Środowisko prawne funkcjonowania samorządu terytorialnego (czy tylko decentralizacja?)

Abstrakt

Przedmiotem niniejszego artykułu jest próba ukazania środowiska prawnego, w którym może funkcjonować samorząd terytorialny. Autor stara się wykazać, że środowiskiem takim może być środowisko charakterystyczne dla decentralizacji administracji publicznej rozumianej jako samodzielność w zakresie stosowania prawa, bez jednoczesnej samodzielności w zakresie stanowienia prawa rangą równego ustawie zwykłej. Jednakże – w ocenie autora – równie dobrze samorząd terytorialny może funkcjonować w warunkach autonomii, obejmującej samodzielność nie tylko w zakresie stosowania prawa, lecz także samodzielność w zakresie stanowienia aktów rangą równych ustawie zwykłej, jak działo się to w województwie śląskim w czasach II Rzeczpospolitej, a współcześnie w Republice Włoskiej oraz w Królestwie Hiszpanii. Wreszcie samorząd może funkcjonować także w warunkach quasi-autonomii. Tę z kolei autor charakteryzuje w ten sposób, że poszczególne jednostki samorządu terytorialnego zostały wyposażone bezpośrednio przez ustawodawcę konstytucyjnego w prawo do artykułowania własnych zadań – w granicach określonych w przepisami Konstytucji RP oraz do określania swych struktur wewnętrznych, bez konieczności powoływania – jako podstawy prawnej – upoważnień zawartych w ustawach zwykłych oraz bez konstytucyjnych gwarancji nieingerencji w te dwie sfery przez ustawodawcę zwykłego.