Słowa kluczowe
konstruktywizm
intencja autora
Jak cytować
Abstrakt
The main aim of the article is to reconstruct and critique E.D. Hirsch’s position in the debate about the necessary conditions and results of any interpretation. The author of this article seeks to demonstrate the difficulties connected with the intentionalist approach to the theory of interpretation which is typical of E.D. Hirsch and which unjustifiably privileges authorial intention. He also attempts to uncover the hidden assumptions of this approach by showing that, generally speaking, the dualist tendencies that are present in Hirsch’s theory cannot be justified. One of the objectives of this article is to propose an alternative approach to interpretation, which has been inspired by Stanley Fish and which emphasizes the integrity and monistic nature of interpretation as well as its constructivist and inevitably evaluative character. The author points to the fact that the arbitrarily established evaluation limits are unjustified as there is an element of evaluation on every level of interpretation and that the difference between understanding and interpretation cannot be validated. Also, one cannot interpret a text without each time referring to the social and cultural context.Bibliografia
E. D. Hirsch, Rozumienie, interpretacja, krytyka, przeł. K. Biskupski, [w:] Znak, styl, konwencja, red. M. Głowiński, Warszawa 1977.
E. D. Hirsch, The Aims of Interpretation, Chicago 1976.
E. D. Hirsch, Validity in Interpretation, New Haven 1967.
G. Frege, Sens i znaczenie, przeł. B. Wolniewicz, [w:] tenże, Pisma semantyczne, Warszawa 1977.
Ch. P. Snow, Dwie kultury, przeł. T. Baszniak, Warszawa 1999.
S. Fish, Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane, tłumacze różni, wyb. i red. A. Szahaj, Kraków 2001.
A. Szahaj, Sławiński o interpretacji. Analiza krytyczna, „Teksty Drugie” (w druku).
A. Kowalski, Myślenie przedfilozoficzne, Poznań 2001.
A. Kowalski, Symbol w kulturze archaicznej, Poznań 1999.
A. Dobosz, Tożsamość metamorficzna a komunikacja językowa, Poznań 2002.
A. Szahaj, Ironia i miłość. Neopragmatyzm Richarda Rorty’ego w kontekście sporu o postmodernizm, Wrocław 1996.
A. Pałubicka, Gramatyka kultury europejskiej, Bydgoszcz 2013.
H. Lenk, Filozofia pragmatycznego interpretacjonizmu, przeł. Z. Zwoliński, Warszawa 1995.
A. Przyłębski, Etyka w świetle hermeneutyki, Warszawa 2010, rozdz. VI: Etyka interpretacjonistyczna.
R. Nycz, Od teorii nowoczesnej do poetyki doświadczenia, [w:] tenże, Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura, Warszawa 2012.
R. Nycz, Kulturowa teoria literatury – wyjaśnienia i propozycje, [w:] tenże, Poetyka doświadczenia…. Teoria – nowoczesność – literatura, Warszawa 2012.
M.P. Markowski, Antropologia, humanizm, interpretacja, [w:] Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. R. Nycz, M.P. Markowski, Kraków 2006.
A. Derra, Czy racjonalność może być męska? O języku nauki z perspektywy feministycznej, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, 2010, vol. 35, nr 2.
A. Derra, Obiektywność spleciona z męskością. O języku nauki z perspektywy feministycznej, „Teksty Drugie” 2011, nr 4; taż, Kobiety (w) nauce. Problem płci we współczesnej filozofii nauki i w praktyce badawczej, Warszawa 2013.
S. Fish, Profesjonalna poprawność. Badania literackie a polityczna zmiana, przeł. S. Wójtowicz, Poznań 2012.
D. Szajnert, Intencja autora i interpretacja – między inwencją a atencją. Teksty i parateksty, Łódź 2011.
T. Markiewka, Neopragmatyzm jako konstruktywizm. Kilka uwag szczegółowych, „Teksty Drugie” 2013, nr 5.
R. Nycz, Kulturowa natura, słaby profesjonalizm. Kilka uwag o przedmiocie poznania literackiego i statusie dyskursu literaturoznawczego, [w:] tenże, Poetyka doświadczenia… .
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).