Słowa kluczowe
visuality
philosophy
poetry
Bolesław Leśmian
Jak cytować
Abstrakt
The article shows how the visual-painting category of afterimage, which derives from Władysław Strzemiński’s concept, functions at the level of literature (in the poetry of Bolesław Leśmian) and literary studies, as an attempt to apply art concepts to the interpretation of verse. The text is experimental in that it suggests using afterimage as a tool of cognitive philosophy that enables the new meanings to be highlighted in reading the poetic works of Leśmian and in establishing the relations between the visual and the word.
Bibliografia
Leśmian Bolesław, Poezje zebrane, t. I, opr. J. Trznadel, Warszawa 2017.
Leśmian Bolesław, Poezje zebrane, t. II, opr. J. Trznadel, Warszawa 2017.
Przyboś Julian, Rozbłysk znaczeń: wybór poezji, wybór, wstęp i komentarze J. Duk, Łódź 1986.
Abramowska J., Metamorfozy, [w:] J. Abramowska, Pisarze w zwierzyńcu, Poznań 2010.
Adamczuk S., Uzmysławianie widzenia, https://sylwiaadamczuk.wordpress.com/teksty/uzmyslawianie-widzenia [dostęp: 12.12.2017].
Bal M., Czytanie sztuki?, tłum. M. Maryl, „Teksty Drugie” 2012, nr 1/2 (133/134).
Balbus S., Mechanizmy powstawania implikatur intertekstualnych. Przykłady: […] Urszula Kochanowska B. Leśmiana […], [w:] S. Balbus, Między stylami, wyd. 2, Kraków 1996.
Bałus W., Czytać czy widzieć?, [w:] W. Bałus, Efekt widzialności, Kraków 2013.
Bandura A., Aisthesis. Zmysłowość i racjonalność w estetyce tradycyjnej i współczesnej, Kraków 2013.
Bloom P., Przeciw empatii. Argumenty za racjonalnym współczuciem, przeł. M. Chojnacki, Kielce 2017.
Błoński J., Bergson a program poetycki Leśmiana, [w:] Studia o Leśmianie, pod red. M. Głowińskiego i J. Sławińskiego, Warszawa 1971.
Bojarska K., Powidoki, [w:] K. Bojarska, Wydarzenia po Wydarzeniu. Białoszewski – Richter – Spiegeman, Warszawa 2012.
Bricmont J., Sokal A., Modne bzdury. O nadużywaniu pojęć z zakresu nauk ścisłych przez postmodernistycznych intelektualistów, przeł. P. Amsterdamski, Warszawa 2004.
Brogowski L., Powidoki i po… Unizm i „Teoria widzenia” Władysława Strzemińskiego, Gdańsk 2001.
Czapiga M., O współczesnej kulturze jako po-widokach, [w:] M. Czapiga, Po-widoki pustki. O sposobach konceptualizowania pustki w kulturze współczesnej, Kraków 2017.
Delaperrière M., Czy istnieje poezja impresjonistyczna? Od Mallarmégo do… Leśmiana, [w:] M. Delaperrière, Pod znakiem antynomii. Studia i szkice o polskiej literaturze XX wieku, Kraków 2006.
Deleuze G., Różnica i powtórzenie, przeł. B. Banasiak i K. Matuszewski, Warszawa 1998.
Deleuze G., Guattari F., Co to jest filozofia?, przeł. P. Pieniążek, Gdańsk 2000.
Fischer-Lichte E., Dlaczego estetyka performatywności, [w:] E. Fischer-Lichte, Estetyka performatywności, tłum. M. Borowski, M. Sugiera, Kraków 2008.
Głowiński M., Zaświat przedstawiony. Szkice o poezji Bolesława Leśmiana, Warszawa 1981.
Harciarek M.Z., Powidok w filozofii, sztuce i psychologii, [w:] Festiwal filozofii, t. 8, Filozofia i sztuka, red. naukowa E. Starzyńska-Kościuszko, A. Kucner, P. Wasyluk, Olsztyn 2016.
Hejmej A., Muzyczność – muzyczność dzieła literackiego, [w:] A. Hejmej, Muzyczność dzieła literackiego, Wrocław 2001.
Itten J., Sztuka barwy. Subiektywne przeżywanie i obiektywne rozumienie jako drogi prowadzące do sztuki, przeł. S. Lisiecka, Kraków 2015.
Jaworska A., O „Sponad” Juliana Przybosia i Władysława Strzemińskiego, „Przestrzenie Teorii” 2009, nr 11.
Krajewska A., Między bytami, [w:] Różne głosy. Prace ofiarowane Stanisławowi Balbusowi na jubileusz siedemdziesięciolecia, pod red. D. Wojdy, M. Heydel, A. Hejmeja, Kraków 2013.
Kwiatkowska A., „Powtarzam je, by doścignąć…” O Juliuszu Słowackim, [w:] A. Kwiatkowska, „Tradycja, rzecz osobista”. Julian Przyboś wobec dziedzictwa poezji, Poznań 2012.
Kwiatkowska A., „Przyległość słów do rzeczy”. Odkrywanie Bolesława Leśmiana, [w:] A. Kwiatkowska, „Tradycja, rzecz osobista”. Julian Przyboś wobec dziedzictwa poezji, Poznań 2012.
Kwiatkowska A., Powidok intertekstualny, „Forum Poetyki” Zima 2016, http://fp.amu.edu.pl/powidok-intertekstualny/ [dostęp: 29.11.2018].
Kwiatkowski J., Świat-światło w poezji Przybosia, „Pamiętnik Literacki” 1971, 62/1.
Lessing G.E., Laokoon, czyli o granicach malarstwa i poezji oprac. nauk. M. Mencfel, tł. H. Zymon-Dębicki, Kraków 2012.
Łapiński Z., Dwaj nowocześni: Leśmian i Przyboś, „Teksty Drugie” 1994, nr 5/6.
Markowski P.M., O reprezentacji, [w:] Kulturowa teoria literatury, red. M.P. Markowski, R. Nycz, Kraków 2006.
Markowski P.M., Polska literatura nowoczesna. Leśmian, Schulz, Witkacy, Kraków 2007.
Nabiałek M., Sztuka perspektywy – Strzemiński i Leśmian, „Tekstualia” 2017, nr 3 (50).
Nycz R., „Słowami… w świat wyglądam”, [w:] R. Nycz, Literatura jako trop rzeczywistości, Kraków 2001.
Okoń W., Sztuki siostrzane: malarstwo a literatura w Polsce w drugiej połowie XIX wieku. Wybrane zagadnienia, Wrocław 1992.
Poezje Bolesława Leśmiana. Interpretacje, pod red. B. Stelmaszczyk i T. Cieślak, Kraków 2000.
Poprzęcka M., Inne obrazy. Oko, widzenie, sztuka. Od Albertiego do Duchampa, Gdańsk 2008.
Powidoki życia. Władysław Strzemiński i prawa dla sztuki, Łódź 2012.
Rossa A., Impresjonistyczny świat wyobraźni. Poetycka i malarska kreacja obrazu. Studium wybranych motywów, Kraków 2003.
Sienkiewicz B., Wstęp, [w:] B. Sienkiewicz, Literackie „teorie widzenia” w prozie dwudziestolecia międzywojennego, Poznań 1992.
Skrendo A., Poezja modernizmu. Interpretacje, Kraków 2005.
Stelmaszczyk B., Istnieć w dwoistym świecie… Model człowieka i obrazy Boga w poezji Bolesława Leśmiana, Łódź 2009.
Strzemiński W., Sztuka nowoczesna a szkoły artystyczne, „Droga” 1932, nr 3.
Strzemiński W., Teoria widzenia, Kraków 1958.
Studia o Leśmianie, red. M. Głowiński, J. Sławiński, Warszawa 1971.
Trznadel J., Twórczość Leśmiana. (Próba przekroju), Warszawa 1964.
Twórczość Bolesława Leśmiana. Studia i szkice, pod red. T. Cieślaka, B. Stelmaszczyk, Kraków 2000.
Węgrzyniakowa A., Świat i światłocień. O „impresjonizmie” Bolesława Leśmiana, [w:] A. Węgrzyniakowa, Egzystencjalne i metafizyczne. Od Leśmiana do Maja, Katowice 1999.
Wilkoszewska K., Doświadczenie estetyczne – strategie pragmatyzacji i zaangażowania, [w:] Nowoczesność jako doświadczenie. Dyscypliny – paradygmaty – dyskursy, red. A. Zeidler-Janiszewska, R. Nycz, Warszawa 2008.
Winiecka E., Bolesław Leśmian: pragnienie bezpośredniości, [w:] E. Winiecka, Z wnętrza dystansu. Leśmian – Karpowicz – Białoszewski – Miłobędzka, Poznań 2012.
Winiecka E., Dystans i nowoczesność, [w:] E. Winiecka, Z wnętrza dystansu. Leśmian – Karpowicz – Białoszewski – Miłobędzka, Poznań 2012.
Witkiewicz S., Mickiewicz jako kolorysta, [w:] S. Witkiewicz, Pisma zebrane, pod red. J.Z. Jakubowskiego i M. Olszanieckiej, Kraków 1971, t. 1.
Wojda D., Złoty kurz. O jednej metaforze Bolesława Leśmiana, „Przestrzenie Teorii” 2016, nr 25.
Wyka K., Bolesław Leśmian: dwa utwory, [w:] Liryka polska. Interpretacje, pod red. J. Prokopa, J. Sławińskiego, Kraków 1966.
Wysłouch S., O malarskości literatury, [w:] S. Wysłouch, Literatura i semiotyka, Warszawa 2001.
Zagrodzki J., Władysław Strzemiński, Obrazy słów, Łódź 2014.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).