Słowa kluczowe
blindness
disability studies
autoethnography
Jak cytować
Abstrakt
The article concerns Jadwiga Stańczakowa, a blind journalist and writer, and friend of Miron Białoszewski. The author analyses Stańczakowa’s writing as an independent literary phenomenon deserving its own interpretation. Drawing on autobiographical and autoethnographic work by Maria Reimann, who is also an author with a disability, the author observes the emancipatory meaning of blindness. The text present three identities of Jadwiga Stańczakowa. First, the author shows her as a woman and asks if her blindness affected her femininity and sexuality. Secondly, the author interprets fragments of texts written by Stańczakowa during depression. Finally, she describes the writer’s identity, the most autonomous, although they all depend on Białoszewski.
Bibliografia
Czerska T., Dzienniki podwójne, czyli o kanibalizmie w diarystyce (Michaił i Jelena Bułhakowowie, Jadwiga Stańczakowa i Miron Białoszewski), [w:] tejże, Diarystki: tekst i egzystencja, Szczecin 2018.
Fidowicz A., Niepełnosprawność w najnowszej polskiej prozie dla młodzieży. Między ableizmem a idolatrią, „Fragile” 2017, nr 1 (35).
Frania A., „Nie widzę i opisuję”. Refleksje o twórczości Jadwigi Stańczakowej, „Inter-. Literatura – Krytyka – Kultura” 2018, nr 317, <https://pismointer.wordpress.com/numery-archiwalne/nr-317-2018/arkadiusz-frania-nie-widze-i-opisuje-refleksje-o-wierszach-jadwigi-stanczakowej/> [dostęp: 2.06.2020].
Galant A., Literatura z niepełnosprawnościami. Zarys możliwych lektur, „Czas Kultury” 2019, nr 4.
Hańderek J., Niepełnosprawność?, „Fragile” 2017, nr 1 (35).
Kacperczyk A., Autoetnografia – technika, metoda, nowy paradygmat? O metodologicznym statusie autoetnografii, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 2004, nr 10.
Kopkiewicz A., Sprawy babskie i ślepackie, „Dwutygodnik” 2015, nr 11 (172), <https://www.dwutygodnik.com/artykul/6240-sprawy-babskie-i-slepackie.html> [dostęp: 2.06.2020].
Ładoń M., „Ćwiczę widzenie”. O twórczości Jadwigi Stańczakowej, „Poznańskie Studia Polonistyczne”. Seria Literacka 32 (52), Poznań 2018.
Markiewicz M., Niepełno(s)prawni. Gdzie kończy się definicja Człowieka?, „Fragile” 2017, nr 1 (35).
Pamuła N., Niewidzenie w powieści młodzieżowej okresu PRL na przykładzie Jak trudno kochać Jerzego Szczygła, „Kultura i Historia” 2017, nr 31.
Parę osób, mały czas, reż. A. Barański, 2005.
Pietrowiak K., Świat po omacku. Etnograficzne studium (nie)widzenia i (nie)sprawności, Toruń 2019.
Poprawa A., Posłowie, [w:] J. Stańczakowa, Dziennik we dwoje, Wrocław 2015.
Reimann M., Nie przywitam się z państwem na ulicy. Szkic o doświadczeniu niepełnosprawności, Wołowiec 2019.
Sobolewski T., Jadwiga Stańczakowa, pisarka, „Wysokie Obcasy” (dodatek do „Gazety Wyborczej”), 28.06.2006, nr 4, <https://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/1,96856,3132212.html> [dostęp: 2.06.2020].
Stańczakowa J., Boicie się czarnego ptaka?, Warszawa 1989.
Stańczakowa J., Depresje i wróżby, Warszawa 1984.
Stańczakowa J., Dziennik we dwoje, Wrocław 2015.
Stańczakowa J., Haiku, Wrocław 2015.
Stańczakowa J., Japońska wiśnia. Haiku dla Michi Tsukada, Warszawa 1992.
Stańczakowa J., Kabaret Kizi-Mizi w locie, Warszawa 1992.
Stańczakowa J., Kabaret Kizi-Mizi, Warszawa 1991.
Stańczakowa J., Magia niewidzenia, Warszawa 1984.
Stańczakowa J., Na żywo, Warszawa 1987.
Stańczakowa J., Niewidoma, Warszawa 1979.
Stańczakowa J., Odwieczne drzewo, Warszawa 1995.
Stańczakowa J., Przejścia, Warszawa 1986.
Stańczakowa J., Refugium, Warszawa 1991.
Stańczakowa J., Ślepak, Warszawa 1982.
Stańczakowa J., Ziemia-kosmos, Warszawa 1990.
Stańczakowa sama i z Mironem [skrócony zapis rozmowy Anny Sobolewskiej, Justyny Sobolewskiej, Joanny Mueller-Liczner i Elizy Kąckiej], https://kulturaliberalna.pl/2015/09/08/stanczakowa-sama-i-z-mironem-skrocony-zapis-rozmowy/> [dostęp: 2.06.2020].
Świerkosz M., Stwarzanie niepełnosprawnego ciała. Kilka uwag o performatywnej teorii i praktykach teatralnych, „Czas Kultury” 2019, nr 4.
Zdanowska M., Nie-złe upośledzenie, „Znak” 2017, nr 740.
Zdrodowska M., Między aktywizmem a akademią. Studia nad niepełnosprawnością, „Teksty Drugie” 2016, nr 5.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).