Cywilnoprawne konsekwencje wpływu postanowień umowy kredytowej na zdolność kredytową

Abstrakt

Obowiązek przeprowadzenia oceny zdolności kredytowej ustanowiony w art. 70 ust. 1 ustawy Prawo bankowe jest zwykle uważany za normę o znaczeniu publicznoprawnym, bez wpływu na sferę prywatnoprawną umowy kredytowej. Niemniej jednak pogląd ten jest oparty na wyidealizowanym założeniu o neutralności umów kredytowych wobec ryzyka kredytobiorcy, co nie odpowiada warunkom współczesnego obrotu. Praktyczne doświadczenia dowodzą bowiem, że zdolność kredytowa, a w konsekwencji również wynik jej oceny, mogą zależeć także od konstrukcji umowy kredytowej. W takich przypadkach błędny komunikat o zdolności kredytobiorcy do spłaty zobowiązania nabiera waloru informacji przedkontraktowej, co uzasadnia nie tylko publicznoprawną odpowiedzialność banku, ale i sądową ingerencję w sferę relacji pomiędzy stronami umowy. Zmiana wykładni art. 70 ust. 1 pr.bank., dopuszczająca informacyjną funkcję przepisu oraz prywatnoprawne sankcje za naruszenie jego dyspozycji, uzasadniona jest także zmianami w prawie europejskim i została już zapoczątkowana w orzecznictwie Sądu Najwyższego i Sądów Apelacyjnych.