Słowa kluczowe
Bronka Nowicka
słowo i obraz
sztuka tomograficzna
ekfraza
Jak cytować
Abstrakt
The research paper presents the concept of secondarily multimodal work, which problematizes the status of e.g.: visual elements added to further editions of an initially monomodal text in the context of its interpretation. This issue is discussed using the example of Bronka Nowicka’s volume To Feed a Stone (2015; 2017), which was expanded in the second edition with photographs and tomographs of the objects described. The analysis shows that some added graphic elements break up the coherence of the narrative and both reinforce and undermine the mimesis in the work. They function based on the principle of a Derridean supplement: they complement and condition the content of the verbal passages. The article concludes with a study of art volumes that are part of Nowicka’s intermedia project focusing on exploring the relationship between image and memory.
Bibliografia
Barthes R., Światło obrazu. Uwagi o fotografii, przeł. J. Trznadel, Warszawa 2008.
Baudrillard J., O uwodzeniu, przeł. J. Margański, Warszawa 2005.
Bazin A., Ontologia obrazu fotograficznego, przeł. B. Michałek, [w:] Fotospołeczeństwo.
Antologia tekstów z socjologii wizualnej, red. M. Boguni-Borkowska, P. Sztompka, Kraków 2012, s. 421-426.
Benjamin W., Twórca jako wytwórca, przeł. J. Sikorski, [w:] Anioł historii, red. H. Orłowski, Poznań 1996.
Biasi P.-M. de, Genetyka tekstów, przeł. F. Kwiatek, M. Prussak, Warszawa 2015.
Brown D., The Da Vinci Code: Special Illustrated Edition, New York 2004.
Chéroux C., Wernakularne. Eseje z historii fotografii, przeł. T. Swoboda, Warszawa 2014.
De Man P., Autobiografia jako odtwarzanie, przeł. M.B. Fedewicz, „Pamiętnik Literacki” 1986, z. 2, s. 307-318.
Derrida J., O gramatologii, przeł. B. Banasiak, Łódź 2011.
Dziadek A., Obrazy i wiersze: z zagadnień interferencji sztuk w polskiej poezji współczesnej, Katowice 2004.
Eco U., Rorty R., Culler J., Brooke-Rose C., Interpretacja i nadinterpretacja, red. S. Collinie, przeł. T. Bieroń, Kraków 2008.
Flusser V., Ku filozofii fotografii, przeł. J. Maniecki, przedm. P. Zawojski, Warszawa 2015.
Genette G., Paratexts: Thresholds of Interpretation, przeł. J.E. Lewin, Cambridge 1997.
Gibbons A., “I Contain Multitudes” Narrative Multimodality and the Book that Bleeds, [w:] New Perspectives on Narrative and Multimodality, red. R. Page, New York 2010.
Gibbons A., Multimodality, Cognition, and Experimental Literature, New York 2012.
Harman G., Traktat o przedmiotach, przeł. M. Rychter, Warszawa 2013.
Heidegger M., Bycie i czas, przeł. B. Baran, Warszawa 1994.
Hillis-Miller J., Krytyk jako żywiciel i pasożyt, przeł. G. Borkowska, „Pamiętnik Literacki” 1986, nr 2, s. 285-295.
Językowe obrazowanie świata. Rozmowa Aleksandry Olszewskiej z Bronką Nowicką, <https://www.biuroliterackie.pl/biblioteka/wywiady/jezykowe-obrazowanie-swiata/> [dostęp: 14.11.2021].
Kress G., Key concepts of multimodality, <https://mode.ioe.ac.uk/2012/02/16/video-resource-key-concepts-in-multimodality/> [dostęp: 16.10.2021].
Kress G., Leeuwen T. van, Multimodal Discourse. The Modes and Media of Contemporary Communication, London 2001.
Kress G., Leeuwen T. van, Reading Images: A Grammar of Visual Design, London–New York 2006.
Lejeune P., Pakt autobiograficzny, przeł. A. Wit Labuda, „Teksty” 1975, nr 5, s. 31-49.
Louvel L., Poetics of the Iconotext, red. K. Jacobs, przeł. L. Petit, Burlington 2011.
Luke J., Writing the Visible Page: A Multimodal Approach to Graphic Devices in Literary Fiction <https://eprints.qut.edu.au/view/person/Luke,_Jarryd.html> [dostęp: 13.10.2021].
Maj K.M., Światotwórstwo w fantastyce. Od przedstawienia do zamieszkiwania, Kraków 2019.
Montoro R., A Multimodal Approach to Mind Style Semiotic Metaphor vs. Multimodal Conceptual Metaphor, [w:] New Perspectives on Narrative and Multimodality, red. R. Page, New York 2010.
Nørgaard N., Multimodal Stylistics of the Novel. More Than Words, New York 2019.
Nowicka B., Nakarmić kamień, Stronie Śląskie 2015.
Nowicka B., Nakarmić kamień. Obrazy rzeczy, Stronie Śląskie 2017.
Nowicka B., Wymiana ciała na obraz. Próba pochwycenia drogi rzeczy od materii do wspomnienia, „Załącznik Kulturoznawczy” 2016, nr 3, s. 362-375.
Page R., Introduction, [w:] New Perspectives on Narrative and Multimodality, red. R. Page, New York 2010.
Poetyka dodatków, „Forum Poetyki”, jesień 2016.
Rosowski S.J., Pro/Creativity and a Kinship Aesthetic, [w:] Willa Cather’s My Ántonia New Edition, red. H. Bloom, New York 2008.
Rouillé A., Fotografia. Między dokumentem a sztuką współczesną, przeł. O. Hedemann, Kraków 2007.
Sadokierski Z., Visual Writing: A Critique of Graphic Devices in Hybrid Novels, from a Visual Communication Design Perspective, Sydney 2010.
Słodczyk R., Ekfraza, hypotypoza, przekład. Interferencje literatury i malarstwa w prozie włoskiej i eseistyce polskiej XX wieku, Kraków 2020.
Systemowo-funkcjonalna analiza dyskursu, red. A. Duszak, G. Kowalski, Kraków 2013.
Szajnert D., Intencja autora i interpretacja – między inwencją a atencją, Łódź 2011.
O twórczości tomograficznej Satra Stuelke, <https://satre.org/radiology_art/index2.html> [dostęp: 14.11.2021].
Spotkanie w Mocaku z Bronką Nowicką, <https://www.youtube.com/watch?v=VyCPFfICCqQ> [dostęp: 20.06.2021].
Tomography Art by Kai-hung Fung, <http://3dvisa.cch.kcl.ac.uk/project37.html> [dostęp: 14.11.2021].
Wywiad z Markiem Bieńczykiem w kontekście Conrad Festivalu 2021 <https://www.youtube.com/watch?v=1yps5rvooxA&t=29s> (21 min, 30 s) [dostęp: 7.01.2022].
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Maciej Mazur
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).