Słowa kluczowe
expressing emotions
the language of medieval texts
conceptual dictionary
Jak cytować
Abstrakt
The linguistic ways of presenting emotions such as communicating and expressing emotions in Polish medieval texts have not been the subject of linguistic analysis. The majority of the oldest linguistic relics are mostly the texts published both in transliterated and transcribed versions and may constitute a basis for large-scale research of vocabulary. Słownik staropolski 1953–2002 (The Dictionary of Old Polish 1953–2002) and resulting The Conceptual Dictionary of Old Polish are a valuable help in the analysis of presenting emotions in medieval texts. The article presents the categories of concepts in The Conceptual Dictionary of Old Polish that concern emotions. The autosemantic continuous and discontinuous units are assigned to 26 conceptual categories concerning emotions. The contents of the category shame from The Conceptual Dictionary of Old Polish are described in order to show the way of presenting data. The general principles of the comprehensive study on communicating and expressing emotions in Polish medieval texts have been formulated.
Bibliografia
Bally Ch., 1966, Mechanizm ekspresywności językowej, w: Stylistyka Bally’ego, wybór tekstów, red. M.R. Mayenowa, Warszawa, s. 110–149.
Buttler D., 1977, Grupa semantyczna przymiotników polskich o znaczeniu ‘pozostający w związku z radością’, „Prace Filologiczne” nr 27, s. 271–286.
Buttler D., 1978, Łączliwość przymiotników o znaczeniu ‘związany z radością’, „Prace Filologiczne” t. 28, s. 207–221.
Deptuchowa E. (red.), 2014, Słownik staropolski, Suplement, cz. I (verba absentia), Wrocław–Warszawa–Kraków.
Doliński D., 2007, Mechanizmy wzbudzania emocji, w: Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 2, red. J. Strelau, Gdańsk, s. 319–349.
Ekman P., Davidson R.J., 1998, Natura emocji. Podstawowe pytania, Gdańsk.
Grabias S., 1981, O ekspresywności języka. Ekspresja a słowotwórstwo, Lublin.
Masłowska E., 1988, Derywacja semantyczna rzeczowników ekspresywnych, „Prace Slawistyczne” nr 73, Wrocław.
Michałowska T., 2003, Średniowiecze, Warszawa.
Mikołajczuk A., 2009, Obraz radości we współczesnej polszczyźnie, Warszawa.
Pajdzińska A., 1990, Jak mówimy o uczuciach? Poprzez analizę frazeologizmów do językowego obrazu świata, w: Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 87–107.
Reykowski J., 1974, Eksperymentalna psychologia emocji, Warszawa.
Sieradzka B., 1995, Stany emocjonalne Brunona Schulza w świetle słownictwa z Księgi listów, w: Materiały XVII Konferencji Młodych Językoznawców-Dydaktyków. Bydgoszcz–Wenecja 22–24 maja 1990, red. A. Otfinowski, Bydgoszcz, s. 159–164.
Sieradzka B., Hrycyna W., 1996, O semantyce polskich i angielskich wykrzykników właściwych wyrażających emocje, w: Między oryginałem a przekładem II. Przekład, jego tworzenie się i wpływ, red. M. Filipowicz-Rudek, J. Konieczna-Twardzikowa, Kraków, s. 199–208.
Sieradzka-Baziur B., 1999, Pytania retoryczne z utworów Jana Kochanowskiego w funkcji wyrażania emocji, w: Język: teoria-dydaktyka. Materiały 21. konferencji językoznawczej zorganizowanej w Trzcinicy k. Jasła w dniach 27–29 maja 1998 roku, red. B. Greszczuk, Rzeszów, s. 265–278.
Sieradzka-Baziur B., 2000, Językowy obraz serca w polskich utworach Jana Kochanowskiego, w: Język a kultura, t. 14, Uczucia w języku i tekście, red. I. Nowakowska-Kempna, A. Dąbrowska, J. Anusiewicz, Wrocław, s. 209–231.
Sieradzka-Baziur B., 2001, Składniowe sposoby wyrażania emocji w polskich utworach Jana Kochanowskiego (zdania życzące), „Poznańskie Spotkania Językoznawcze” t. 7, Poznań, s. 131–143.
Sieradzka-Baziur B., 2002a, Jana Kochanowskiego renesansowy świat uczuć. Analiza językoznawcza, Kraków.
Sieradzka-Baziur B., 2002b, Hymny Jana Kasprowicza. Kategorie wykrzyknikowości, „Prace Filologiczne” t. 47, s. 397–408.
Sieradzka-Baziur B., 2011a, Projektowany „Słownik pojęciowy języka staropolskiego” i jego przydatność w badaniach naukowych oraz w procesie dydaktycznym, w: Nie tylko o dydaktyce... Księga pamiątkowa ofiarowana pani profesor Annie Grochulskiej, red. M. Obrusznik-Partyka, L. Pacan-Bonarek, Piotrków Trybunalski, s. 341–350.
Sieradzka-Baziur B., 2011b, Lęki „homo loquens” i „homo scribens”, „Horyzonty Wychowania” nr 10, s. 125–148.
Sieradzka-Baziur B., 2012, O projekcie „Słownika pojęciowego języka staropolskiego” w kontekście prac dotyczących najdawniejszego słownictwa, „Język Polski” nr 92, s. 81–91.
Urbańczyk S. (red.), 1953–2002, Słownik staropolski, t. 1–11, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Wełpa A., 2014, Językowe komunikowanie uczuć w pieśniach ludowych z Warmii i Mazur, Kraków.
Wierzbicka A., 1969, Dociekania semantyczne, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Wierzbicka A., 1971, Kocha, lubi, szanuje. Medytacje semantyczne, Warszawa.
Wierzbicka A., 1996, Między modlitwą a przekleństwem. „O Jezu” i podobne wyrażenia na tle porównawczym, „Etnolingwistyka” nr 8, s. 25–39.
Zaron Z., 1985, Wybrane pojęcia etyczne w analizie semantycznej (Kochaj bliźniego swego) Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.