Abstrakt
The article aims to explore the status of the Slovene language and literature, as well as Slovene culture during the Romantic period in the context of historical events which informed them as a result of the creation of the alphabet by Adam Bohorič in the 16th century. During the 19th century, in Slovenia an “orthographic war” was being waged. Its goal was to establish the one and correct version of the alphabet and the definitive spelling rules for the Slovene language. The debate about language erupted between the group under the leadership of Matia Čop (of which France Prešeren was a member) and the followers of Jernej Kopitar. The dispute involved a number of issues connected to Slovene literature and culture, and the status of Slovenia in Europe. Arguments in the debate were exchanged via publications, (e.g. Slovenska abecedna vojska), poetry (Satirical Sonnets and epigrams) and engaged a wide spectrum of topics such as the dialects of the Slovene language or literary criticism.
Bibliografia
Bobrownicka, M. (1995). Narkotyk mitu. Szkice o świadomości narodowej i kulturowej Słowian zachodnich i południowych. Kraków: Universitas.
Cuderman, V. (2001). Branja 2, berilo in učbenik za 2. letnik gimnazij ter štiriletnih strokovnih šol. Ljubljana: DZS.
Kos, J. (1992). Pregled slovenskega slovstva. Ljubljana: DZS. Kos, J. (1999). Književnost. Učenik literarne zgodovine in teorije. Maribor: Obzorja.
Kryzia, W. (2008). Słoweński, Słoweńcy, Słowenia. Zarys historii języka i kształtowania się świadomości narodowej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Małecki, M. (1947). Najstarszy literacki język Słowian. Kraków: Wydawnictwo Studium Słowiańskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Piechal, M. (opr. i przekł.) (1973). Antologia poezji słoweńskiej. Wrocław: Biblioteka Narodowa.
Pogačnik, J., Zadravec, F. (red.) (1999). Slovenska književnost II. Ljubljana: DZS.
Pogorelec, B. (2011). Zgodovina slovenskega knjižnega jezika: jezikovni spisi I. Ljubljana: Založba ZRC, ZRC SAZU: Znanstvena založba Filozofske fakultete. https://doi.org/10.3986/9789612542795 DOI: https://doi.org/10.3986/9789612542795
Prešeren, F. (2022). Poezje. Przeł. K. Šalamun-Biedrzycka. Kraków: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich.
Slodnjak, A. (1968). Slovensko slovstvo. Ob tisočletnici Brižinskih spomenikov. Ljubljana: Mladinska knjiga.
Slodnjak, A. (1984). France Prešeren. Ljubljana: Slovenska matica.
Sławińska, J. (1991). Poezja Prešerna jako program literatury narodowej. „Pamiętnik Słowiański”, t. 41, s. 129–135.
Šalamun-Biedrzycka, K. (red. i przekł.) (1995). Srebro i mech. Mah in srebro. Antologia poezji słoweńskiej. Sejny: Fundacja „Pogranicze”.
Trubar, P. (1555). Catechismus. Tübingen: Ulrich Morhart. We własnych oczach: XX-wieczny esej zachodnio- i południowosłowiański (1977). Wyboru dokonała Halina Janaszek-Ivaničková we współpracy z Edwardem Madanym, esej czechosłowacki, Janem Wierzbickim, esej jugosłowiański i Teresą Dąbek-Wirgową, esej bułgarski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Colnar, P. (online). Matija Čop, ki je „žrl knjige”. „Gorenjski glas” 27.01.2019. https://tinyurl.com/3xdzbrba (2.03.2023).
Čop, M. (1833), Nuovo discacciamento di lettere inutili. „Illyrisches Blatt”, nr 6. https://tinyurl.com/mw4wjyyr (20.10.2022).
France Prešeren. Dela. https://tinyurl.com/249mr7th (10.10.2022).
Podvršnik, K. (2015). Slovenščina 1, i-učbenik za slovenščino v 1. letniku gimnazij, Zavod Republike Slovenije za šolstvo, https://tinyurl.com/2dhspynp (20.10.2022).
Prešeren F. Dela. Poezije. Bahači. https://tinyurl.com/2p8yw9k9 (15.09.2022).
Suhadolnik, S. (2013). Zupan Jakob. W: Slovenski biografski leksikon. Slovenska biografija. https://tinyurl.com/2ps98tfp (16.10.2022).
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Marlena Gruda
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Poznańskie Studia Slawistyczne są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Poznańskie Studia Slawistyczne udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Poznańskich Studiów Slawistycznych pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).