Słowa kluczowe
teoria nowoczesna
sonda
afekt
wnętrze
zewnętrze
Jak cytować
Abstrakt
The paper is devoted to the theoretical foundation of the new humanities that have been recently developing in Poland. They result mainly from the need to surpass the theoretical and methodological horizon that was outlined by modern theory, especially by structuralism. The author argues that the more the new humanities attempt to revoke the modern theory, the more they are faithful to its premises. By analyzing the latest works of Ryszard Nycz, one of the main founders of the theoretical bases of the new humanities in Poland, the author shows i.a. how the main concepts of the main theory (in this case – mainly the concept of sounding out) work at its behalf.
Bibliografia
Balcerzan E., Literackość. Modele, gradacje, eksperymenty, Toruń 2013.
Barthes R., Od nauki do literatury, przeł. J. Lalewicz, [w:] idem, Mit i znak. Eseje, wyb. i wst. J. Błoński, Warszawa 1970, s. 313–324.
Bielik-Robson A., Nowa Humanistyka: w poszukiwaniu granic, „Teksty Drugie” 2017, nr 1, s. 146–162. DOI: https://doi.org/10.18318/td.2017.1.12
Cassirer E., Język i mit. Przyczynek do zagadnienia imion bogów, wst., przeł. i oprac. P. Parszutowicz, Kęty 2021.
Cieński M., Nowa Humanistyka i odpowiedzialność za ciągłość (dawnej) tradycji, „Teksty Drugie” 2017, nr 1, s. 235–243. DOI: https://doi.org/10.18318/td.2017.1.19
Czapliński P., Sploty, „Teksty Drugie” 2017, nr 1, s. 9–17. DOI: https://doi.org/10.18318/td.2017.1.1
Derrida J., Siła i znaczenie, [w:] idem, Pismo i różnica, przeł. K. Kłosiński, Warszawa 2004, s. 7–55.
Feyerabend P., Przeciw metodzie, przeł. S. Wiertlewski, Warszawa 2021.
Głowiński M., Kilka słów o strukturalizmie w nauce o literaturze, „Konteksty Kultury” 2018, z. 2, s. 158–162.
Głowiński M., Od metod zewnętrznych i wewnętrznych do komunikacji literackiej, [w:] idem, Poetyka i okolice, Warszawa 1992, s. 7–29.
Gumbrecht H.U., Czytanie nastrojów. Jak można pomyśleć dziś rzeczywistość literatury?, przeł. A. Żychliński, [w:] Teoria – literatura – życie. Praktykowanie teorii w humanistyce współczesnej, red. A. Legeżyńska, R. Nycz, Warszawa 2012, s. 151–172. DOI: https://doi.org/10.4000/books.iblpan.6743
Habermas J., Przelicytować uczasowioną filozofię źródeł: Derrida i krytyka fonocentryzmu, [w:] idem, Filozoficzny dyskurs nowoczesności, przeł. M. Łukasiewicz, Kraków 2007, s. 186–240.
Kleiner J., Treść i forma w poezji, [w:] Studia z zakresu literatury i filozofii, Warszawa 1925, s. 133–146.
Kołakowski L., Mit w pytaniu epistemologicznym, [w:] idem, Obecność mitu, Wrocław 1994, s. 15–24.
Latour B., Dajcie mi laboratorium a poruszę świat, przeł. K. Abriszewski, Ł. Afeltowicz, „Teksty Drugie” 2009, nr 1/2, s. 163–192.
Michaels W.B., Kształt znaczącego: od roku 1967 do końca historii, przeł. J. Burzyński, Kraków 2011.
Momro J., Wyjście z laboratorium, „Przestrzenie Teorii” 2018, nr 29, s. 365–379. DOI: https://doi.org/10.14746/pt.2018.29.17
Nycz R., Kultura jako czasownik. Sondowanie nowej humanistyki, Warszawa 2017. DOI: https://doi.org/10.4000/books.iblpan.1656
Nycz R., Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura, Warszawa 2012. DOI: https://doi.org/10.4000/books.iblpan.788
Nycz R., W stronę humanistyki innowacyjnej: tekst jako laboratorium. Tradycje, hipotezy, propozycje, „Teksty Drugie” 2013, nr 1/2, s. 239–255.
Orska J., Czego doświadcza teoria? O książce Ryszarda Nycza „Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura”, „Wielogłos” 2014, nr 1, s. 103–112.
Orska J., O tym, jak humanizm wypchnięty drzwiami depersonalizacji wraca do badań literackich oknem dekonstrukcji, „Kresy” 2003, nr 2/3, s. 187–191.
Saignes A., Czy strukturalizm zabił literaturę (we Francji)? Od efektu rzeczywistości do powrotu rzeczywistości, „Konteksty Kultury” 2018, z. 2, s. 192–202.
Skrendo A., Literaturoznawstwo jako nauka. Nowe szanse, stare zagrożenia, „Teksty Drugie” 2017, nr 1, s. 70–80. DOI: https://doi.org/10.18318/td.2017.1.5
Skrendo A., Wyprowadzenie z humanistyki. O książce Michała Pawła Markowskiego „Polityka wrażliwości. Wprowadzenie do humanistyki”, „Wielogłos” 2014, nr 1, s. 91–101.
Tabaszewska J., Humanistyka służebna. Negocjowanie pola i budowanie autonomii w dobie kryzysu, Warszawa 2022.
Ulicka D., Rzut oka na nowoczesne polskie literaturoznawstwo teoretyczne, [w:] Wiek teorii. Sto lat nowoczesnego literaturoznawstwa polskiego, red. nauk. D. Ulicka, Warszawa 2020, s. 9–159.
Wielki słownik wyrazów obcych, red. M. Bańko, Warszawa 2008.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Grzegorz Pertek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).