Słowa kluczowe
mime
silence
dialogue
meeting
Jak cytować
Abstrakt
The article deals with the concept of silence developed by Marcel Marceau, one of the founders of contemporary mime. An analysis of the concept of silence is proposed, starting from a broader research, linguistic and philosophical perspective, encompassing the ideas of Martin Heidegger, Maurice Merlau-Ponty, Józef Tischner and Martin Buber, which aims at an interpretation of Marceau’s theatrical concept, which is presented in his work and statements and contains many elements of philosophical anthropology. For Marceau, the human stands in the center, working in a world where words fail. Mime artist and spectator conduct a distinctive dialogue without using words, thus giving rise to reflections and leading to catharsis. Because the scope of the concept is wide, it has been included in the cognitive framework of the anthropology of silence, proving that Marceau’s concept enriches the debate on the anthropology of silence and opens the perspective for further research on his concept of theater.
Bibliografia
Allaux J.-P., Le mime Marceau de nouveau parmis nous. Bip magicien du silence, „La vie catholique”, 30.08.1972.
Bochenek V., Marcel Marceau, Le Mime Marcel Marceau, Entretiens et regards avec Valérie Bochenek, Paris 1996.
Buber M., Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych, przekł. J. Doktór, Warszawa 1992.
Buber M., Opowieści chasydów, przekł. P. Hertz, Poznań 1986.
Dąmbska I., Milczenie jako wyraz i jako wartość, „Roczniki Filozoficzne” 1963, nr 1, t. 11.
Decroux É., Paroles sur le mime, Paris 1994.
Dhenaut A., Marcel Marceau ou „Le poids de l’ame”, La sept/video 1993.
Harris Z., Założenia metodologiczne językoznawstwa strukturalnego, [w:] Językoznawstwo strukturalne, red. H. Kurkowska, A. Weinsberg, Warszawa 1979.
Heidegger M., W drodze do języka, przekł. J. Mizera, Warszawa 2007.
Jantos M., Ontologia „Pomiędzy” – istnienie „świata-Ty” w filozofii Martina Bubera, „Sztuka i Filozofia” 1990, nr 2.
Korwin-Piotrowska D., Białe znaki. Milczenie w strukturze i znaczeniu utworów narracyjnych (Na przykładach z polskiej prozy współczesnej), Kraków 2015.
Korwin-Piotrowska D., Słowo i brak. Wybrane aspekty semantyki milczenia, [w:] Milczenie. Antropologia – Hermeneutyka, red. A. Regiewicz, A. Żywiołek, Częstochowa 2014.
Kosiński D., Reszta jest milczeniem, „Ethos” 2016, 29, nr 1.
Krajewska A., Milczenie w dramacie, „Teksty” 1978, nr 5.
Krzyżak A., Marcel Marceau jako rzecznik mimu współczesnego, „Roczniki Kulturoznawcze” 2018, nr 2, t. 9.
Lecoq J., Ciało poetyckie, przekł. M. Hasiuk-Świerzbińska, Wrocław 2011.
Lyons J., Semantyka, t. 1, przekł. A. Weinsberg, Warszawa 1983.
Merleau-Ponty M., Proza świata. Eseje o mowie, przekł. E. Bieńkowska, S. Cichowicz, J. Skoczylas, Warszawa 1976.
Michalik M., Lingwistyczno-logopedyczne podstawy komunikacji alternatywnej i wspomagającej. Ujęcie metodologiczne, Kraków 2018.
Mizdrak I., Podobny w inności i inny w podobieństwie, „Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej” 2014, nr 7.
Mizdrak I., Sfera „pomiędzy”, jako relacja istnień, węzeł dramatyczny oraz oś uwspólnotowienia, „Studia Humanistyczne AGH” 2019, t. 18/2.
Niedziałkowski S., Świat mimu, Warszawa 1998.
Pavis P., Słownik terminów teatralnych, przekł. S. Świontek, Warszawa–Wrocław–Kraków 1998.
Programmes et coupures de presse, Bibliothèque Nationale de France. Département des Arts du spectacle, Paris 1961.
Regiewicz A., Żywiołek A., Milczenie. Od antropologii do hermeneutyki, [w:] Milczenie. Antropologia – Hermeneutyka, red. A. Regiewicz, A. Żywiołek, Częstochowa 2014.
Rokoszowa J., Język a milczenie, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 1983, t. XL.
Rokoszowa J., Język. Czas. Milczenie, Kraków 1999.
Rokoszowa J., Milczenie jako fakt językowy, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 1994, t. L.
Rutkowska M., Sztuka elitarna, „Tygodnik Ciechanowski”, 7.07.2015.
Saville-Troike M., The ethnography of communications: An introduction, Oxford 1989.
Smużniak K., Teatr milczenia i dramat przemilczeń, Zielona Góra 1996.
Śniatkowski S., Milczenie i pauza w gramatyce nadawcy i odbiorcy. Ujęcie lingwoedukacyjne, Kraków 2002.
Tischner J., Filozofia dramatu, Paris 1990.
Verriest-Lefert G. i J., Marcel Marceau ou l’aventure du silence, Paris 1974.
Wąchocka E., Milczenie w dwudziestowiecznym dramacie, Kraków 2005.
Zdunkiewicz-Jedynak D., Milczenie – obraz językowy w świetle polskich danych słownikowych, korpusowych i ankietowych (szkic), [w:] Milczenie. Antropologia – Hermeneutyka, red. A. Regiewicz, A. Żywiołek, Częstochowa 2014.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).