Słowa kluczowe
poezja
muzyka
formy cykliczne
porządek muzyczny w literaturze
Jak cytować
Abstrakt
The article compares the cyclic form in music with the poetic cycle. The analytico-interpretational identifying of two sub-cycles: “Music for quartet” and “Music for orchestra”, which make up the volume, helped to formulate the interdisciplinary proposition of terminology: the music-poetic cycle, which in literature also implies musical order. A reading dictated by musical expectations towards the verses touches upon many issues, such as song forms (AB, but also Lied), dynamics, intonation, phonemic assembly, the occurrence of motifs. Texts, which usually have musical titles allow comparative interpretations. The volume on poetry by Iwaszkiewicz is an example of music-literary complementarity, which must be respected, if the cycle is to be understood fully.Bibliografia
A. Achmatowa, Poeta, przeł. J. Iwaszkiewicz, [w:] J. Iwaszkiewicz, Muzyka wieczorem, Warszawa 1986, s. 34.
J. James, Muzyka sfer. O muzyce, nauce i naturalnym porządku wszechświata, przeł. M. Godyń, Kraków 1996, s. 37.
B. Matusiak, Hildegarda z Bingen. Teologia muzyki, Kraków 2003, s. 37.
A. Barańczak, Poetycka „muzykologia”, „Teksty” 1972, nr 3, s. 108-116.
M. Głowiński, Świadectwa i style odbioru, [w:] tegoż, Style odbioru, Warszawa 1978, s. 116-137.
E. Kraskowska, Lato 1932 czytane zimą, [w:] Powroty Iwaszkiewicza, red. A. Czyżak, J. Galant, K. Kuczyńska-Koschany, Poznań 1999, s. 14.
R.D. Golianek, Cykliczność utworów muzycznych i cykl utworów muzycznych w perspektywie teoretycznej, [w:] Semiotyka cyklu. Cykl w muzyce, plastyce i literaturze, red. M. Dembska-Trębacz, K. Jakowska, R. Sioma, Białystok 2005, s. 23-31.
T. Kostkiewiczowa, Wprowadzenie, [w:] Od Kochanowskiego do Mickiewicza. Szkice o polskim cyklu poetyckim, red. B. Kuczera-Chachulska, Warszawa 2004, s. 7 i 8.
B. Kaniewska, Między cyklem a powieścią, [w:] Cykl w Polsce, red. K. Jakowska i in., Białystok 2001, s. 23.
Cykl literacki w Polsce, red. K. Jakowska, B. Olech, K. Sokołowska, Białystok 2001; Cykl i powieść, red. K. Jakowska, D. Kulesza, K. Sokołowska, Białystok 2004
Hasło cykl literacki, [w:] Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Wrocław– Warszawa–Kraków 1998, s. 85.
W. Wantuch, O poetyce cyklu lirycznego, [w:] Miejsca wspólne. Szkice o komunikacji literackiej i artystycznej, red. E. Balcerzan, S. Wysłouch, Warszawa 1985, s. 60-61.
M.R. Mayenowa, Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka, Wrocław 1978, s. 252
W. Bolecki, Spójność tekstu (literackiego) jest konwencją, [w:] tegoż, Pre-teksty i teksty, Warszawa 1991, s. 29-59.
M. Woźniakiewicz-Dziadosz, Kategorie muzyczne w strukturze tekstu narracyjnego, [w:] Muzyka w literaturze, red. A. Hejmej, Kraków 2002, s. 302.
R.D. Golianek, Cykliczny utwór muzyczny i cykl utworów muzycznych w perspektywie teoretycznej, [w:] Semiotyka cyklu. Cykl w muzyce, plastyce i literaturze, dz. cyt., s. 24, s. 25.
hasło cykliczna forma, [w:] J. Ekiert, Bliżej muzyki. Encyklopedia, Warszawa 1994, s. 77.
E. Wiegandt, Powinowactwa przez kompozycję (w literaturze nowoczesnej), [w:] Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie), red. S. Balbus, A. Hejmej, J. Niedźwiedź, Kraków 2004, s. 383.
E. Balcerzan, W stronę genologii multimedialnej, „Teksty Drugie” 1999, nr 6, s. 10.
R. Fieguth, A. Martini, P. Sudan, Fryburski projekt badawczy: „Europejski cykl poetycki: poetyka i historia gatunku „pochodnego”, [w:] Cykl literacki w Polsce, dz. cyt., s. 569.
T. Szulc, Muzyczność dzieła literackiego, Wrocław 2002, s. 23-42.
A. Hejmej, Literackie fugi (Preludio e fughe U. Saby i Todesfuge P. Celana), [w:] tegoż, Muzyczność dzieła literackiego, dz. cyt., s. 96-123. A. Dziadek, Fuga Rafała Wojaczka, [w:] tegoż, Obrazy i wiersze, Katowice 2004, s. 94-107.
R. Nycz, Sylwy współczesne, Kraków 1996, s. 35.
A. Legeżyńska, Gest pożegnania. Szkice o poetyckiej świadomości elegijno-ironicznej, Poznań 1999, s. 59.
A. Dziadek, Rytm i podmiot w „Oktostychach” i „Muzyce wieczorem” Jarosława Iwaszkiewicza, „Pamiętnik Literacki” 1999, z. 2, s. 40.
J. Iwaszkiewicz, Fragment listu do córki (29 I 1980) zacytowany przez wydawcę. Od wydawcy, [w:] J. Iwaszkiewicz, Muzyka wieczorem, dz. cyt., s. 69.
B. Pociej, Literacka ekspresja językowa a wiedza muzyczna, [w:] Miejsce Iwaszkiewicza. W setną rocznicę urodzin, red. M. Bojanowska i in., Warszawa 1994, s. 210.
A. Hejmej, Partytura literacka. Przedmiot badań komparatystyki interdyscyplinarnej, „Teksty Drugie” 2003, nr 4, s. 34-46.
A. Hejmej, Tekst-partytura Michela Butora, „Pamiętnik Literacki” 2007, nr 3, s. 157-176.
J. Iwaszkiewicz, Muzyka wieczorem, wyd. Czytelnik, Warszawa 1986.
T. Jasiński, Polska barokowa retoryka muzyczna, Lublin 2006, s. 58-64.
V. Wróblewska, Aluzyjność tytułu dzieła literackiego, [w:] Aluzja literacka. Teoria – interpretacje – konteksty, red. A. Stoff, A. Skubaczewska-Pniewska, Toruń 2007, s. 115-128.
A. Dziadek, Anagramy Ferdynanda de Saussure’a – historia pewnej rewolucji, „Teksty Drugie” 2001, nr 6, s. 109-125.
S. Wysłouch, Literatura i semiotyka, Warszawa 2001.
J. Opalski, Chopin i Szymanowski w literaturze dwudziestolecia międzywojennego, Kraków 1980, s. 194-195.
J. Kwiatkowski, Poezja Jarosława Iwaszkiewicza na tle dwudziestolecia międzywojennego, Warszawa 1975, s. 200.
J. Iwaszkiewicz, Spotkania z Szymanowskim, Warszawa 1976, s. 81.
B. Pociej, Literacka ekspresja językowa a wiedza o muzyce, [w:] O twórczości Jarosława Iwaszkiewicza, red. A. Brodzka, Kraków 1983, s. 217.
H. Zaworska, Muzyka jako wtajemniczenie, [w:] O twórczości Jarosława Iwaszkiewicza, dz. cyt., s. 184.
B. Kasprzakową, Od filologii oka do filologii ucha na przykładzie „Karuzeli z madonnami” Mirona Białoszewskiego, [w:] Konteksty polonistycznej edukacji, red. M. Kwiatkowska-Ratajczak, S. Wysłouch, Poznań 1998.
P. Zawistowski, Rozważania na temat retoryki w muzyce baroku, „Zeszyt Naukowy” 2002, nr 2, Filia AMFC, s. 42.
L. Staff, Wysokie drzewa, [w:] tegoż, Poezje, Kraków 2010, s. 188
J. Iwaszkiewicz, Sny – Ogrody – Sérénité, Warszawa 1974, s. 124, 125.
R. Barthes, Śmierć autora, przeł. M.P. Markowski, „Teksty Drugie” 1999, nr 1-2, s. 250.
J. Opalski, „Sprawiedliwość w pięknie”, czyli o muzyce w twórczości J. Iwaszkiewicza, [w:] O twórczości Jarosława Iwaszkiewicza, Chopin i Szymanowski w literaturze dwudziestolecia międzywojennego, Kraków 1980, s. 194-195, s.200-201
J. Skarbowski, Muzyka w poezji Jarosława Iwaszkiewicza, „Poezje” 1978, nr 4, s. 99-103
J. Dembińska-Pawelec, Jak słuchać prozy Jarosława Iwaszkiewicza? O muzyczności „Nieba”, [w:] Skamander, t. 9: Twórczość Jarosława Iwaszkiewicza. Interpretacje, red. I. Opacki, A. Nawarecki, Katowice 1993, s. 7-20.
Hasło motyw, [w:] J. Ekiert, Bliżej muzyki. Encyklopedia, dz. cyt., s. 266-267.
G.E. Lessing, Laokoon, czyli o granicach malarstwa i poezji, oprac. J. Maurin-Białostocka, przeł. H. Zymon-Dębicki, Wrocław 1962.
M. Głowiński, O intertekstualności, [w:] tegoż, Intertekstualność, groteska, parabola. Szkice ogólne i interpretacje. Prace wybrane, t. V, red. R. Nycz, Kraków 2000, s. 18.
B. Pociej, Przyczynki do filozofii form cyklicznych w muzyce, [w:] Semiotyka cyklu. Cykl w muzyce, plastyce i literaturze, dz. cyt., s. 59.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).