Abstrakt
The article deals with Adam Ziemianin’s epistolary poetry (bringing both the subject of letters and imitating their formal qualities), which is discussed as a collection of literary events. Such an interpretation draws attention to the performativity of this writing, that is, its causative function, which results in the actualization of the text through the reader’s personal experience. Therefore, the interpretation here takes into account not only Ziemianin’s poems, but also their popularity as songs performed by the group Stare Dobre Małżeństwo. The most important conclusion presented in this paper focuses on the paradoxes of epistolary poetry: the evocation of both presence and absence, synchrony and asynchrony, combining private with public, as well as merging the literary dimension with real existence. Most of these paradoxes are motivated by the desire to rescue love and overcome death, as indicated by the symbolism of the letter and the well – serving as life-giving mediators.
Bibliografia
UTWORY ADAMA ZIEMIANINA
Wypogadza się nad naszym domem, Kraków 1975.
Pod jednym dachem, Kraków 1977.
Nasz słony rachunek, Warszawa 1980.
W kącie przedziału, Kraków 1982.
Makatka z płonącego domu, Kraków 1985.
Zdrowaś Matko – łaski pełna, Zakopane 1987.
Dwoje na balkonie, wybór i wstęp K. Lisowski, Kraków 1989.
List do zielonej ścieżki, Kraków 1993.
Ulica Ogrodowa, Kraków 1996.
Nosi mnie, Kraków 1997.
Wiersze wybrane, wybór, wstęp i oprac. autora, Warszawa 1998.
„Plac Wolności”. Wiersze całkiem nowe, Kraków 1999.
Na głowie staję, Kraków 2002.
Notesik amerykański, Kraków 2004.
Przymierzanie peruki, Kraków 2007.
Chory na studnię, Rzeszów 2008.
Wilcze podniebienie, Rzeszów 2011.
Z nogi na nogę, Rzeszów 2012.
OPRACOWANIA
Altman J.G., Epistolarity: Approaches to a Form, Columbus 1982.
Barańczak A., Słowo w piosence. Poetyka współczesnej piosenki estradowej, Wrocław 1983.
Barton D., Hall N., Introduction, [w:] Letter Writing as a Social Practice, eds. D. Barton, N. Hall, Amsterdam-Philadelphia 2000.
Cirlot J.E., Słownik symboli, przeł. I. Kania, Kraków 2000.
Derrida J., Sygnatura Zdarzenie Kontekst, przeł. B. Banasiak, [w:] J. Derrida, Pismo filozofii, wybór i przedm. B. Banasiak, Kraków 1993.
Drzewucki J., Święto codzienności, „Twórczość” 1996, nr 12.
Dziedzic S., Poezja uświęconej codzienności. O inspiracjach religijnych w poezji Adama Ziemianina, Rzeszów 1998.
Głowiński M., O powieści w pierwszej osobie, [w:] M. Głowiński, Prace wybrane, red. R. Nycz, t. 2: Narracje literackie i nieliterackie, Kraków 1997.
Karpinski E.C., Epistolary poetry, [w:] Encyclopedia of Life Writing: Autobiographical and Biographical Forms, ed. M. Jolly, vol. 1, London–Chicago 2001.Gurkin A.J.,
Epistolarity: Approaches to a Form, Columbus 1982.
Kauffman L.S., Special Delivery: Epistolary Modes in Modern Fiction, Chicago–London 1992.
Kowalski P., Leksykon. Znaki świata. Omen, przesąd, znaczenie, Warszawa–Wrocław 1998.
Krzyżanowski J., Świat prostych wartości, „Nowe Książki” 1986, nr 2.
Lisowski K., „Być w środku tego życia…”, [w:] A. Ziemianin, Dwoje na balkonie, wybór K. Lisowski, Kraków 1989.
Lurker M., Słownik obrazów i symboli biblijnych, przeł. K. Romaniuk, Poznań 1989.
Mark J.J., Letters to the dead in ancient Egypt, [w:] Ancient History Encyclopedia, https://www.ancient.eu/article/1051/ [dostęp: 17.05.2018].
Melberg A., Teorie mimesis. Repetycja, przeł. J. Balbierz, Kraków 2002.
Milne E., Letters, Postcards, Email: Technologies of Presence, New York 2010.
Ritner R.K., Necromancy in ancient Egypt, [w:] Magic and Divination in the Ancient World, eds L.J. Ciraolo, J.L. Seidel, Leiden 2002.
Rybicka E., Antropologiczne i komunikacyjne aspekty dyskursu epistolograficznego, „Teksty Drugie” 2004, nr 4.
Sandauer A., Samobójstwo Mitrydatesa. Eseje, Warszawa 1968.
Schabowska M., Słownictwo poetyckie Adama Ziemianina, „Poradnik Językowy” 1990, z. 5.
Schmidt B.B., Israel’s Beneficent Dead: Ancestor Cult and Necromancy in Ancient Israelite Religion and Tradition, t. 2, Tübingen 1994.
Siegert B., Relays: Literature as an Epoch of the Postal System, transl. K. Repp, Stanford 1999.
Siewierski H., Gdy skrzypi ironia, „Życie Literackie” 1978, nr 7.
Simon S., Mail-Orders: The Fiction of Letters in Postmodern Culture, New York 2002.
Skwarczyńska S., Teoria listu, na podst. lwowskiego pierwodruku oprac. E. Feliksiak, M. Leś, Białystok 2006.
Traczyk M., Poezja w piosence, Poznań 2009.
Wieseman M.E., Franits W., Chapman H.P., Vermeer’s Women: Secrets and Silence, New Haven 2011.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).