Abstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie zagadnień dotyczących zastosowań kart metaforycznych jako ustrukturalizowanego sposobu prowadzenia procesu terapeutycznego. Praca z kartami metaforycznymi charakteryzuje się pewną strukturą, niezależną od modalności, a wynikającą ze sposobu budowania metafor i skojarzeń przez jednostkę oraz sposobu spożytkowania tego przez terapeutę. W artykule zaprezentowano autorską metodykę jaką stanowi Strukturalny Model Pracy z Kartami Metaforycznymi. Model ten, oparty o aspekty: treściowy, asocjacyjny i relacyjny, stanowi uporządkowaną propozycję zastosowania tego narzędzia. W celu bardziej precyzyjnej egzemplifikacji teorii, posłużono się dedykowanymi przykładami. Karty metaforyczne stają się uniwersalnym narzędziem, niejako ponad “podziałami” szkół terapeutycznych. Koniecznym jest jednak podkreślenie, że karty metaforyczne, ta jak i inne narzędzia terapeutyczne, wymagają konceptualizowania w oparciu o teorię.
Bibliografia
Ayalon, O. (2007). Healing Trauma with Metaphoric Cards. Therapy Today.
Barker, P. (2000). Metafory w psychoterapii. GWP.
Bornstein, R. F., & Becker-Matero, N. (2011). Reconnecting psychoanalysis to mainstream psychology: Metaphor as glue. Psychoanalytic Inquiry, 31(2), 172–184. DOI: https://doi.org/10.1080/07351690.2010.515874
Bozarth, J. D., Zimring, F. M., & Tausch, R. (2002). Client-centered therapy: The evolution of a revolution. In D. J. Cain (Ed.), Humanistic psychotherapies: Handbook of research and practice (pp. 147–188). American Psychological Association. DOI: https://doi.org/10.1037/10439-005
Bourgeois, A. (2000). The Power of OH. A Path to Growth, Insight of Self and Others. Ants & Archetypes Inc.
Chrząstowski, S., & de Barbaro, B. (2011). Postmodernistyczne inspiracje w psychoterapii. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Czabała, Cz. (2000). Czynniki leczące w psychoterapii. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Drath, W., & de Barbaro, B. (2022). Psychoterapia. Między wiedzeniem a niewiedzeniem. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Erickson, M., & Rossi, E. L. (1996). Lutowy człowiek. Rozwój świadomości i poczucia tożsamości w hipnoterapii. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Finla, L. (2015). Sensing and Making Sense: Embodying Metaphor in Relational-Centered Psychotherapy. The Humanistic Psychologist, 43(4), 338–353. DOI: https://doi.org/10.1080/08873267.2014.993070
Goldfried, M. R., & Wolfe, B. E. (1996). Psychotherapy practice and research: Repairing a strained alliance. American Psychologist, 51(10), 1007–1016. DOI: https://doi.org/10.1037/0003-066X.51.10.1007
Gordon, D. (1978). Therapeutic Metaphors. Helping Others Through The Looking Glass. Meta Publications.
Gulczyńska, A., & Rotberg, I. (2020). Ponowoczesne modele pomagania. Przykłady koncepcji i zastosowania. Difin.
Haley, J. (2012). Niezwykła terapia. Techniki terapeutyczne Miltona Ericksona. GWP.
Juszczyk, K. (2018). Mądrość metafory. Komunikacyjne model metafory kognitywnej. Coachspace.
Kirschke, W. (1997). Strawberries beyond My Window. Games of Association for Opening the Door to Creativity and Communication. OH Publishing.
Kopp, R. R. (1995). Metaphor Therapy. Using Client-Generated Metaphors in Psychotherapy. Brunner/Mazel.
Lakoff, G., & Johnson, M. (2020). Metafory w naszym życiu. Wydawnictwo Aletheia.
Lahad, M., Shacham, M., & Ayalon, O. (2013). Basic Ph. Model of Coping and Resiliency. Theory, Research and Cross-Cultural Application. Jessica Kingsley Publishers.
Lambert, M. J. (2005). The therapeutic relationship: A special relationship. Journal of Psychotherapy Integration, 15(2), 131–149. DOI: https://doi.org/10.1080/10503300512331339143
Nelson, T. S. (2024). Terapia Skoncentrowana na Rozwiązaniach w pracy z rodzinami. Wydawnictwo Naukowe UMK.
Norcross, J. C., Goldfried, M. R., & Arigo, D. (2016). Integrative theories. In J. C. Norcross, G. R. VandenBos, D. K. Freedheim, & B. O. Olatunji (Eds.), APA handbook of clinical psychology: Theory and research (pp. 303–332). American Psychological Association. DOI: https://doi.org/10.1037/14773-011
OH-cards Institute. (2025, January 20). Retrieved from https://www.oh-cards-institute.org
Prochaska, J. O., & DiClemente, C. C. (1992). Transit Transtheoretical therapy: Toward a more integrative model of change. Psychotherapy: Theory, Research & Practice, 29(3), 301–312.
Prochaska, J. O., & Norcross, J. C. (2006). Systemy psychoterapeutyczne. Analiza transteoretyczna. IPZ.
Raman, E., & Lawrence, J. (1993). The Little Book About OH Cards. Eos Interactive Cards.
Safran, J. D., & Muran, J. C. (2006). Has the concept of the therapeutic alliance outlived its usefulness? Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training, 43(3), 286–291. DOI: https://doi.org/10.1037/0033-3204.43.3.286
Shapiro, F. (2017). Zostawić przeszłość w przeszłości. Polskie Wydawnictwo Terapii EMDR.
Soroko, E. (2006). Obecność metafory w relacji terapeutycznej. In Kaczmarek, Ł., Słysz, A., & Soroko, E. (Eds.), Od systemu terapeutycznego do interwencji. Wydawnictwo Uniwersyteckie.
Stories Cards. (2025, January 11). Retrieved from https://www.storiescards.pl
Story and Therapy. (2025, January 2). Retrieved from https://www.storyandtherapy.com
The Resilience Doughnut. (2025, January 7). Retrieved from https://www.theresiliencedoughnut.com.au
Wampold, B. E. (2013). The Great Psychotherapy Debate: Models, Methods, and Findings. Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203893340
Wampold, B. E., & Imel, Z. E. (2015). The Great Psychotherapy Debate: The Evidence for What Makes Psychotherapy Work (2nd ed.). Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203582015
Watzlawick, P., Bavelas, J. B., & Jackson, D. D. (2014). Pragmatics of Human Communication: A Study of Interactional Patterns, Pathologies and Paradoxes. WW Norton.
Witztum, E., Hart, O., & Friedman, B. (1988). The use of metaphor in psychotherapy. Journal of Contemporary Psychotherapy, 18, 270–290. DOI: https://doi.org/10.1007/BF00946010
Zawadzka, E., & Rawa-Kochanowska, A. (2015). Magiczny Świat Baśni i Bajek. Metafory i symbole w procesie wspomagania dziecka w rozwoju. Difin SA.
Zeig, J. K. (1997). Spotkania z Ericksonem. Niezwykły człowiek, niezwykła terapia. GWP.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Anna Gulczyńska i Magdalena Szutarska

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
