Stanisław Barańczak i awangarda
PDF

Słowa kluczowe

Stanisław Barańczak
sztuka partycypacyjna
polityczność
detournement

Jak cytować

Świeściak, A. (2016). Stanisław Barańczak i awangarda. Przestrzenie Teorii, (26), 65–85. https://doi.org/10.14746/pt.2016.26.4

Abstrakt

The poetry of Stanisław Barańczak, who himself was against historical avant-garde as a movement that abandoned ethical commitments, has quite a lot in common with avant-garde. Like other New Wave artists, his poetry can be read in the context of the neo-avant-garde and counterculture, e.g. in the context of Guy Debord’s The Society of the Spectacle and Herbert Marcuse’s Onedimensional Man, with the propositions that overlap in many places with those of Baranczak’s “dialectic Romanticism”. When analysing the links of this poetry with the participant art of the 1960s and 1970s, it can be concluded that new-wave commitment has little in common with the typical attempts of the neo-avant-garde at regaining privacy, since the political character of Barańczak’s poetry is based on giving a position of privilege to the martyrdom code of Polish romanticism, which he frames in elitist modernist language.
https://doi.org/10.14746/pt.2016.26.4
PDF

Bibliografia

Balcerzan E., Poezja „słowiarska” – poezja lingwistyczna, [w:] E. Balcerzan, Poezja polska w latach 1939–1965, cz. II: Ideologie estetyczne, Warszawa 1988.

Barańczak S., Etyka i poetyka, Kraków 2009.

Barańczak S., Gdzie się zbudziłem, [w:] S. Barańczak, Wiersze zebrane, Kraków 2007.

Barańczak S., Knebel i słowo, Warszawa 1980.

Barańczak S., Nieufni i zadufani. Romantyzm i klasycyzm w młodej poezji lat sześćdziesiątych, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1971.

Biedrzycki K., Świat poezji Stanisława Barańczaka, Kraków 1995.

Bishop C., Sztuczne piekła. Sztuka partycypacyjna i polityka widowni, przeł. J. Staniszewski, Warszawa 2015.

Bolecki W., Język jako świat przedstawiony, „Pamiętnik Literacki” 1985, z. 2.

Burska L., Awangarda i inne złudzenia. O pokoleniu ’68 w Polsce, Gdańsk 2012.

Cieślak-Sokołowski T., Moment lingwistyczny. O wczesnym pisarstwie Ryszarda Krynickiego i Stanisława Barańczaka, Kraków 2011.

Debord G., Społeczeństwo spektaklu oraz Rozważania o społeczeństwie spektaklu, przeł. oraz wstępem i komentarzem opatrzył M. Kwaterko, Warszawa 2006.

Debord G., Wolman G.J., Mode d’emploi du detournement, [w:] G. Debord, Oeuvres, Paris 2006.

Dybciak K., Nowe w nowej poezji, „Teksty” 1975, nr 1.

Kluba A., Poetyki lingwistyczne, „Przestrzenie Teorii” 2005, nr 5.

Lekkie rozczarowanie. Rozmowa z Claire Bishop,<http://www.dwutygodnik.com/artykul/6460-lekkie-rozczarowanie.html> (dostęp: 20.09.2016).

Marcuse H., Człowiek jednowymiarowy. Badania nad ideologią rozwiniętego społeczeństwa przemysłowego, Warszawa 1991.

Mlynárčik A. i E., Memorandum (1971), [w:] P. Restany, Ailleurs: Alex Mlynárčik, Paris–Bratislava 1994.

Mościcki P., My też mamy już przeszłość. Guy Debord i historia jako pole bitwy, Warszawa 2015.

Pawelec D., Czytając Barańczaka, Katowice 1995.

Pawelec D., Między dyskrecją a dyspersją. Oblicza końca poezji lingwistycznej, „Poznańskie Studia Polonistyczne” 2006, z. XIII (Kamp, lingwizm: niedokończone projekty nowoczesności).