Клетвата во македонската традиционална култура
PDF (македонски јазик)

Słowa kluczowe

curse
sin
values
Macedonian folk culture
punishment

Jak cytować

Петреска, В. (2012). Клетвата во македонската традиционална култура. Poznańskie Studia Slawistyczne, (3), 129–143. https://doi.org/10.14746/pss.2012.3.8

Abstrakt

Curses are spoken formulas that express a desire to happen something bad in the future to someone or something, with the assurance that it will capture. This conviction or belief is based on faith in the magical power of the word. In the folk life curses are being made when the most important values in the community are injured. Therefore, curses are discussed in relation to the  values that are maintained in a given community, and their  violation determines sin, and depending on the committed sin and weights required curses or punishments. Looking from this social perspective, they represent a measure of values in the society that occurs  as  an  indication  of  distortion  of values,  whether  those  who  suggest  deteriorated values occupy a high or low social status in the community or family. The curse is correcting the distortion, i.e. some satisfying justice, out exclusively on force majeure, and indefinitely. In this regard it emphasizes that the most important values in traditional Macedonian culture were life itself, created progeny, and their family, property and honor. Most evidence of the belief  in  the  power  of  the  curse  by  folk  stories  is the  event  of an  accident  either  cursed person  or  his  family.  Therefore,  curses  also  point  another  very important  value,  which  is highly  appreciated  –  the  natural  course  of  human  life,  birth-marriage-death,  that  value in  ritual  practices  tend  to  emphasize  or  re-establish  if  it  is disturbed,  and  curses  she  tries to unravel.

https://doi.org/10.14746/pss.2012.3.8
PDF (македонски јазик)

Bibliografia

Hammel Е.A., Alternative social structure and ritual relations in the Balkans, New Jersey 1968.

Ricl M., Svest o grehu u maloaziskim kultovima rimskog doba, Beograd 1995.

??????? ?., ? ?????? ? ??????? ???????????, „???????? ????????” ??. 24, 1992, ???. 1–8, www.rastko.org.yu/knjizevnost/nauka_knjiz/dajdacic-kletva/_c.htlm [?????????: 25.07.2012].

Баришић-Јоковић В., Речи које убијају. Антологија клетви, Нови Сад 2007.

Бјелетић М., Кост кости (делови тела као ознаке сродства), „Кодови словенских култура”, Делови тела, бр. 4, 1999.

Вражиновски T., Речник на народната митологија на Македонците, Скопје 2000.

Георгиева A., Социална функция на клетвата в народната песен, „Български фолклор” год. VIII, кн. 1, 1982, стр. 98–105.

Ђаповић Л., Смрт и оностраност у клетвама, књ. 66, Београд 2009.

Китевски M., На клетва лек нема(Клетвите во македонското народно творештво), Скопје 1991.

Марко Крале легенда и стварност, прир. К. Пенушлиски, Скопје 1983.

Обредни и митолошки песни, ред. К. Пенушлиски, Скопје 1968.

Обрембски J., Фолклорни и етнографски материјали од Порече, кн. I, Скопје– Прилеп 2001.

Паликрушева Г., Кумството и побратимството на Свети Јован, „Македонски фолклор” год. VIII, бр. 15–16, 1975.

Пенушлиски К., Македонски фолклор (Историски преглед), Скопје 2004.

Пенушлиски К., Македонски народни балади, Скопје 1983.

Пенушлиски К., Балада за ослепениот Марко Крале, „Современост” бр. 7, 1979, стр. 15–29.

Пенушлиски К., Болен Дојчин, Скопје1986.

Пенушлиски К., Малешевски фолклор, Скопје 1980.

Петреска В., Огнот во свадбениот обреден комплекс во македонската традициска култура, „Кодови словенских култура” бр. 10.

Петреска В., Свадбата како обред на премин кај Македонците од брсјачката етнографска целина, кн. 43, Скопје 2002.

Петреска В., Систем на сродство кај Македонците, кн. 59, Скопје 2005.

Попова Ф., Функцијата на клетвата во градбата на баладните сижети, „Спектар” бр. 9, 1987, стр. 181–188.

Пословици и гатанки, ред. К. Пенушлиски, Скопје 1969.

Толстая С., Концептът за греха в славянската народна традиция, „Български фолклор” год. XXVI, кн. 3, 2000.

Топоров В.Н., Из индоеврпейской этимологии(V), в: Этимология 1991–1993, Москва 1994.

Требјешанин Ж., Култ и симболика ватре у митологији и религији Срба, во: С. Тројановић, Ватра у обичајима и животу српског народа, Београд 1990.

Трубачев Н.О., История славянских терминов родства и некоторых древнейших терминов общественного строя, Москва 1959.

Христов П., Родителска клетва-регулатор на социална справедливост, „Българска етнография” год. III, кн. 5–6, 1992.

Цветановска J., Гревот и казната. Во народната култура на Македонците, Скопје 2012.

Чачаровъ П.А., Клетви и благословии. Отъ Щипъ, кн. VIII, София 1892.

Чачаровъ П.А., Народни клетви. Отъ Щипъ, кн. VI, София 1891.