Implantacja zarodków utworzonych z komórek rozrodczych samotnych kobiet – propozycje przepisów przejściowych
Main Article Content
Abstrakt
Zgodnie z ustawą o leczeniu niepłodności samotne kobiety nie mają dostępu do medycznie wspomaganej prokreacji. Niemniej jednak wiele samotnych kobiet wzięło udział w procedurach dawstwa heterologicznego zanim ustawa o leczeniu niepłodności weszła w życie. Zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi nie są one uprawnione do implantacji zarodków, które zostały utworzone z ich komórek rozrodczych oraz z nasienia anonimowych dawców. Mając na względzie, że prawo polskie zakazuje niszczenia zarodków, podlegają one przechowaniu przez dwadzieścia lat, a następnie są przekazywane do dawstwa innej parze bez zgody, a nawet wiedzy samotnej kobiety. Oznacza to, że dziecko poczęte w tych procedurach będzie wychowywanie przez parę, która nie jest z nim genetycznie spokrewniona, zamiast przez samotną matkę, która jest rodzicem genetycznym i chce urodzić oraz wychować dziecko. Celem niniejszego artykułu jest analiza zagrożeń związanych z powyższym problemem. Propozycja Trybunału Konstytucyjnego (postanowienie TK z 18 kwietnia 2018 r., S 2/18) zakłada zgodę sądu opiekuńczego na implantację zarodków w sytuacjach kobiet, które wzięły udział w procedurach MAR zanim stało się to nielegalne. W artykule przedstawione zostają wady takiego rozwiązania oraz zaprezentowana zostaje propozycja, która daje szansę na ochronę interesów zaangażowanych podmiotów oraz spójność z aktualnymi regulacjami prawnymi.
Downloads
Article Details

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Bibliografia
- Bączyk-Rozwadowska, K. (2018). Prokreacja medycznie wspomagana. Studium z dziedziny prawa. Toruń.
- Calhaz-Jorge, C., De Geyter, Ch., Kupka M.S., Wyns, C., Mocanu E., Motrenko, T., Scaravelli, G., Smeenk, J., Vidakovic, S., Goossens, V. (2020). Survey on ART and IUI: legislation, regulation, funding and registries in European countries: The European IVF-monitoring Consortium (EIM) for the European Society of Human Reproduction and Embryology (ESHRE). Human Reproduction Open 1: 1–15.
- Haberko, J. (2014). Zagrożenia dla instytucji przysposobienia wobec projektu rozwiązań legislacyjnych w zakresie leczenia niepłodności. Forum Prawnicze 4: 3–15.
- Haberko, J. (2016). Ustawa o leczeniu niepłodności. Komentarz. Warszawa.
- Hudson, N., Culley, L., Blyth, E., Norton, W., Rapport, F., Pacey, A. (2011). Cross-border reproductive care: a review of the literature. Reproductive BioMedicine Online 22: 673–685.
- Krzekowska, K. (1988). Inseminatio artificialis a sytuacja prawna dziecka. Państwo i Prawo 43(6): 101–109.
- Krasnowolski, A., Dragan, A., Korzeniowska-Linkowska, D.M., Stawicka, A., Woronowicz, S. (2015). Przepisy prawne dotyczące zapłodnienia pozaustrojowego obowiązujące w wybranych krajach. Warszawa.
- Krawczak, A., Damska, A. (2015). Bocian sprawdza kliniki. Pierwszy pacjencki monitoring polskich ośrodków leczenia niepłodności. <http://www.nasz-bocian.pl/pliki/monitoring_pacjencki_NB_2015.pdf> [dostęp: 31.10.2020].
- Papis, K., Lewandowski, P., Wolski, J.K., Kozioł, K. (2013). Dzieci urodzone z zarodków przechowywanych w stanie zamrożenia przez 10 lat. Analiza 5 przypadków. Ginekologia Polska 84: 970–973.
- Piechocki, S. (1983). Aspekty prawne sztucznego zapłodnienia i implantacji embrionu. Nowe Prawo 6: 68–.
- Radkowska-Walkowicz, M. (2016). To wielkie zwycięstwo polskiej wolności”? Nowa ustawa regulująca leczenie metodą in vitro w Polsce w perspektywie antropologicznej. Prawo i Medycyna 62(1): 123–140.
- Radwański, Z. (1985). Stanowisko prawne dziecka w następstwie sztucznego unasiennienia matki. Studia Iuridica Silesiana 6: 182–.
- Safjan, M. (1990). Prawo wobec ingerencji w naturę ludzkiej prokreacji. Warszawa.
- Shenfield, D., Mouzon, J. de, Pennings G., Ferraretti, A.P., Nyboe Andersen, A., de Wert, G., Goossens, V. (2010). Cross border reproductive care in six European countries. Human Reproduction 25(6): 1361–1368.