The Educational, cultural and religious centre of Baruny as a “place of memory”
Journal cover Poznańskie Studia Slawistyczne, no. 27, year 2024, title Slavic Educational and Cultural Centres, 9th–19th Centuries
PDF (Byelorussian) (Język Polski)

Keywords

Basilians
secular school
icon of God’s Mother of Baruny
Uniate Church
historical memory
representation

How to Cite

Marozau, S. (2024). The Educational, cultural and religious centre of Baruny as a “place of memory”. Poznańskie Studia Slawistyczne, (27), 161–183. https://doi.org/10.14746/pss.2024.27.8

Abstract

The article reveals the contribution of Baruny village (Grodno region) to the history of Belarusian education, Eastern European art and Christian religion of the 17th–20th centuries, as well as the modern representation of Baruny heritage in the historical memory of Belarus. It is traced how the appearance of the icon and the expansion of the cult of the Baruny Mother of God, as well as the construction of the temple in the 17th–18th centuries, determined the founding and development of the village, its current historical prestige and sacred status. The foundation in 1617 and the educational tradition of Baruny is described, in particular, the bright phenomenon of the secular Basilian school of the Enlightenment era. Baruny is shown as one of the centers of the historical Church Union in Belarus, which still exists today. The result was a justification for applying the definition of “place of memory” to Baruny, the list of actors “promoting” this memory, and the indication of the forms of its expression.

https://doi.org/10.14746/pss.2024.27.8
PDF (Byelorussian) (Język Polski)

References

Boruny. (1880). W: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa: nakł. F. Sulimierskiego i W. Walewskiego, t. 1, c. 330–331.

Chodźko, I. (1925). Boruny. Warszawa: Gebethner i Wolff.

Chomik, P. (2003). Boruńska Ikona Matki Bożej. W: Chomik, P. Kult Ikon Matki Bożej w Wielkim Księstwie Litewskim w XVI–XVIII wieku. Białystok: Wydział Historyczno-Socjologiczny Uniwersytetu w Białymstoku, c. 118–131.

Kiszka, L. (1712). Morze Łask y szczodrobliwości Boskich w Puszczy Boruńskiey plynące to jest cuda Nayśw. Panny Boruńskiey w Borunach doznane. Supraśl.

Kiszka, L. (2009). Morze Łask, y szczodrobliwośći Boskich, w Puszczy Boruńskiey płynące: To iest Cuda Nayśw: Panny Boruńskiey w Borunách doznane. [Мінск].

Wereda, D. (2006). Z dziejów sanktuarium i placówki oświatowej w Borunach. “Nasza Przeszłość”, t. 105, c. 189–206. DOI: https://doi.org/10.52204/np.2006.105.189-206

Адынец, А. (2020). Успаміны пра мінулае. Мінск: Лімарыус.

Бітэль, П. (1990). Баруны. У: Бітэль, П. (1990). Дзве вайны: Верш, аповесці. Мінск: Мастацкая літаратура, c. 145–187.

Бітэль, П. (1991). Баруны. “Голас Радзімы”, 31 кастрычніка.

Бражыцкая, А. (2017). Алея Асветніцтва ў Барунах. https://nastgaz.by/aleya-asvetnitstva-u-barunah/ (08. 09. 2024).

Дамброўскі, Л. (2007). Санктуарыум Маці Божай Барунскай. [Б. м.: б. в.].

Доўнар, А. (2007). Прывілей на магдэбургскае права мястэчку Баруны 1705 г. У: Ягелоны: дынастыя, эпоха, спадчына. Мінск, с. 103–108.

Калевіч, Г. (1991). Цудоўная Маці з бору. “Наша вера”, № 1 (7). https://media.catholic.by/nv/n7/art20.htm (10. 02. 2024).

Козел, Л. (2018). Барунская школа. Найстарэйшай навучальнай установе краіны споўнілася 400 год. “Ашмянскі веснік”, 1.02. https://www.osh.by/?p=39480 (08. 09. 2024).

Марозава, С. (2014). Барунская базыльянская школа і яе выхаванцы. W: Klasztory mnisze na wschodnich terenach dawnej Rzeczypospolitej od XVI do początków XX wieku. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacji, c. 339–354.

Марозава, С., Марозаў, С. (2023). Культурная спадчына Уніяцкай Царквы Беларусі (1596–1839 г.). Гродна: ЮрСаПрынт.

“Падарожжа дылетанта” распавядае пра касцёл і цудадзейны абраз у Барунах. (2017). https://catholic.by/3/news/belarus/1956-padarozhzha-dyletanta-raspavyadae-pra-kastsjol-i-tsudadzejny-abraz-u-barunakh (08. 09. 2024).

Падчас урачыстасці. (2023). Падчас урачыстасці ў Барунах біскуп Кашкевіч абвясціў аб будучай каранацыі цудадзейнага абраза Маці Божай Барунскай (20.10.2023). https://catholic.by/3/news/belarus/16452-padchas-urachystastsi-barunakh-biskup-kashkevich-abvyastsi-ab-karanatsyi-tsudadzejnaga-abraza-matsi-bozhaj-barunskaj (08. 09. 2024).

Палуцкая, С. (1995). Барунская базыльянская школа і яе выхаванцы. У: Ашмяншчына: Гісторыя і сучаснасць. Гродна – Ашмяны, с. 25–34.

Пашкевич, М. (1907). Чудотворная икона Богородицы в Борунах: с краткими све¬дениями о монастыре и училище. Вильна: Типография “Русский почин”.

Правінцыйны аддзел. Баруны (1921). “Наша думка”, 18 сакавіка.

Самусік, А. (1998). Дзейнасць манаскіх ордэнаў ў галіне асветы на Беларусі ў першай трэці ХІХ ст. “Гісторыя: праблемы выкладання”, № 1, с. 37–46.

Стрэнкоўскі, С. (2016). Магдэбургскае самакіраванне мястэчка Баруны. “Вестник МГИРО”, № 4, с. 59–66.

У Барунах. (2022). У Барунах з удзелам біскупаў адзначылі юбілей 100-годдзя вяртання цудадзейнага абраза Маці Божай Суцяшальніцы засмучаных (17.10.2022). https://catholic.by/3/news/belarus/15121-u-barunakh-z-udzelam-biskupau-adznachyli-yubilej-100-goddzya-vyartannya-tsudadzejnaga-abraza-matsi-bozhaj-sutsyashalnitsy-zasmuchanykh (08. 09. 2024).

Чавус, С. (2020а). Гравюры з выявай Маці Божай Барунскай як крыніца іканаграфіі абраза. “Беларускі гістарычны часопіс”, № 9, с. 13–21.

Чавус, С. (2020б). Спісы абраза Маці Божай Барунскай як сведчанне папулярнасці яго культу. “Беларускі гістарычны часопіс”, № 12, с. 15–23.

Шпунт, А. (2023). Апостал уніі. “Наша вера”, № 1, c. 24–25.

Ярашэвіч, А. (2015). Барунскі абраз Маці Божай: гісторыя, іканаграфія, арэал шанавання. У: Беларусь праз прызму рэгіянальнай гісторыі: Ашмяны і Ашмянскі рэгіён. Мінск: Беларуская навука, с. 363–371.

Adynec, A. (2020). Uspamìny pra mìnulae. Mìnsk: Lìmaryus.

Ârašèvič, A. (2015). Barunski abraz Maci Božaj: gistoryâ, ikanagrafiâ, arèal šanavannâ. U: Belarusʹ praz pryzmu règìânalʹnaj gìstoryì: Ašmâny ì Ašmânskì règìën. Mìnsk: Belaruskaâ navuka, c. 363–371.

Bìtèlʹ, P. (1990). Baruny. U: Bìtèlʹ, P. (1990). Dzve vajny: Verš, apovescì. Mìnsk: Mastackaâ lìtaratura, c. 145–187.

Bìtèlʹ, P. (1991). Baruny. “Golas Radzìmy”, 31 kastryčnìka.

Bražyckaâ, A. (2017). Aleâ Asvetnìctva ǔ Barunah. https://nastgaz.by/aleya-asvetnitstva-u-barunah/ (8.09.2024).

Čavus, S. (2020a). Gravûry z vyâvaj Macì Božaj Barunskaj âk krynìca ìkanagrafìì abraza. “Belaruskì gìstaryčny časopìs”, № 9, c. 13–21.

Čavus, S. (2020b). Spìsy abraza Macì Božaj Barunskaj âk svedčanne papulârnascì âgo kulʹtu. “Belaruskì gìstaryčny časopìs”, № 12, c. 15–23.

Dambroǔskì, L. (2007). Sanktuaryum Macì Božaj Barunskaj. [B. m.: b. v].

Doǔnar, A. (2007). Pryvìlej na magdèburgskae prava mâstèčku Baruny 1705 g. W: Âgelony: dynastyâ, èpoha, spadčyna. Mìnsk, c. 103–108.

Kalevìč, G. (1991). Cudoǔnaâ Macì z boru.“Naša vera”, № 1 (7). https://media.catholic.by/nv/n7/art20.htm (08. 09. 2024).

Kozel, L. (2018). Barunskaâ škola. Najstarèjšaj navučalʹnaj ustanove kraìny spoǔnìlasâ 400 god. “Ašmânskì vesnìk”, 1.02. https://www.osh.by/?p=39480 (08. 09. 2024).

Marozava, S. (2014). Barunskaâ bazylʹânskaâ škola ì âe vyhavancy. W: Klasztory mnisze na wschodnich terenach dawnej Rzeczypospolitej od XVI do początków XX wieku. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacji, 2014, c. 339–354.

Marozava, S., Marozaǔ, S. (2023). Kulʹturnaâ spadčyna Unìâckaj Carkvy Belarusì (1596–1839 g.). Grodna: ÛrSaPrynt.

“Padarožža dyletanta” raspavâdae pra kascël ì cudadzejny abraz u Barunah. (2017). https://catholic.by/3/news/belarus/1956-padarozhzha-dyletanta-raspavyadae-pra-kastsjol-i-tsudadzejny-abraz-u-barunakh (10. 02. 2024).

Padčas uračystascì. (2023). Padčas uračystascì ǔ Barunah bìskup Kaškevìč abvâscìǔ ab budučaj karanacyì cudadzejnaga abraza Macì Božaj Barunskaj (20.10.2023). https://catholic.by/3/news/belarus/16452-padchas-urachystastsi-barunakh-biskup-kashkevich-abvyastsi-ab-karanatsyi-tsudadzejnaga-abraza-matsi-bozhaj-barunskaj (08. 09. 2024).

Paluckaâ, S. (1995). Barunskaâ bazylʹânskaâ škola ì âe vyhavancy. u: Ašmânščyna: Gìstoryâ ì sučasnascʹ. Grodna – Ašmâny, c. 25–34.

Paškevič, M. (1907). Čudotvornaâ ikona Bogorodicy v Borunah: s kratkimi svedeniâmi o monastyre i učiliŝe. Vilʹna: Tipografiâ “Russkij počin”.

Pravincyjny addzel. Baruny (1921). “Naša dumka”, 18 sakavika.

Samusìk, A. (1998). Dzejnascʹ manaskìh ordènaǔ ǔ galìne asvety na Belarusì ǔ peršaj trècì ХІХ st. “Gìstoryâ: prablemy vykladannâ”, № 1, c. 37–46.

Špunt, A. (2023). Apostal unii. “Naša vera”, № 1, c. 24–25.

Strènkoǔskì, S. (2016). Magdèburgskae samakìravanne mâstèčka Baruny. “Vestnik MGIRO”, № 4, c. 59–66.

U Barunah. (2022). U Barunah z udzelam bìskupaǔ adznačylì ûbìlej 100-goddzâ vârtannâ cudadzejnaga abraza Macì Božaj Sucâšalʹnìcy zasmučanyh (17.10.2022). https://catholic.by/3/news/belarus/15121-u-barunakh-z-udzelam-biskupau-adznachyli-yubilej-100-goddzya-vyartannya-tsudadzejnaga-abraza-matsi-bozhaj-sutsyashalnitsy-zasmuchanykh (08. 09. 2024).