Słowa kluczowe
poetry
photography
contemporary literature
new medias
photo-graphemicality
Jak cytować
Abstrakt
The aim of this text is to present the literary image of the breakthrough that occurred with the invention of digital photography. The article focuses on the most contemporary Polish poetry – mainly authors born in the 70s, such as Jacek Dehnel, Marcin Świetlicki or Bronka Nowicka. On the basis of their texts, the literary image of both traditional analog photography and photos created with the use of the latest techniques is reconstructed. In her interpretations, the author uses the tools she has developed herself, which include concepts such as “photo-graphemicality”, which is a combination of features linking text with photography, and “photo-grapheme”, which is its individual realisation.
Finansowanie
Publikacja powstała w ramach projektu badawczego nr 2018/31/N/HS2/02651, finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki. W ramach tego projektu opublikowana została również książka Photo-Graphemity: Photography and Poetry at the Turn of the 21st Century, w której znajdują się rozszerzone wyniki przywoływanych tu badań. B. Englender, Photo-Graphemity: Photography and Poetry at the Turn of the 21st Century, Berlin 2022.
Bibliografia
Bargielska J., Wiersz na „m”, [w:] tejże, Szybko przez wszystko, Wrocław 2013, s. 62.
Dehnel J., Aleksanderplatz, [w:] tegoż, Najdziwniejsze, Wrocław 2019, s. 39.
Dehnel J., Ostrość, [w:] tegoż, Brzytwa okamgnienia, Wrocław 2007, s. 12.
Dehnel J., Prima, [w:] tegoż, Rubryki zysków i strat, Wrocław 2005, s. 95–96.
Lipska E., Czytnik linii papilarnych, [w:] tejże, Czytnik linii papilarnych, Kraków 2015, s. 10.
Lipska E., Sztuczna inteligencja, [w:] tejże, Pamięć operacyjna, Kraków 2017, s. 43–44.
Nowicka B., Kasztan, [w:] tejże, Nakarmić kamień, Wrocław 2015, s. 49.
Suska D., Pudełko jak dla lali, tylko trochę większe, [w:] tegoż, Czysta ziemia 1998–2008, Wrocław 2008, s. 107.
Świetlicki M., Ostatni numer, [w:] tegoż, Drobna zmiana, Kraków 2016, s. 60.
Wiącek M., Robię Ci zoom i zachwycam się, [w:] tegoż, Equilibrium, Sopot 2009, s. 46.
Dziadek A., Obrazy i wiersze, Katowice 2011.
Englender B., „Czy dotyka cię czas?” Foto-grafemiczność tekstu na podstawie utworu Tomasza Różyckiego Las tropikalny, „Forum Poetyki” 2019, nr 17. https://doi.org/10.14746/fp.2019.17.20654
Flusser V., Ku filozofii fotografii, przeł. J. Maniecki, Warszawa 2015.
Hejmej A., Intermedialność i literatura intermedialna, [w:] Kulturowe wizualizacje doświadczenia, red. W. Bolecki, A. Dziadek, Warszawa 2010, passim.
Hejmej A., Komparatystyka intermedialna, „Rocznik Komparatystyczny” 2016, nr 7. https://doi.org/10.18276/rk.2016.7-01
Lebda M., Poezja wobec fotografii, [w:] Poezja polska po roku 2000, red. T. Dalasiński, A. Szwagrzyk, P. Tański, Seria Krytyczna, Biblioteka „Inter–”, Toruń 2015.
Łebkowska A., Fotografia jako empatyczna mediacja, [w:] Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk i odwrotnie, red. S. Balbus, A. Hejmej, J. Niedźwiedź, Kraków 2004.
Michałowska M., Obraz utajony. Szkice o fotografii i pamięci, Kraków 2007.
Mitchell W.J.T., Oko zrekonfigurowane. Prawda wizualna w epoce post-fotograficznej, [w:] Teoria i estetyka fotografii cyfrowej, red. P. Zawojski, Warszawa 2017.
Rawlings K., Selfies and the History of Self-Portrait photography, <https://blog.oup.com/2013/11/selfies-history-self-portrait-photography> [dostęp: 21.05.2021].
Ritchin F., W rzeczywistości cyfrowej, [w:] Teoria i estetyka fotografii cyfrowej, red. P. Zawojski,Warszawa 2017.
Soulages F., Estetyka fotografii. Strata i zysk, przeł. B. Mytych-Forajter, W. Forajter, Kraków 2007.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).