Słowa kluczowe
prawo żywnościowe
znakowanie żywności
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 607
Liczba pobrań: 583
Abstrakt
Przedmiotem badań było znakowanie żywności wolnej od GMO w celu określenia istoty znakowania żywności i pasz w odniesieniu do wykorzystania GMO podczas ich wytwarzania. W artykule dokonano analizy dogmatycznej przepisów ustawy z 13 czerwca 2019 r. o oznakowaniu produktów wytworzonych bez wykorzystania organizmów genetycznie zmodyfikowanych jako wolnych od tych organizmów na tle regulacji prawa UE. Zastosowano następujące metody badawcze: analizę aktów normatywnych, analizę źródeł literaturowych, analizę dokumentów wtórnych (sprawozdań, raportów). W opracowaniu omówiono problemy wynikające ze stosowania inżynierii genetycznej w uprawie roślin i hodowli zwierząt, dokonano przeglądu regulacji UE dotyczących GMO oraz szczegółowo przeanalizowano nowe przepisy dotyczące znakowania żywności wolnej od GMO w Polsce. Realizacja prawa do informacji poprzez znakowanie żywności tworzy podstawę dokonywania przez konsumentów świadomych wyborów i ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia im wysokiego poziomu ochrony życia, zdrowia i interesów ekonomiczno-społecznych. Ujednolicenie informacji o specyfice produktów wolnych od GMO w nowej ustawie sprawia, że przekaz jest jasny i przejrzysty, co może wpłynąć na budowanie zaufania między konsumentami i producentami żywności i pasz.
Bibliografia
Brookes, G., Barfoot, P. (2017). Environmental impacts of genetically modified (GM) crop use 1996–2015: Impacts on pesticide use and carbon emissions. GM Crops & Food 8(2): 117–147.
Brzóska, F. (2016). Skutki żywieniowe i zdrowotne stosowania pasz GMO w żywieniu zwierząt. Warszawa. <http://izbozpasz.pl/pluginAppObj/pluginAppObj_96_04/skutki.pdf> [dostęp: 26.11.2019].
Dabbene, F., Gay, P. (2011). Food traceability systems: performance evaluation and optimization. Computers and Electronics in Agriculture 75(1): 139–146.
Dabbene, F., Gay, P., Tortia, C. (2014). Traceability issues in food supply chain management: a review. Biosystems Engineering 120: 65–80.
Hansen, K. (2004). Does autonomy count in favor of labeling genetically modified food? Journal of Agricultural and Environmental Ethics 17(1): 67–76.
ISAA (2017). Brief 53: Global Status of Commercialized Biotech/GM Crops: 2017: Biotech Crop Adoption Leads to Greater Sustainability and Socioeconomic Opportunities for Global Farmers and Citizens. <http://www.isaaa.org/resources/publications/briefs/53/default.asp> [dostęp: 27.11.2019].
Jackson, D. (2000). Labeling products of biotechnology: toward communication and consent. Journal of Agricultural and Environmental Ethics 12(3): 319–330.
Kaphengst, T., El Benni, N., Evans, C., Finger, R., Herbert, S., Morse, S., Stupak, N. (2011). Assessment of the economic performance of GM crops worldwide. Report of the European Commission. <https://ec.europa.eu/food/sites/food/files/plant/docs/gmo_rep-stud_2011_report_econ-perf.pdf> [dostęp: 27.11.2019].
Kędzia, Z. (2018). 70 lat Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka – pomnik czy żywy dokument? Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 81(4): 5–23.
Korzycka, M., Wojciechowski, P. (2017a). Regulacja prawna żywności genetycznie zmodyfikowanej w USA i UE w kontekście planowanego Transatlantyckiego Porozumienia Handlowo-Inwestycyjnego (TTIP). Studia Iurdica Lublinensia 26(1): 465–488.
Korzycka, M., Wojciechowski, P. (2017b). System prawa żywnościowego. Warszawa.
Kowalczyk, S. (2015). Wzrost turbulencji na rynku globalnym a bezpieczeństwo, [w:] R. Sobiecki (red.), Przeciwdziałanie turbulencjom w gospodarce. Warszawa: 2–64.
Kowalska, A. (2019). Ekonomiczne problemy fałszowania żywności. Instrumenty przeciwdziałania. Lublin.
Kowalska, A., Kowalski, J. (2018). Administrative Liability Related to Food Fraud. A case of Poland, [w:] S. Kapounek, V. Kočiš Krůtilová (eds.), 21st Annual International Conference Enterprise and Competitive Environment. Conference proceedings. Brno: 339–350.
Kowalska, A., Soon, J.M., Manning, L. (2018). A study on adulteration in cereals and bakery products from Poland. Food Control 92: 348–356.
Kurek, A. (2009). Rolnictwo ekologiczne czy inżynieria genetyczna? [w:] E. Bojar, K. Pylak (red.), EkoLubelszczyzna XXI wieku. Podnoszenie świadomości o żywności ekologicznej mieszkańców regionu. Lublin–Toruń: 27–41.
Meulen, B.M.J. van der (2009). European Food Law Handbook. Wageningen.
Ozimek, I. (2012). Ochrona konsumentów na rynku żywności – wybrane aspekty. Konsumpcja i Rozwój 1: 61–70.
Paruzel, R. (2018). Problem innowacji – ujęcie teoretyczne. Przegląd Prawno-Ekonomiczny 2(43): 334–346.
Snell, C., Bernheim, A., Bergé, J.B., Kuntz, M., Pascal, G., Paris, A., Ricroch, A.E. (2012). Assessment of the health impact of GM plant diets in long-term and multigenerational animal feeding trials: a literature review. Food and Chemical Toxicology 50(3/4): 1134–1148.
Stępień, M. (2017). Analiza regulacji prawnych w zakresie wykorzystania GMO. Przegląd Prawa i Administracji 108(3759): 157–168.
Taczanowski, M. (2016). Definicje legalne prawa żywnościowego – przyczyny tworzenia i formy. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość 6(103): 7–9.
Taczanowski, M. (2017). Prawo żywnościowe. Warszawa.
Wiśniewska, M.Z. (2015). Systemowe zarządzanie obroną żywności przed terroryzmem. Gdańsk.
Zapała, C. (2016). Prawne aspekty obrotu żywnością genetycznie modyfikowaną w Unii Europejskiej i Polsce. Studenckie Zeszyty Naukowe 19(30): 105–121.
Żuchowska-Grzywacz, M. (2019). Znakowanie produktów żywnościowych jako narzędzie gwarantujące prawidłową realizację konstytucyjnego prawa konsumenta do informacji. Przegląd Prawa Konstytucyjnego 49(3): 229–243.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.