Abstrakt
The article investigates the interconfessional polemical literature as a valuable source offering an insight into the major values of the society of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th–17th centuries. These texts also help understanding phenomena other than the merely religious ones. In the debate, juridical and political arguments were used too. We focus on the case study of Hipacy Pociej’s Antirrēsis (Ruthenian: 1599; Polish: 1600), written in response to Marcin Broniewski’s Apokrisis (1597). Pociej, who had an outstanding political career before becoming a Uniate bishop, mastered these arguments perfectly. His work is imbued with the mentality of the communitas nobilium, which also played a part in his lexical choices.
Bibliografia
Abbreviazioni AZR 4 = Акты, относящиеся к истории Западной России..., т. IV, Санкт-Петербург 1851.
Broniewski M. [Christophor Philalet], 1882, ΑΠΟΚΡΙΣΙΣ abo odpowiedź na xiążki o synodzie brzeskim…, in: Русская историческая библиотека, т. VII, Петербургъ, coll. 1003–1820.
Bortnik J., 2007, Problem tolerancji w prawosławnej myśli teologicznej i społeczno-politycznej w Rzeczpospolitej drugiej połowy XVI i pierwszej połowy XVII wieku, „Odrodzenie i Reformacje w Polsce” nr 51, pp. 151–175.
Byliński J., Długosz J., 1997, Wstęp, in: H. Pociej, Antirresis abo Apologija przeciwko Krzysztofowi Philaletowi..., Wrocław, pp. 5–38.
Chodynicki K., 2005, Kościół prawosławny a Rzeczpospolita Polska 1370–1632, Warszawa (prima ed. 1934).
Dzięgielewski J., 1983, Pociej (Potij) Adam, później Hipacy, in: Polski słownik biograficzny, XXVII, Wrocław ecc., pp. 28–34.
Kempa T., 1997, Konstanty Wasyl Ostrowski (ok. 1524/1525–1608). Wojewoda kijowski i marszałek Ziemi Wołyńskiej, Toruń.
Kempa T., 2007, Wobec kontrreformacji. Prostestanci i prawosławni w obronie swobód wyznaniowych w Rzeczpospolitej w końcu XVI i w pierwszej połowie XVII wieku, Toruń.
Lencyk W., Nazarko I., 1993, Potii, Ipatii, in: Encyclopedia of Ukraine, vol. 4, Toronto, <http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?linkpath=pages%5CP%5C O%5CPotiiIpatii.htm>, 19.02.2016.
Naumow A., 2002, Domus divisa, Studia nad literaturą ruską w I. Rzeczypospolitej, Kraków.
Olszewski H., 1977, Ustrój polityczny Rzeczypospolitej, in: Polska XVII wieku, Państwo – społeczeństwo – kultura, a cura di J. Tazbir, Warszawa, pp. 56–89.
Ozorowski M., 2012, Hipacego Pocieja podstawy unickiej teologii pozytywno-polemicznej, Warszawa.
Pawelec R., 2011, Żywoty ludzi poczciwych, skarbu cnoty strzegących. Cześć i cnota, in: Humanizm w języku polskim, Wartości humanistyczne w polskiej leksyce i refleksji o języku, a cura di A. Janowska, M. Pastuchowa, R. Pawelec, Warszawa, pp. 149–174.
Pociej H., 1997, Antirresis abo Apologija przeciwko Krzysztofowi Philaletowi, który niedawno wydał książki imieniem starożytnej Rusi religiej greckiej przeciw książkom o synodzie greckim, napisanym w roku pańskim 1597, oprac. J. Byliński, J. Długosz, Wrocław (prima ed. in ruteno: Вильна 1599; prima ed. in polacco: Wilno 1600).
Stradomski J., 2003, Spory o „wiarę grecką” w dawnej Rzeczypospolitej, Kraków.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Poznańskie Studia Slawistyczne są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Poznańskie Studia Slawistyczne udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Poznańskich Studiów Slawistycznych pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).