Przez język ukrycia po słowo na „g”. Kim są bohaterowie czasów queer before gay?
PDF

Słowa kluczowe

queer history
sociolect of Polish gays
camp
queer theory
lavender linguistics

Jak cytować

Nowak, T. Łukasz. (2019). Przez język ukrycia po słowo na „g”. Kim są bohaterowie czasów queer before gay?. Poznańskie Studia Slawistyczne, (16), 193–208. https://doi.org/10.14746/pss.2019.16.11

Abstrakt

Who (and what) was silent about the story told by heteronormative society? And how is the fragment of this story seen by “Others”? The article shows that the time of “queer before gay” includes (in Polish) not only well-known names such as: aunt or pedal, but also slang: ‘lala’ (doll), ‘przyjaciółki’ (friends), ‘siostry’ (sisters in Polish, girls in English), gays “from the outside of society”, as well as heterosexuals who got a ticket to the alternative world of the excluded. I tell this story from the perspective of the performative function of language (Althusser, Austin, Butler) and mechanisms of knowledge/power (Foucault). I focus on the activities of homosexual men encoded in their “hiding language” (sociopolitan gay). I show how the creation of the “homosexual” identity closed the community of aunts and pedals in a precisely defined form. And how camp and queering reality allowed them to function in this form. This article is thus another element of decoding the so-called language of concealment, so-called sociolect of Polish gays (aunts and pedals) and queering history of Poland (part of the queering history of Central and Eastern Europe).
https://doi.org/10.14746/pss.2019.16.11
PDF

Bibliografia

Ajvaz, M. (2005). Inne miasto. W: Morderstwo w hotelu Intercontinental. Powrót sta¬rego warana. Inne miasto. Przeł. L. Engelking. Sejny: Pogranicze, s. 159–333.

Boswell, J. (2006). Chrześcijaństwo, tolerancja społeczna i homoseksualność. Geje i lesbijki w Europie Zachodniej od początku ery chrześcijańskiej do XIV wieku. Przeł. J. Krzyszpień. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.

Butler, J. (2010). Walczące słowa. Przeł. A. Ostolski. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Cardon, P. (2012). Recepta na Odmieńca albo maszyna do (de)konstrukcji tożsamości. W: Kamp. Antologia przekładów. Red. P. Czapliński, A. Mizerka. Kraków: Universitas, s. 622–639.

Czapliński, P. (2012). Kamp – gry antropologiczne. „Teksty Drugie” nr 5, s. 11–32.

Dimoski, Z., Kudzin, P. (2010). Krótki słownik wyrazów homoseksualnych w językach serbskim, chorwackim i macedońskim. „Rita Baum” nr 16, s. 35–37.

Dimoski, Z. (2012). Język i stylizacja w wybranych utworach homoerotycznych (Macedonia, Chorwacja, Polska). W: Tabu w oku szeroko otwartym. Red. N. Długosz (współpraca Z. Dimoskiego). Poznań: Rys, s. 37–43.

Dyszak, A.S. (2012). Nazwy mężczyzn homoseksualnych we współczesnym języku polskim. „Studia Językoznawcze” t. 11, s. 55–80.

Dyszak, A.S. (2015). O zapisanym słownictwie mniejszości seksualnych. „Etnolingwistyka” t. 27, s. 201–220. https://doi.org/10.17951/et.2015.27.201

Foucault, M. (2000). Historia seksualności. Przeł. B. Banasiak, K. Matuszewski. Warszawa: Czytelnik.

Foucault, M. (2005). Inne przestrzenie. Przeł. A. Rejniak-Majewska. „Teksty Drugie” nr 6, s. 117–125.

HomoWarszawa. Przewodnik kulturalno-historyczny. (2009). Red. Y. Kostrzewa, M. Minałto, M. Pietras, W. Szot, M. Teodorczyk, K. Tomasik, K. Zabłocki. Warszawa: Abiekt.pl.

Jedliński, M. (2008). Dwa osobne światy – homoseksualizm w PRL (2). „Replika” nr 13, s. 16–17.

Kochanowski, J. (2004). Fantazmat zróżNICowany. Socjologiczne studium przemian tożsamości gejów. Kraków: Universitas.

Lis, B. (2007). Czy „my” w ogóle istniejmy? Między negacją a celebracją różnicy. „Queer.pl”, http://queer.pl/artykul/186600/czy-my-w-ogole-istniejemy. 8.05.2018.

Lis, B. (2009). Seksualne obywatelstwo i nieheteronormatywne doświadczanie przestrzeni. „Kultura Popularna” nr 2(24), s. 104–112.

Miłosz, C. (1990). Zaczynając od moich ulic. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.

Niziołek, G. (2016). Coming in. Przyczynek do badania historii homoseksualności. „Teksty Drugie” nr 6, s. 282–296. https://doi.org/10.18318/td.2016.6.16

Nowak, T.Ł. (2016). Gdzie jest gej? O (nazwach) przestrzeni w pierwszych polskich pismach gejowskich. „Dziennikarstwo i Media” t. 7, s. 173–185.

Nowak, T.Ł. (2017a). Między drzewami, między słowami – o parku inaczej. „Czas Kultury” nr 3, s. 54–58.

Nowak, T.Ł. (2017b). O kulturowych relacjach między wybranymi nazwami geja. „Etnolingwistyka” t. 29, s. 245–255. https://doi.org/10.17951/et.2017.29.245

Perkovich, M. (2012). Michaśki, kamp, pedały i literatura amerykańska. „Teksty Drugie” nr 5, s. 33–49.

Rejter, A. (2013). Płeć – język – kultura. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Rodzoch-Malek, J. (2012). W jaki sposób mówi się w polszczyźnie o homoseksualizmie i osobach homoseksualnych? Analiza leksyki na podstawie danych leksykograficznych i tekstowych. [Niepublikowana rozprawa doktorska]. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.

Szcześniak, M. (2012). Queerowanie historii. „Teksty Drugie” nr 5, s. 205–223.

Szcześniak, M. (2016). Geje versus pedały. Paradoksy widzialności. W: Normy widzialności. Tożsamość w czasach transformacji. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana, s. 158–277.

Szymański, W. (2018). Anioł historii Queer Archives Institute, pedalskie przeszłości i queerowa przyszłość, „Szum” nr 20, s. 70–84.

Śmieja, W. (2010). Przeciw konstrukcjonistom. Teoria queer i jej krytycy. „Przestrzenie Teorii” nr 13, s. 223–242. https://doi.org/10.14746/pt.2010.13.9

Tamagne, F. (2009). Era homoseksualizmu, 1870–1940. W: Geje i lesbijki: życie i kul¬tura. Red. R. Aldrich. Przeł. P. Nowakowski. Kraków: Universitas.

Tomasik, K. (2012). Gejerel. Mniejszości seksualne w PRL-u. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Tomasik, K. (2014). Homobiografie. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Witkowski, M. (2014). Lubiewo bez cenzury. Warszawa: Świat Książki.

Wróbel, S. (2012). Efekt interpelacji. „Teksty Drugie” nr 3, s. 22–33.

„Dik Fagazine” 2007, nr 6. Rozmowa Karola Radziszewskiego ze Zbigniewem Liberą, s. 66.

„Dik Fagazine” 2011, nr 8. Wywiad Karola Radziszewskiego i Pawła Kubary z Piotrem Gladosem, s. 85.

„Filo” 1988a, nr 2(14). O słowie gej, s. 12.

„Filo” 1988b, nr 3(15). Nasz świat, s. 6.

„Filo” 1988c, nr 3(15). Kryminałki dyrdymałki, s. 7.

„Filo” 1990, nr 2(20). Krzyk, s. 18. https://doi.org/10.1353/aph.1990.0162

„Filo” 1994, nr 5(56). Śmierć w wigilię, s. 7.

„Inaczej” 1991, nr 17. Za mundurem, s. 8–9.

„Inaczej” 1994, nr 10(52). Starych pikiet czar, s. 36.

„Inaczej” 1995a, nr 3(57). Raz jeszcze słów kilka o parku, s. 41.

„Inaczej” 1995b, nr 9(63). Epitetem rzuć miły, a powiem ci, kim jesteś…, s. 64.

„Inaczej” 1997, nr 1(79). Zakazane piosenki, s. 31.

„Inaczej” 2001, nr 6(132). Ja ze środowiska, s. 8–11.

„MEN Magazyn” 1990, nr 5. Homoseks i polityka, s. 8.

„MEN Magazyn” 1993, nr 2. Dawnych wspomnień czar, s. 6–7.

„Okay” 1991, nr 7. Ciotki alkoholiczki i ciotki abstynentki, s. 28.

„Różowy PULS” 1994, nr 2. Pogaduchy z Iwetą, s. 6.