. 109–116.
Iwasiów, S. (2013). „Celem mojej pielgrzymki jest zawsze inny pielgrzym”. Podróż wprozie Olgi Tokarczuk. “Fraza,” no. 3, pp. 169–190.
Jarniewicz, J. (2000). Przekład tytułu: między egzotyką a adaptacją. In: Przekładając nieprzekładalne. Eds. W.Kubiński, O.Kubińska, T.Z. Wolański. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, pp. 477–483.
Loewe, I. (2007). Gatunki paratekstowe w komunikacji medialnej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Pietryga, M. (2020). Tłumacz jako autor na podstawie wybranych fragmentów powieści Olgi Tokarczuk „Bieguni”. “Rocznik Przekładoznawczy,” no. 15, pp. 285–303. DOI: https://doi.org/10.12775/RP.2020.014
Pisarska, J. (2011). Ksenia Starosielska – najlepsza przyjaciółka polskich pisarzy. “Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze,” no. 21, pp. 81–87.
Popovič, A. (2009). Teoria przekładu wsystemie nauki o literaturze. In: Współczesne teorie przekładu. Antologia. Eds. P. Bukowski, M. Heydel. Kraków: Znak, pp. 87–106.
Rudolf, K.F. (2000). O przekładalności tytułów. In: Przekładając nieprzekładalne. Eds. W.Kubiński, O.Kubińska, T.Z. Wolański. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, pp. 485–489.
Skibińska, R. (2009). O przypisach tłumacza: wprowadzenie do lektury. In: Przypisy tłumacza. Ed. R. Skibińska. Wrocław–Kraków: Księgarnia Akademicka, pp. 7–19.
Talik, M. (2022). I Światowy Kongres Tłumaczy Olgi Tokarczuk od 15 września we Wrocławiu. Wrocław.pl. https://www.wroclaw.pl/kultura/swiatowy-kongres-tlumaczy-olgi-tokarczuk-wroclaw-program (14.09.2022).
Tokarczuk, O. (2007). Bieguni. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Tokarczuk, O. (2018). Интервью Natalia Szostak. “Olga Tokarczuk: W naszym świecie granica między fikcją a faktami staje się coraz bardziej płynna”. “Gazeta Wyborcza,” 28.04.2018, https://tinyurl.com/sfkn5mx6 (27.09.2022).
L – Linde, S.B. (1807–1814). Słownik języka polskiego. Warszawa: Drukarnia Xsięży Pijarów.
Sławski, F. (ed.) (1974). Słownik prasłowiański, vol. 1. Wrocław: Ossolineum.
SW – Karłowicz, J., Kryński, A., Niedźwiedzki, W. (1900–1927). Słownik języka polskiego. Warszawa.
SWJP – Słownik współczesnego języka polskiego, ed. B. Dunaj, Warszawa: Wilga. WSJP PAN – Wielki słownik języka polskiego PAN. https://wsjp.pl/ (17.01.2023).
Адельгейм, И. (2019). Интервью П.Юстова. Ирина Адельгейм: Ольга Токарчук – безусловно «мой» автор. Culture.pl. https://culture.pl/ru/article/irina-adelgeym-olga-tokarchuk-bezuslovno-moy-avtor-intervyu (20.09.2022).
Кузнецов, С. А. (ed.) (1998/2014). Большой толковый словарь русского языка. Санкт- -Петербург: Норинт. http://www.gramota.ru/slovari/info/bts/ (17.01.2023).
Лотман, Ю. М. (1996). Внутри мыслящих миров: человек – текст – семиосфера – история. Москва: Язык. Семиотика. Культура.
Токарчук, О. (2018). Бегуны. Trans. И. Адельгейм. Издательство «Эксмо».
(EPUB) Фасмер, М. (1986). Этимологический словарь русского языка. Москва: Прогресс.
Шакиров, С.М. (2001). Мотив дороги как парадигма русской лирики XIX–XX веков: диссертация на соискание научной степени кандидата филологических наук. Магнитогорск.
[Adelʹgejm, I. (2019). Intervʹû P. Ûstova. Irina Adelʹgejm: Olʹga Tokarčuk – bezuslovno «moj» avtor. Culture.pl. https://culture.pl/ru/article/irina-adelgeym-olga-tokarchuk-bezuslovno-moy-avtor-intervyu (20.09.2022).
Kuznecov, S. A. (ed.) (1998/2014). Bolʹšoj tolkovyj slovarʹ russkogo âzyka. Sankt-Peterburg: Norint. http://www.gramota.ru/slovari/info/bts/ (17.01.2023).
Lotman, Û. M. (1996). Vnutri myslâŝih mirov: čelovek – tekst – semiosfera – istoriâ. Moskva: Âzyk. Semiotika. Kulʹtura.
Tokarčuk, O. (2018). Beguny. Trans. I. Adelʹgejm. Izdatelʹstvo Èksmo.
(EPUB) Fasmer, M. (1986). Ètimologičeskij slovarʹ russkogo âzyka. Moskva: Progress.
Šakirov, S.M. (2001). Motiv dorogi kak paradigma russkoj liriki XIX–XX vekov: dissertaciâ na soiskanie naučnoj stepeni kandidata filologičeskih nauk. Magnitogorsk.]
License
Copyright (c) 2023 Mirosława Hordy
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Authors
The authors of the articles accepted for publication in the journal Poznańskie Studia Slawistyczne are obliged to fill up the contract for providing the journal free licence (along with sub-licence CC) to works. The contract should be also signed by the authors and sent back to the editorial board of the journal.
Under the terms of the contract, the authors of the texts published in the journal “Poznańskie Studia Slawistyczne” provide the University of Adam Mickiewicz in Poznań with a non-exclusive free licence and allow the aforementioned institution to use the sub-licence Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
The authors hold the copyright for their texts.
Users
The Internet users are eligible for using the works published in “Poznańskie Studia Slawistyczne” from 2015 under the following conditions:
- recognition of the authorship: the popularized work must contain information about the author, title, source (references to the original work, DOI) and licence.
- no derivative works may be created: the work must be preserved in its original form, the work’s translations or elaborations cannot be distributed without the author’s permission.
The copyright to the texts published before 2015 is reserved.
Other
The University of Adam Mickiewicz in Poznań holds the right for the entire journal (its segmentation, graphical form, title, cover design, logo, etc.).