Poza śmierć, ku Niemożliwemu. Kiriłłow vs. Nietzsche
PDF

Słowa kluczowe

Nietzsche
Kiriłłow
samobójstwo
wolność absolutna
śmierć
wieczność
zbawienie

Jak cytować

Kruszelnicki, W. (2014). Poza śmierć, ku Niemożliwemu. Kiriłłow vs. Nietzsche. Przestrzenie Teorii, (21), 221–245. https://doi.org/10.14746/pt.2014.21.14

Abstrakt

The aim of this paper is to critically analyze and evaluate the commonly held belief in philosophy and literary studies that suicidal Kirillov – a relentlessly intriguing character featured in Dostoevsky’s The Devils – voices and embodies the same ideas that were later to become characteristic of Friedrich Nietzsche’s thought. This analysis begins with a critical reading of Boris Evlampiev’s essay: Dostoevsky and Nietzsche: Toward a New Metaphysics of Man. Evlampiev’s presents Kirillov as an individual who showed the way to the full affirmation of earthly life, much earlier than Nietzsche’s Zarathustra, without resorting to religious faith or visions of paradise and salvation in the afterlife. The author of this article presents arguments against the view that Kirillov is the forerunner of Zarathustra. As this staged confrontation between Kirillov and Nietzsche/ Zarathustra unfolds and Kirillov’s would-be “Nietzschean” conduct and ideology are reviewed, numerous problems and doubts arise. As the analysis of Nietzsche’s and Kirillov’s approaches to the issue of death and the transience of human existence progresses, it reveals contradictions in Nietzsche’s thought which show that there is a need to re-evaluate Kirillov’s character. Eventually, the author reaches the conclusion that Kirillov’s dilemmas are much closer to those of Nietzsche than one would initially think.
https://doi.org/10.14746/pt.2014.21.14
PDF

Bibliografia

F. Dostojewski, Biesy, przeł. T. Zagórski, Z. Podgórzec, Londyn 1992, s. 567.

P. Roubiczek, Existentialism. For and Against, Cambridge 1964, s. 31.

I.I. Evlampiev, Dostoevsky and Nietzsche. Towards the New Metaphysics of Man, trans. S.D. Shenfield, “Russian Studies in Philosophy” 2002-3, vol. 41, no. 3, s. 7-32.

F.Nietzsche, Wola mocy. Próba przemiany wszystkich wartości (studya i fragmenty), przeł. S. Frycz, K. Drzewiecki, Warszawa 1911.

F.Nietzsche, To rzekł Zaratustra, przeł. S. Lisiecka, Z. Jaskuła, Warszawa 1999.

F.Nietzsche, Wędrowiec i jego cień, przeł. K. Drzewiecki, Warszawa 1910.

F.Nietzsche, Zmierzch bożyszcz, czyli jak filozofuje się młotem, przeł. P. Pieniążek, Kraków 2005.

F.Nietzsche, Dzieła wszystkie, t. 13: Notatki z lat 1887–1889, przeł. P. Pieniążek, Łódź 2012.

P. Pieniążek, Ostatnie dzieło: moc iluzji versus wola mocy (przedmowa), [w:] F. Nietzsche, Dzieła wszystkie, t. 13: Notatki z lat 1887–1889, s. 31.

С.Н. Булгаков, Русская трагедия, „Pусская Mысль” 1914, Kн. IV, 1-26; <http://www.vehi.net/bulgakov/tragediya.html>, dostęp: 2.03.2014

Ф.А. Степун, „Бесы” и большевистская революция, [w:] Русское зарубежье в год тыся-челетия крещения Руси, Москва 1991, s. 365-376, <http://www.vehi.net/dostoevsky/stepun.

html>, dostęp: 2.03.2014.

Д.С. Мережковский, Л. Толстой и Достоевский, Москва 2000, <http://az.lib.ru/m/merezhkowskij_d_s/text_1902_tolstoy_i_dostoevsky.shtml>, dostęp: 2.03.2014.

M. Blanchot, Po stronie Nietzschego, przełożył i przypisami opatrzył W. Kruszelnicki, [w:] Nietzsche i Romantyzm, red. M. Kruszelnicki, W. Kruszelnicki, Wrocław 2013, s. 332.

N. Grillaert, What the God-seekers Found in Nietzsche: The Reception of Nietzsche’s Übermensch by the Philosophers of the Russian Religious Renaissance, Amsterdam–New York 2008, przypis 15, s. 157.

J. Delangie, Un dieu parmi ‘Les démons’? À propos d’une certaine lecture nietzschéenne du suicide de Kirilov, “Chameaux” 2009, nr 1 <http://revuechameaux.wordpress.com/numeros/numero-1-printemps-

/hors-dossier/un-dieu-parmi-les-demons/>, dostęp: 2.03.2014.

M. Blanchot, L’espace littéraire, Paris 1955, s. 97.

H. de Lubac, La drame de l’humanisme atheé, troisième partie: Dostoïevski prophète, <http://plunkett.hautetfort.com/archive/2014/01/03/le-drame-de-l-humanisme-athee-d-henri-de-lubac-synthese-3-5261495.html>, dostęp: 2.03.2014.

E. Goodheart, The Self in Modern Literature, New Jersey 2005, s. 111.

S. Chwin, Samobójstwo jako doświadczenie wyobraźni, Gdańsk 2012, s. 253.

K. Jaspers, Nietzsche. An Introduction to the Understanding of His Philosophical Activity, trans. Ch.F. Wallraff, F.J. Schmitz, Baltimore 1997, s. 327.

P.S. Loeb, The Death of Nietzsche’s Zarathustra, Cambridge 2010, s. 212-213.

K. Löwith, Nietzsche’s Philosophy of The Eternal Recurrence, trans. J.H. Lomax,

London–Berkeley 1997, s. 120.

P. Klossowski, Nietzsche, politeizm i parodia, przeł. K. Matuszewski, “Colloquia Communia” 1988, nr 1-3, s. 74-77.

J. Wroński, Zagadnienie tworzenia w filozofii Nietzschego i jej interpretacjach, Wrocław 2009, s. 147.

M. Haar, Nietzsche and Metaphysics, trans. M. Gendre, Albany 1996, s. 109.

K. Michalski, Płomień wieczności. Eseje o myślach Fryderyka Nietzschego, Kraków 2007, s. 41.

I. Paperno, Suicide as a Cultural Institution in Dostoevsky’s Russia, New York

, s. 155.