Keywords
mimetic theory
politics
power
religion
the sacred
sacrifice
scapegoat
victim
violence
How to Cite
Abstract
René Girard, the French-American literary critic and anthropologist, gives us the mimetic theory, which turns out to be an interesting tool for the interpretation of human relationships. It is based on the analysis of works of the world literature, including myths and the Bible. As a part of human nature mimesis leads to a conflict and at the same time it saves through a scapegoat. This is reflected in religious rituals, which are the first human institutions leading directly to a political institution – to the monarchy. The reality of the victim is firmly anchored in human culture, including the contemporary, despite the fact that it does not see this. This applies to all circles of civilization, including the West.
References
Bödefeld A., 2006, „…Und du bist weg!”. Bullying in Schulklassen als SündenbockMechanismus, Wien–Münster.
Breitenfellner K., 2003, Wir Opfer. Warum der Sündenbock unsere Kultur bestimmt, München.
Budzik S., 1997, Dramat odkupienia. Kategorie dramatyczne w teologii na przykładzie R. Girarda, H.U. von Balthasara i R. Schwagera, Tarnów.
Domenach J.-M., 1983, René Girard – Hegel chrystianizmu, „Literatura na Świecie” nr 12, s. 309–317.
Doran R., 2013, Myślenie apokaliptyczne po 11 września. Z René Girardem rozmawia Robert Doran, „Czterdzieści i Cztery. Magazyn apokaliptyczny” nr 6, s. 20–35.
Frazer G., 1971, Złota gałąź, przeł. H. Krzeczkowski, Warszawa.
Gans E., 2012, The Girardian Origins of Generative Anthropology, <http://www.imitatio.org/uploads/media/Gans-GOoGA.pdf>, 27.09.2014.
Goszczyńska M., 1991, Posłowie, w: R. Girard, Kozioł ofiarny, przeł. M. Goszczyńska, Łódź, s. 310–326.
Girard. R., 1983, Rzeczy ukryte od założenia świata, przeł. M. Goszczyńska, „Literatura na Świecie” nr 12, s. 74–182.
Girard R., 1987, Things Hidden since the Foundation of the World, transl. S. Bann, M. Metteer, Stanford.
Girard R., 1988, Logos Heraklita i Logos Jana, „Studia Filozoficzne” nr 10, s. 180–193.
Girard R., 1991, Kozioł ofiarny, przeł. M. Goszczyńska, Łódź.
Girard R., 1993, Sacrum i przemoc, przeł. M. i J. Plecińscy, Poznań, t. 1.
Girard R., 1996a, Szekspir. Teatr zazdrości, przeł. B. Mikołajewska, Warszawa.
Girard R., 1996b, The Girard Reader, ed. J.G. Williams, New York.
Girard R., 2002, Widziałem szatana spadającego z nieba jak błyskawica, przeł. E. Burska, Warszawa.
Girard R., 2006a, Islam, marksizm i apokalipsa, <http://www.newsweek.pl/Europa/ islam--marksizm-i-apokalipsa,44863,3,1.html>, 27.09.2014.
Girard R., 2006b, Początki kultury, przeł. M. Romanek, Kraków.
Girard. R. 2010, Battling to the End. Conversations with Benoît Chantre, transl. M. Baker, East Lansing.
Goodhart S. i in., 2009, For René Girard. Essays in Friendship and in Truth, Gart Lansing.
Hobbes T., 2005, Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, przeł. B. Stanosz, Warszawa.
Kirwan M., 2005, Discovering Girard, Cambridge.
Niewiadomski J., 1995, Globalne tło spotkania religii, „Przegląd Powszechny” nr 10, s. 36–42.
Niewiadomski J., 2004, Dramat przemocy. Perspektywa religioznawcza i teologiczna, w: Dramat przemocy w historycznej perspektywie, red. J. Chrobaczyński, W. Wrzesiński, Kraków, s. 99–114.
Niewiadomski J., 2013, Fenomen Girarda, „Roczniki Kulturoznawcze” t. 4, s. 7–20.
Niewiadomski J., 2014, Step–by–Step. On the Way to the Rehabilitation of the Sacrifice in the Correspondence between Raymund Schwager and René Girard, „Contagion” t. 21, s. 67–73.
Palaver W., 2003, René Girards mimetische Theorie. Im Kontext kulturtheoretischer und gesellschaftspolitischer Fragen, Münster–Hamburg–London.
Romejko A., 2002–2003, Teoria mimetyczno-ofiarnicza. Wprowadzenie do antropologii René Girarda, „Studia Gdańskie” t. 15–16, s. 55–64.
Romejko A., 2007a, Dramat zbawienia – Raymunda Schwagera teologiczna recepcja i transformacja teorii mimetycznej, „Studia Gdańskie” t. 21, s. 173–193.
Romejko A., 2007b, Lecz ja wiem: Wybawca mój żyje (Hi 19,25). Idea ofiary w myśli René Girarda, „Studia Gdańskie” t. 21, s. 59–77.
Romejko A., 2013, Joseph Ratzinger jako wdzięczny kozioł ofiarny w świetle publikacji tygodnika „Der Spiegel”, „Studia Gdańskie” t. 32, s. 221–254.
Schwager R., 1985, Mimesis und Freiheit, „Zeitschrift für katholische Theologie” z. 107, s. 365–376.
Sorman G., 1992, Powrót człowieka religijnego, w: R. Girard, Dawna droga, którą kroczyli ludzie niegodziwi, przeł. M. Goszczyńska, Warszawa, s. 5–10. „Studia Gdańskie”, 2013, t. 32.
Weigel G., 2014, Ratyzbona zrehabilitowana, „Gość Niedzielny” nr 38, s. 19.
Wiara, rozum i uniwersytet. Wspomnienia i refleksje. Przemówienie Benedykta XVI podczas spotkania z przedstawicielami świata nauki na Uniwersytecie w Ratyzbonie 12 września 2006 r., 2006, „Wiadomości KAI” nr 38, s. 13–16.
Williams J.G., 1996, The Anthropology of the Cross: A Conversation with René Girard, w: R. Girard, The Girard Reader, ed. J.G. Williams, New York, s. 262–288.
Williams J.G., 2009, Magister Lucis: In the Light of René Girard, w: For René Girard. Essays in Friendship and in Truth, ed. S. Goodhart et al., East Lansing, s. 159–167.
Williams J.G., 2012, Girardians. The Colloquium on Violence and Religion, 1990– 2010, Wien–Zürich–Berlin–Münster.
Zambrzycki M., 2011, Problematyka relacji polsko-litewskich w świetle teorii mimetycznej René Girarda, „Studia Gdańskie” t. 29, s. 275–303.
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.