Abstract
The aim of the article is to show the connection between affection theory and romantic concepts of emotions (mesmerism and melancholy) in Artur Daniel Liskowacki’s 2007 novel Mariasz. By way of introduction, the author presents in brief the most important research on affective turn conducted in Poland and around the world, and also shows the possibilities of affective reading. The next part of the article is an interpretation of Mariasz. What is more, affection theory, as it is used in the novel, helps us to describe the ambiguous network of relations between the characters more fully and clearly, who experience similar affections, despite the temporal distance between them (romanticism and modernity). By analyzing Liskowacki’s novel we can identify the current relevance of the Romantic tradition in Polish literature after 1989, which is far from its martyrological connotations. Romanticism becomes a reference point for contemporary times, and original dialogues from that epoch allow the emotional nature of humans immersed in contemporary times to be described in full.References
Alphen E. van, Affective Operations of Art. and Literature, “RES” 2008, nr 53/54, s. 21–30, http://folk.uib.no/hlils/TBLR-B/Alphen.pdf (dostęp: 1 czerwca 2015).
Bal M., Czytanie sztuki?, „Teksty Drugie” 2012, nr 1–2; s. 39–57.
Bielik-Robson A., I rozważna i romantyczna – czyli o racjonalności romantyzmu, [w:] A. Bielik-Robson, Romantyzm. Niedokończony projekt. Eseje, Kraków 2008, s. 6–18.
Bielik-Robson A., My romantycy – źródła romantycznego modernizmu, [w:] Ch. Taylor, Źródła podmiotowości. Narodziny podmiotowości nowoczesnej, Warszawa 2001.
Bieńczyk M., Wszystko w świecie tracić. (O „Marii” Antoniego Malczewskiego), [w:] M. Bieńczyk, Oczy Dürera. O melancholii romantycznej, Warszawa 2002, s. 37–56.
Bojarska K., Poczuć myślenie: afektywne procedury historii i krytyki (dziś), „Teksty Drugie” 2013, nr 6, s. 8–16.
Borowy W., „Potężne oko” Mickiewicza, [w:] W. Borowy, Kamienne rękawiczki i inne studia i szkice literackie, Warszawa 1932.
Chwaściński B., Narodziny alpinizmu polskiego, „Taternik” 1968, nr 4, s. 154–158, http://pza.org.pl/download/taternik/315601.pdf (dostęp: 19.06.2015).
Cuber M., Ot, i cała tajemnica, „Nowe Książki” 2007, nr 12, http://www.wforma.eu/-ot-i-cala-tajemnica-nowe-ksiazki-12-2007,171.html (dostęp: 1.06.2015).
Emocje w kulturze, red. M. Rajtar, J. Straczuk, Warszawa 2012.
Flatley J., Affective Mapping: Melancholia and the Politics of Modernism, Cambridge 2008.
Inglot M., Wstęp, [w:] A. Fredro, Śluby panieńskie, czyli magnetyzm serca, oprac. M. Inglot, wyd. 5 zm., Wrocław 1972, BN I (22).
Kristeva J., Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie, przeł. M. Falski, Kraków 2007.
Krukowska H., Ciemna strona istnienia w romantycznym poemacie Malczewskiego, [w:] A. Malczewski, Maria. Powieść ukraińska, wprowadzenie: H. Krukowska, J. Ławski, wyd. 2, Białystok 2012, s. 7–70.
Kuziak M., Romantyzm i nowoczesność?, [w:] Romantyzm i nowoczesność, red. M. Kuziak, Kraków 2009, s. 5–13.
Larek M., Zdrada jest próbą mistrza. Rozmowa z Arturem Danielem Liskowackim, [w:] J. Borowczyk, M. Larek, Rozmowa była możliwa. Wywiady z pisarzami, Poznań 2008, s. 107–125.
Liskowacki A.D., Mariasz, Szczecin 2007.
Massumi B., Autonomia afektu, „Teksty Drugie” 2013, nr 6, s. 111–134.
Mizerkiewicz T., Magnetyczny punkt literatury, „Pogranicza” 2009, nr 6, http://www.wforma.eu/-magnetyczny-punkt-literatury-pogranicza-6-2007,176.html (dostęp: 1.06.2015).
Nowacki D., Gra zdobywcy Mont Blanc, „Gazeta Wyborcza” z dn. 9.10.2010, http://www.wforma.eu/-gra-zdobywcy-mont-blanc-gazeta-wyborcza-09102007,165.html (dostęp: 1.06.2015).
Rabizo-Birek M., Romantyczni i nowocześni. Formy obecności romantyzmu w polskiej literaturze współczesnej, Rzeszów 2012.
Rosińska M., Schizofreniczność afektu, „Kultura Współczesna” 2012, nr 3, s. 220, http://kulturawspolczesna.pl/archiwum/2012/3742012 (dostęp: 1.06.2015).
Rutkiewicz P., Z początkiem od końca, „Tygiel Kultury” 2009, nr 7–9, s. 190–193.
Sasinowski A., Wodospad rzeczy, „Kurier Szczeciński” z dn. 24.10.2007, http://www.wforma.eu/-wodospad-rzeczy-kurier-szczecinski-24102007,166.html (dostęp: 1.06.2015)
Sendyka R., Nowe przestrzenie humanistyki: pamięć, afekty i inne terytoria, [w:] Pamięć i afekty, red. Z. Budrewicz, R. Sendyka, R. Nycz, Warszawa 2014, s. 15.
Taylor Ch., Wizje epoki postromantycznej, [w:] Ch. Taylor, Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, Warszawa 2001, s. 772–836.
Ujejski J., Antoni Malczewski. Poeta i poemat, Warszawa 1921.
Żmigrodzka M., Dwa oblicza wczesnego romantyzmu (Mickiewicz – Malczewski),„Pamiętnik Literacki” 1970, z. 1, s. 70–88.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in Przestrzenie Teorii are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in Przestrzenie Teorii grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in Przestrzenie Teorii since 2015, for non-commercial purposes only, under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2015.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).