Abstrakt
The paper addresses the problems of potentials and limitations of translation criticism and recalls several dominant strategies in contemporary translation studies. Starting from the dispute between the Polish translator of Scruton’s The Aesthetics of Music and its reviewers published in the journal Music (2024/3) the author of the text conducts an argument on the differences between unreflective translation and conscious and committed interpretation, touching on the issue of the translator’s responsibility for his work. The author compares the translator to the performer of a musical piece, who, when going on stage, runs the risk of misrepresenting the meaning of the score and every accidentally played false sound. The article also includes an analysis of the charges leveled against the translator by reviewers and attempts to polemicize both the translator’s and his critics’ arguments.
Bibliografia
Balcerzan E., Tłumaczenie jako wojna światów, [w:] Przekładając nieprzekładalne. O wierności, red. O. i W. Kubińscy, Gdańsk 2007, s. 43.
Barańczak S., Chirurgiczna precyzja. Elegie i piosenki z lat 1995–1997, Kraków 1998.
Barańczak S., Ocalone w tłumaczeniu. Szkice o warsztacie tłumacza poezji z dołączeniem małej antologii przekładów, Poznań 1992.
Barańczak S., Zwierzęca zajadłość i inne wiersze, Kraków 2016.
Benjamin W., Zadanie tłumacza, przeł. A. Lipszyc, „Literatura na Świecie” 2011, nr 5/6, s. 27–41.
Berman A., Pour une critique des traductions: John Donne, Paris 1994.
Brzozowski J., Stanąć po stronie tłumacza. Zarys poetyki opisowej przekładu, Kraków 2011.
Guczalski K., Trzęsiok M., Roger Scruton a sprawa polska, „Muzyka” 2024, 69, nr 3(274), s. 165–180. DOI: https://doi.org/10.36744/m.3428
Holmes J., Translated! Papers on Literary Translation and Translation Studies, Amsterdam 1998.
Komendant T., Władze dyskursu. Michel Foucault w poszukiwaniu siebie, Warszawa 1994.
Ricœur P., Radości i udręki tłumaczenia, przeł. T. Swoboda, Gdańsk 2008.
Skowron Z., A znowuż Scruton… Odpowiedź na „recenzję” Marcina Trzęsioka i Krzysztofa Guczalskiego, „Muzyka” 2024, 69, nr 3(274), s. 181–186. DOI: https://doi.org/10.36744/m.3429
Steiner G., Przekład jako conditio humana, [w:] Przekładając nieprzekładalne. O wierności, red. O. i W. Kubińscy, Gdańsk 2007, s. 29.
Swoboda T., Powtórzenie i różnica. Szkice z krytyki przekładu, Gdańsk 2014.
Tellier H. Le, Anomalia, przeł. B. Geppert, Warszawa 2021.
Turczyn A., Przekład jako interpretacja, czyli jak krytyka przekładu porządkuje interpretacje literaturoznawców, „Przekładaniec” 2023, nr 46, s. 161–177. DOI: https://doi.org/10.4467/16891864PC.23.010.17974
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Anna Chęćka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).