Słowa kluczowe
narracja niesekwencyjna
spójność tekstu
czytanie wielokrotne
powtórzenie
tajemnica
Jak cytować
Abstrakt
The article discusses the phenomenon of multiple reading of literary hypertexts. The construction of electronic hypertext is conducive to creating uncertainty and generates both: story and structural puzzles. The author on the example of the afternoon. a story by Michael Joyce discusses the characteristics of this type of literary works, which by involving the reader in the process of creating the course of the plot, put him before new challenges. Hypertext multiplies questions and riddles, plays with suspense as a ploy that promises a solution, and delays the fulfillment of the promise indefinitely. At the same time, it refers to solutions known from twentieth-century experimental novels.
Bibliografia
Aarseth E., Cybertekst. Spojrzenia na literaturę ergodyczną, przeł. M. Pisarski, P. Schrei
Bal M., Narratologia. Wprowadzenie do teorii narracji, przekł. zesp. pod red. E. Kraskowskiej, E. Rajewskiej, Kraków 2012, s. 165.
Barthes R., S/Z, przeł. R. Miller, New York 1974.
Bartoszyński K., O lekturze wielokrotnej, „Pamiętnik Literacki” 1990, 81/4, s. 145–166.
Bernstein M., On hypertext narrative, [w:] HT ‘09: Proceedings of the 20th ACM conference on Hypertext and hypermedia, New York 2009, s. 4.
Brewer W.F., The nature of narrative suspense and the problem of rereading, [w:] Suspense: Conceptualizations, Theoretical Analyses, and Empirical Explorations, red. P. Vorderer, M.C. Wulff, Oxfordshire 1993.
Caillois R., Man, Play and Games, Reprint, Champaign 2001.
Calinescu M., Rereading, New Haven and London 1993.
Delatorre P., León C., Salguero A., Palomo-Duarte M., Gervás P., Confronting a paradox: A new perspective of the impact of uncertainty in suspense, „Frontiers in Psychology” 2018, 9, Article 1392.
Deleuze G., Różnica i powtórzenie, przeł. B. Banasiak, K. Matuszewski, Warszawa 1997.
Derrida J., Pismo i różnica, przeł. K. Kłosiński, Warszawa 2004.
Douglas J.Y., Is there a reader in this labyrinth? Notes on reading afternoon, [w:] Computers and Writing: State of the Art, red. P. Holt, N. Williams, Chicago 1992, s. 29–39.
Douglas J.Y., The End of Books-or Books Without End? Reading Interactive Narratives, Michigan 2001, s. 11, https://www.press.umich.edu/pdf/0472111140.pdf (dostęp: 7.05.2022).
Gadamer H.G., Text und Interpretation, hrsg P. Forget, München 1984, s. 46, [cyt. za:] K. Bartoszyński, O lekturze wielokrotnej, „Pamiętnik Literacki” 1990, 81/4, s. 166.
Goldman A.H., The Appeal of the Mystery, „The Journal of Aesthetics and Art Criticism” 2011, vol. 69, nr 3, s. 261–272.
Ingarden R., Wykłady i dyskusje z estetyki, oprac. A. Szczepańska, Warszawa 1981.
Iser W., The Act of Reading: A Theory of Aesthetic Response, Baltimore 1980.
Johnson B., Różnica krytyczna, przeł. M. Adamczyk, „Pamiętnik Literacki” 1986, LXXVII, z. 2, s. 297.
Joyce M., Nonce upon some times: Rereading hypertext fiction, „Modern Fiction Studies” 1997, 43(3), s. 579–597.
Joyce M., Popołudnie, pewna historia, przeł. R. Nowakowski, M. Pisarski, Kraków 2011.
Kierkegaard S., Powtórzenie. Przedmowy, przeł. i oprac. B. Świderski, Warszawa 2000.
eitch T.M., For (against) a theory of rereading, „Modern Fiction Studies” 1987, Autumn, 33(3), s. 491–508.
Man P. de, Alegorie czytania. Język figuralny u Rousseau, Nietzschego, Rilkego i Prousta, przeł. A. Przybysławski, Kraków 2004.
Mateas M., A preliminary poetics for interactive drama and games, „Digital Creativity” 2001, nr 12(3), s. 140–152.
Mitchell A.I., Reading again for the First Time: Rereading for Closure in Interactive Stories, https://core.ac.uk/download/pdf/48653904.pdf (dostęp: 15.05.2022).
Moulthrop S., Hypertext and „the hyperreal”, [w:] HYPERTEXT ‘89: Proceedings of the second annual ACM conference on Hypertext, ed. N. Meyrowitz et al., p. 259–267, New York 1989, s. 261.
Murray J.H., From game-story to cyberdrama, [w:] First person: New Media as Story, Performance, and Game, red. N. Wardrip-Fruin, P. Harrigan, Cambridge 2004, s. 2–11.
Murray J.H., Hamlet on the Holodeck: The Future of Narrative in Cyberspace, Cambridge 1998, s. 126.
Murray J.H., Why Paris needs Hector and Lancelot needs Mordred: Using traditional narrative roles and functions for dramatic compression in interactive narrative, [w:] Interactive Storytelling, red. M. Si, D. Thue, E. Andre, J. Lester, J. Tanenbaum, V. Zammitto, vol. 7069 of Lecture Notes in Computer Science, Springer, Berlin–Heidelberg 2011, s. 13–24.
Okopień-Sławińska A., Relacje osobowe w literackiej komunikacji, [w:] Problemy socjologii literatury, red. J. Sławiński, Wrocław 1971, s. 109–125.
Pawlicka U., Ta historia się jeszcze nie skończyła, http://artpapier.com/index.php?page=artykul&wydanie=153&artykul=3289 (dostęp: 9.05.2022).
Peacock A., Towards an aesthetic of „the interactive”, „Digital Creativity” 2001, 12(4), s. 237–246.
Pisarski M., Xanadu. Hipertekstowe przemiany prozy, Kraków 2013.
Przybyszewska A., Więcej niż książka, więcej niż film, więcej niż gra. O czytaniu (?) „PRY”, „Sztuka Edycji” 2016, nr 10(2), s. 103–114.
Ryan M.-L., Avatars of Story, Minneapolis 2006, s. 179–180.
Ryan M.-L., Beyond Myth and Metaphor: Narrative in Digital Media, „Poetics Today” 2002, Winter, 23, s. 4, http://read.dukeupress.edu/poetics-today/article--pdf/23/4/581/458366/01.pdf (dostęp: 12.05.2022).
Suspense: Conceptualizations, Theoretical Analyses, and Empirical Explorations, red. P. Vorderer, H.J. Wulff, M. Friedrichsen, New York 1996.
Walker J., Piecing together and tearing apart: Finding the story in afternoon, In Proceedings of Hypertext ‘99, [brak miejsca wydania] 1999, s. 111–117.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).