Abstract
The article presents two poles of reflection on modernity of Bolesław Leśmian’s poetry. On one side can be placed the standpoint of researchers who saw in this poetic work mostly the realisation of the myth of return to primaevality (M. Głowiński, Z. Łapiński), whose consequence would have to be such a conception of poetic language in which a word personalises an object. On the other side appear voices (M.P. Markowski, R. Nycz) which expose the mediatory role of language as a place of birth of the sense of reality, incomplete without the creative activity of language. In this way two views clash: of poetry as a space of retrieving of authenticity and as a way of revealing (creating) new states of existence of the world. At their intersection can be placed the third interpretation (A. Skrendo) in which the poet is fully aware of the antinomy between his own poetic project and impossibility of its realisation. Reaching for Leśmian’s antiessentialistic conception of the subject and reality, we can recreate in his works the way leading to utopian dreams of the immediacy of communication to the fully aware inevitability of failure of any attempts which are to lead to the set goal. It is just this last pessimistic statement which is a foundation of the poetic worldview of the poet which defines the remarkable status of this poetry in the perspective of studies of modernity.References
Z. Łapiński, Dwaj nowocześni: Leśmian i Przyboś, „Teksty Drugie” 1994, nr 5/6.
P. Śniedziewski, „Treść, gdy w rytm się stacza” Leśmian i symbolistyczna fascynacja rytmem, „Pamiętnik Literacki” 2006, z. 3.
J. Przyboś, Linia i gwar: szkice, Kraków 1959.
B. Leśmian, Z rozmyślań o poezji, [w:] tegoż, Pisarze awangardy dwudziestolecia międzywojennego. Autokomentarze (Leśmian – Witkacy – Schulz – Gombrowicz), wybór i oprac. T. Wójcik, Warszawa 1995.
R. Nycz, „Słowami… w świat wyglądam”. Bolesława Leśmiana poezja nowoczesna, [w:] tegoż, Literatura jako trop rzeczywistości. Poetyka epifanii w nowoczesnej literaturze polskiej, Kraków 2001.
A. Skrendo, Poezja modernizmu. Interpretacje, Kraków 2005.
B. Stelmaszczyk, Istnieć w dwoistym świecie… Model człowieka i obrazy Boga w poezji Bolesława Leśmiana, Łódź 2009.
R. Nycza, Język modernizmu. Prolegomena historycznoliterackie, Wrocław 2002.
B. Leśmian, Szkice literackie, oprac. i wstęp J. Trznadel, Warszawa 1959.
B. Leśmian, Utwory rozproszone. Listy, zebrał i oprac. J. Trznadel, Warszawa 1962.
J. Sławiński, Semantyka poetycka Leśmiana, [w:] Przypadki poezji, Kraków 2001.
B. Leśmian, Skrzypek opętany, oprac. i wstęp R.H. Stone, Warszawa 1985.
B. Leśmian, Zdziczenie obyczajów pośmiertnych, wstęp, oprac. tekstu i przypisy edyt. J. Trznadel, Kraków 1998.
Pośmiertny triumf Młodej Polski, [w:] Z problemów literatury polskiej XX wieku, red. J. Kwiatkowski, Z. Żabicki, t. 1, Warszawa 1965.
P. Łopuszański, „Idący z prawdą u warg i u powiek…” Próba nowego spojrzenia na twórczość Leśmiana, „Teksty Drugie” 2002, nr 6.
P. Łopuszański, Bolesław Leśmian. Marzyciel nad przepaścią, Warszawa 2006.
E. Bińczyk, Obraz, który nas zniewala. Współczesne ujęcia języka wobec esencjalizmu i problemu referencji, Kraków 2007.
A. Kałuża, Wola odróżnienia. O modernistycznej poezji Jarosława Marka Rymkiewicza, Julii Hartwig, Witolda Wirpszy i Krystyny Miłobędzkiej, Kraków 2008.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in Przestrzenie Teorii are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in Przestrzenie Teorii grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in Przestrzenie Teorii since 2015, for non-commercial purposes only, under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2015.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).