Jak cytować
Abstrakt
The aim of this article is to interpret the musical layer of Andrzej Wajda’s 2009 movie Tatarak (Sweet Rush), based on the novel by Jarosław Iwaszkiewicz. In the first part, the author attempts to depict the complex relationship between the literary and film works of these two artists and emphasizes three main motifs used by both of them: love and death, water and women’s themes. Next, Wajda’s attitude to music is analyzed. He treats sounds as an element of everyday life and, as is typical for our times, he is aware of the “dissolution” of musical works. In the next part, the author articulates the main problems of Sweet Rush, drawing attention to both Iwaszkiewicz’s novel and Wajda’s movie. The director’s adaptation, which is full of intermedia references, revolves around the theme of death and seems to underestimate the sexual aspect of Iwaszkiewicz’s work. Finally, Pawel Mykietyn’s soundtrack to Sweet Rush is interpreted. The composer used one of his earlier Shakespeare’s Sonnets (2000), which plays the role of a leitmotif, to illustrate the most enigmatic, inexplicable scenes from Wajda’s movie. Thanks to its discrete, sparing and “austere” nature, Mykietyn’s music made the artistic composition of Sweet Rush more balanced and revealed the suggestiveness of this work.
Bibliografia
Benisławska A., Czy kino ma płeć? Kobiety w filmach Andrzeja Wajdy. Szkice, studia, analizy, Warszawa 2008.
Burek T., Pandemonium Reymonta i Wajdy, „Kino” 1974, nr 12.
Citko K., Tradycja, kultura, egzystencja w „Brzezinie” i „Pannach z Wilka” Andrzeja Wajdy, Kraków 1998.
Falkowska J., Andrzej Wajda. History, Politics, and Nostalgia in Polish Cinema, New York−Oxford 2007.
Iwaszkiewicz J., Tatarak, [w:] tegoż, Tatarak i inne opowiadania, Warszawa 2008, s. 7−25.
Iwaszkiewicz J., Wajda A., Korespondencja, oprac. J. Strzałka, Warszawa 2013.
Kopaliński W., Słownik symboli, Warszawa 1990.
Krieger M., A Window to Criticism: Shakespeare’s Sonnets and Modern Poetics, Princeton 1964.
Lever J.W., The Elizabethan Love Sonnet, London 1955.
Łoch E., Pierwiastki mityczne w opowiadaniach Jarosława Iwaszkiewicza. Geneza i funkcja, Rzeszów 1978.
Márai S., Nagłe wezwanie, [w:] tegoż, Magia, przeł. I. Makarewicz, Warszawa 2008, s. 7−15.
Mykietyn P., Dwa wiersze Miłosza, [w:] Made in Poland. Miłosz Sounds, książka programowa Festiwalu Sacrum Profanum 2011.
Nurczyńska-Fidelska E., Polska klasyka literacka według Andrzeja Wajdy, Łódź 2010.
Piotrowski G., Fortepian ze Sławska. Muzyka w prozie fabularnej Jarosława Iwaszkiewicza, Toruń 2010.
Podrygajło K., Sonety Szekspira i ich trwanie w muzyce Pawła Mykietyna „Res Facta Nova” 2010, nr 11.
Przybylski R., Eros i Tanatos. Proza Jarosława Iwaszkiewicza. 1916−1938, Warszawa 1970.
Reimann A., Muzyczny styl odbioru tekstów literackich. Iwaszkiewicz − Barańczak − Rymkiewicz − Grochowiak, Poznań 2013.
Sobolewski T., Jak reżyserować śmierć, „Gazeta Wyborcza” 2009, 23.04. Sprawa osobista i filmowa. Z Andrzejem Wajdą rozmawia Filip Łobodziński, „Newsweek. Polska” 2009, nr 16.
Szczecińska E., Mykietyn − szkic do portretu, „Tygodnik Powszechny” 2008, nr 36.
Szybko, intuicyjnie. Z Pawłem Mykietynem rozmawia Ewa Szczecińska,
[w:] Mykietyn. Sonety Szekspira. Program Teatru Wielkiego − Opery Narodowej, sezon 2005/2006.
Tak łatwo się umiera. Krystyna Janda rozmawia z Katarzyną Janowską „Polityka” 2009, nr 17.
Wajda A., Podwójne spojrzenie, Warszawa 1998.
Wajda mówi o sobie. Wywiady i teksty, wstęp, wybór i oprac. W. Wertenstein, Kraków 2000.
Werner A., Iwaszkiewicza przygody z filmem, „Dialog” 1980, nr 12.
Werner A., Twórczość Jarosława Iwaszkiewicza w filmie, [w:] O twórczości Jarosława Iwaszkiewicza, red. A. Brodzka, Kraków−Wrocław 1983, s. 236−243.
Związki plastyki z językiem filmu. Rozmowa z Andrzejem Wajdą, „Projekt” 1969, nr 5−6.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).