Między amnezją i anamnezą Indywidualna pamięć historyczna wobec dominujących narracji

Abstract

Szesnasty numer „Poznańskich Studiów Slawistycznych” dotyczy problemu jednostkowej pamięci historycznej i kulturowej oraz jej repre­zentacji wobec kolektywnego zapominania i odpominania. Na obszarze Słowiańszczyzny i Bałkanów manipulowanie pamięcią zbiorową stanowi trwały modus zmagania się z historią. Odpominane/odpamiętywane in­dywidualne narracje tzw. słabych bohaterów funkcjonują jako „przeciw­-historia” (według Michela Foucaulta), alternatywna reprezentacja prze­szłości, a w pewnych warunkach także jako ruch oporu wobec władzy. W posttraumatycznej historii Europy powtarzalnym mechanizmem jest również wyparcie powracające w sztuce w postaci fantazmatów (teza Jacquesʼa Lacana), które stanowią dla zbiorowości źródło nieoczywistego poznania – jak anamneza.