Scena prawdy dyskursywnej i postprawdy. „Fakty autentyczne” i fakty medialne we współczesnym teatrze polskim
PDF

Słowa kluczowe

transfictionality
intertextuality
world-building
narrative metalepsis
theory of fiction
narratology
postclassical narratology

Jak cytować

Dobrowolski, P. (2019). Scena prawdy dyskursywnej i postprawdy. „Fakty autentyczne” i fakty medialne we współczesnym teatrze polskim. Przestrzenie Teorii, (30), 167–186. https://doi.org/10.14746/pt.2018.30.8

Abstrakt

Theatre practitioners’ statements relating to the notion of truth lead to the category of post-truth. Stage of discursive truth and post-truth article discusses theatre practice of engaging feelings, impressions and emotions to take precedence over interpretations, assessments and descriptions of facts. The article critically approaches using of media discourses in theatre in order to produce the imitation of truth. The author refers to Agnieszka Jakimiak’s and Weronika Szczawińska’s play Wojny, których nie przeżyłam [Wars I have not experienced] and other selected recent Polish plays and performances. The thesis connects the media-shaped image of Polish theatre art institution seen as an area of provocation with an experience of a viewer and an ontological status of an actor. This allows drawing a conclusion that theatre uses the category of truth instrumentally, as one of its repertoire’s tools to provoke emotional reactions in the audience. Theatre performances allow one to explore the world, but also to co-create it. The theatre is a performative and cognitive sieve provoking and shaping experience that affects reality.
https://doi.org/10.14746/pt.2018.30.8
PDF

Bibliografia

Auslander P., Liveness. Performance in a Mediatized Culture, London–New York 2008.

Bayard P., Jak rozmawiać o książkach, których się nie czytało?, przeł. M. Kowalska, Warszawa 2008.

Błaszczak M., Ekrany i lustra w polskim dramacie współczesnym, Poznań 2009.

Chomsky N., Media Control. The Spectacular Achievements of Propaganda, New York 2002.

Dąbek A., Dramat na papierze, „Dwutygodnik” 2012, nr 77, http://www.dwutygodnik.com/artykul/3235-dramat-na-papierze.html [dostęp: 12.01.2017].

Dixon S., Digital Performance. A History of New Media in Theater, Dance, Performance Art, and Installation, Cambridge–London 2007.

Dobrowolski P., Przekupnie w świątyni. Przestrzeń handlu i wymiany ukazana na teatralnej scenie, [w:] Przestrzenie we współczesnym teatrze i dramacie, red. V. Sajkiewicz, E. Wąchocka, Katowice 2009, s. 135–151.

docz, as, maga, Cenzura w Teatrze Polskim? Minister każe wstrzymać przygotowania do premiery spektaklu „Śmierć i dziewczyna”, „Gazeta Wyborcza http://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/1,35771,19222568,cenzura-w-teatrze-polskim-minister--kaze-wstrzymac-przygotowania.html#ixzz4Vdu8LHJo [dostęp: 12.01.2017].

Donald Trump’s file, http://www.politifact.com/personalities/donald-trump [dostęp:12.01.2017].

Duda A., Performans na żywo jako medium i obiekt mediatyzacji, Toruń 2011.

„Fakt. Gazeta Codzienna”, 29.09.2016.

Fret J., Teatr – credo Jarosława Freta, http://www.wroclaw2016.strefakultury.pl/jaroslaw-fret [dostęp: 1.10.2018].

Godlewski S., Po raz drugi – co widzimy?, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/230113.html [dostęp 12.01.2017].

Grierson J., The first principles of documentary, [w:] Grierson on Documentary, ed.F. Hardy, London 1966.

Grotowski J., Świat powinien być miejscem prawdy, [w:] J. Grotowski. Teksty zebrane, Warszawa 2012, s. 618–623.

Jakimiak A., Wojny, których nie przeżyłam, scenariusz spektaklu w reżyserii Weroniki Szczawińskiej, Teatr Polski im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy, premiera 23.09.2015. Maszynopis udostępniony dzięki uprzejmości Teatru Polskiego w Bydgoszczy.

Kaczyńska M., Spektakl, „wSieci” 2015, nr 46 (16.11.2015).

Kard. Dziwisz: Szczególny ból sprawiło mi ohydne poniżenie osoby św. Jana Pawła II, „Do Rzeczy” 23.02.2017, https://dorzeczy.pl/kraj/22773/Kard-Dziwisz-Szczegolny-bol-sprawilo-mi-ohydne-ponizenie-osoby-sw-Jana-Pawla-II.html [dostęp: 01.10.2018).

Krakowska J., Auto-teatr w czasach post-prawdy, „Dwutygodnik” 2016, nr 195, http://www.dwutygodnik.com/artykul/6756-auto-teatr-w-czasach-post-prawdy.html [dostęp: 12.01.2017].

Levinson P., Miękkie ostrze, czyli Historia i przyszłość rewolucji informacyjnej, przeł.H. Jankowska, Warszawa 2006.

Majmurek J., Post-prawda, czyli o świecie, w którym ciągle można wierzyć w zamach smoleński, http://www.newsweek.pl/polska/spoleczenstwo/post-prawda-slowem-roku-2016-czym-jest-post-prawda-i-jak-wplywa-na-polityke-,artykuly,401583,1.html [dostęp: 12.01.2017].

MARK, Klaskałem z grzeczności, „Gazeta Poznańska” 2001, nr 98 (26.04.2001).

Mroué R., Tu Wersalu nie będzie, Teatr Polski im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy, premiera 18.06.2016. Maszynopis udostępnionego dzięki uprzejmości Teatru Polskiego im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy.

Norman M., Whoever wins the US presidential election, we’ve entered a post-truth world – there’s no going back now, “The Independent Online”, http://www.independent.co.uk/voices/us-election-2016-donald-trump-hillary-clinton-who-wins-post-truth-worldno-going-back-a7404826.html [dostęp: 1.10.2018].

OSA, DOW, Przeciw (ob)scenie, „Gazeta Wyborcza – Gazeta Stołeczna” 1999, nr 120 (25.05.1999).

Pawłowski R., Co to jest verbatim?, http://www.jezycestory.pl/jezycestory/Verbatim.html [dostęp: 18.07.2013].

Picnic Golgota Polska. Sztuka – religia – demokracja, red. A. Adamiecka-Sitek, I. Kurz, Warszawa 2015.

Pokolenie porno i inne niesmaczne utwory teatralne, wybór R. Pawłowski, red. H. Sułek, Kraków 2003.

Pollesch R., Ragazzo dell’Europa, na podstawie Capuccetto Rosso i Pabla w Markecie Plusa, przeł. D. Sajewska i H. Rogulska, scenariusz spektaklu TR Warszawa, premiera 26.05.2007. Maszynopis udostępniony dzięki uprzejmości TR Warszawa.

Ponczek E., Polityka wobec pamięci versus polityka historyczna: aspekty semantyczny, aksjologiczny i merytoryczny w narracji polskiej, „Przegląd Politologiczny” 2013, nr 2.

Post-truth politics. Art of the lie, “The Economist Online”, http://www.economist.com/news/leaders/21706525-politicians-have-always-lied-does-it-matter-if-they-leave-truth-behind-entirely-art?fsrc=scn/tw/te/pe/ed/artofthelie [dostęp: 12.01.2017].

Sajewska D., Pod okupacją mediów, Warszawa 2014.

Szpunar M., Czym są nowe media – próba konceptualizacji, „Studia Medioznawcze” 4 (35) 2008, s. 31–40.

Teatr wśród mediów, red. A. Duda, M. Wiśniewska, B. Oleszek, Toruń 2015.

Tesich S., A Government of Lies, „The Nation” 1992, January 6/13.

Wasilewska M., Dramat polski w wyborach Romana Pawłowskiego. Bliżej Zoli niż Lehmanna, [w:] Dramat made (in) Poland. Współczesny dramat polski we współczesnej polskiej rzeczywistości, red. W. Baluch, Kraków 2009.

Word of the Year 2016 is…, https://en.oxforddictionaries.com/word-of-the-year/word-of-the-year-2016 [dostęp: 12.01.2017].

Żyrek-Horodyska E., Od amerykańskiego snu Thompsona po ukraiński Mordor Szczerka. Estetyzacja świata w duchu gonzo, „Konteksty Kultury” 2017, nr 14, z.2.