Słowa kluczowe
performativity
Croatian theatre;
nteraction
documentary
Jak cytować
Abstrakt
Autobiographism has been noticeably conquering the Croatian theatre which results in specific artistic projects, mainly falling into the category of theatre of the real. This material calls for a description of strategies, functions and potentials. The most important here is the freedom to (re)construct identity – performativity – communication and interaction. The styling of an autobiographical archive and its extension into action allows adopting a new view and interpreting historical events and current social problems differently. This phenomenon is manifested in selected performances which involve staging a dramatic text, adapting prose or journalistic text, compiling and processing various cultural texts, incorporating the performers’ confessions and observations, and developing documentary material. Descriptions of the latest performances confirm reactivity of the theatre, its power to concertize and subjectivize, as well as to model the audience’s attitudes.
Bibliografia
Bachura-Wojtasik, J. (2015). Biografia i autobiografia w literaturze audialnej. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” nr 2 (28), s. 107–120.
Bal, E. (2017). Lokalność i mobilność kulturowa teatru Śladami Arlekina i Pulcinelli. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Čale Feldman, L. (2019). Onkraj pozornice. Na raskrižju medija. Zagreb: Disput.
Czermińska, M. (2014). Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie. Kraków: Universitas.
Dąbkowska, P. (2019). Beksiński, „Beksiński”, Bexiński? Między autobiografią, kreacją a tożsamością (anty)bohatera. „Nowy Napis” nr 12. https://nowynapis.eu/tygodnik/nr-12/artykul/beksinski-beksinski-bexinski-miedzy-autobiografia-kreacjatozsamoscia. 30.06.2020.
Drndić, D. (2003). Leica format: fuge, Zagreb: Meandar.
Frankowiak, A. (2009). Między ekshibicjonizmem a autobiografizmem. Literatura najnowsza w obszarze intymności (ciota – Żydowica – odludek). „Napis” ser. XV, s. 365–374.
Giergiel, S. (2012). Ocalić pamięcią. Praktyki pamięci i zapominania we współczesnej prozie postjugosłowiańskiej. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Grochola, W. (1981). Poznań, Czerwiec 1981. „Tygodnik Solidarność” nr 14. Grzemska, A. (2018). Matki i córki w polu autobiograficznym. „Teksty Drugie” nr 6, s. 77–91. https://doi.org/10.18318/td.2018.6.5.
Iwasiów, I. (2014). Tożsamość, performatywność, komunikacja – genderowe aspekty autobiografizmu. „Autobiografia. Literatura. Kultura. Media” nr 1 (2), s. 7–11.
Kasperski, E. (2001). Autobiografia. Sytuacja i wyznaczniki formy. W: Autobiografizm. Przemiany, formy, znaczenia. Red. H. Gosk, A. Zieniewicz. Warszawa: Dom Wydawniczy i Handlowy Elipsa, s. 10–26.
Lasocińska, K. (2014). Autobiografia jako autokreacja. Twórcze aspekty procesu myślenia autobiograficznego w edukacji dorosłych. W: Biografie edukacyjne. Wybrane konteksty. Red. E. Dubas, J. Stelmaszczyk. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 33–46. https://doi.org/10.18778/7969-353-5.03.
Lubas-Bartoszyńska, R. (2006). Nowsze problemy teoretyczne pisania o sobie. Przykład wypowiedzi autobiograficznych pisarzy polskich ostatnich dziesięcioleci. „Przestrzenie Teorii” nr 6, s. 51–67. https://doi.org/10.14746/pt.2006.6.5.
Magnone, L. (2016). Emisariusze Freuda. Transfer kulturowy psychoanalizy do polskich sfer inteligenckich przed drugą wojną światową, t. 1. Kraków: Universitas.
Małczak, L. (2003). Panorama autobiograficznej prozy chorwackiej lat 90-tych XX wieku, czyli o chorwackiej literaturze wojennej (hrvatsko ratno pismo). „Pamiętnik Słowiański” t. 53, s. 25–38.
Marszałek, M. (2017). Świadectwo jako performans. „Dialog” nr 7–8, s. 141–151.
Martin, C., (2019). Świadectwa artystyczne: teatr rzeczywistości. Przeł. M. Paprota, B. Wójcik. „Dialog” nr 1, s. 5–19.
Morawski, W. (1998). Społeczeństwo, gospodarka, polityka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Pekaniec, A. (2012). Autobiografie w literaturoznawstwie i socjologii. Rozbieżności i styczne (Wstępne rozpoznanie teoretyczne). „Państwo i Społeczeństwo” nr 1, s. 27–52.
Ricoeur, P. (2008). Czas opowiadany. Czas i opowieść, t. 3. Przeł. U. Zbrzeźniak, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Ryznar, A. (2014). Interdiskurzivne fuge u romanu Leica format Daše Drndić. „Fluminensia” nr 1, s. 35–46.
Sordyl, A. (2011). Adaptacja jako twórcza praktyka w polskim teatrze współczesnym. Krystian Lupa – Krzysztof Warlikowski – teatr krytyczny. „Postscriptum Polonistyczne” nr 2 (8), s. 43–60.
Sosnowska, D. (2017). Ciało jako archiwum – współczesne teorie teatru i performansu. W: Świadectwa pamięci. W kręgu źródeł i dyskursów (od XIX wieku do dzisiaj). Red. E. Dąbrowicz, B. Larenta, M. Domurad. Białystok: Alter Studio, s. 79–89.
Stelmach, A., Zyborowicz, S. (1998). Politologia a tranzycja systemowa w Polsce. W: Politologia w Polsce: stan badań i perspektywy rozwojowe. Materiały konferencji naukowej. Red. T. Łoś-Nowak. Wrocław: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 149–158.
Szperlik, E. (2013). Opisać wojnę? Doświadczenie traumy w chorwackim dyskursie autobiograficznym i literaturze świadectwa o wojnie w byłej Jugosławii 1991– –1995. „Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia” nr 1, s. 225–245.
Ślawska, M. (2013). Proza autobiograficzna pokolenia jugonostalgików. Wrocław: Atut. Świątkowska, W. Re-enactment. W: Encyklopedia Teatru Polskiego. Elektroniczna baza wiedzy. http://encyklopediateatru.pl/hasla/352/re-enactment#. 30.06.2020.
Tomić, A. (2020). Naš „Hotel Zagorje” priča je o društvu koje nikada nije sazrelo. „Tportal.hr”. https://www.tportal.hr/kultura/clanak/anica-tomic-o-predstavi-hotelzagorje-u-gavelli-to-je-prica-o-ptsp-u-ove-zemlje-20200130. 30.06.2020.
Trzebiński, J. (2002). Narracja jako sposób rozumienia świata. Gdańsk: GWP.
Wnuk, A. (2011). Powieść poetycka wobec autobiografii. „Świat Tekstów. Rocznik Słupski” nr 9, s. 15–34.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Gabriela Abrasowicz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.