Abstrakt
Obserwowalny wpływ inflacji na przebieg procesów gospodarczych powoduje konieczność zastanowienia się nad wynikającymi z nich wyzwaniami prawno-ekonomicznymi. Celem artykułu jest zdefiniowanie uwarunkowań prawno-ekonomicznych rynku zamówień publicznych w warunakach wysokiej inflacji. Rozważania ograniczono do polskiej gospodarki oraz polskiego systemu prawnego (uwzględniając źródła prawa UE), a ograniczenie to wynika ze złożoności krajowych regulacji prawnych oraz specyficznej sytuacji gospodarczej kraju, a także skali problemu. Analiza piśmiennictwa pokazała, że proces wzrostu przeciętnego poziomu cen zmniejsza efektywność zamówień publicznych, a jego wpływ wzrasta wraz ze zwiększeniem jego dynamiki. Otoczenie prawne powinno umożliwiać podmiotom rynkowym dostosowanie się do warunków inflacyjnych. Warto podkreślić, że istnieje możliwość uznania inflacji za efekt ekonomiczny wojny w Ukrainie, co może być podstawą do zastosowania waloryzacji kosztorysów projektów i stawek cenowych za ich wykonanie. Wzrost cen dotyczy przeciętnie wszystkich sektorów gospodarki, co może prowadzić do konieczności waloryzacji wielu umów, a w konsekwencji do znacznego obciążenia budżetu instytucji zlecającej, przez co następuje weryfikacja pilności realizacji wszystkich zamówień. Ponadto umożliwienie waloryzacji nie rozwiązuje w pełni negatywnego wpływu wysokiej inflacji na proces zamówień publicznych, ponieważ pozostaje kwestia sprawozdawczości wykonawcy. Wartości przedstawiane w sprawozdaniu finansowym są podawane nominalnie, zatem zaburzona jest porównywalność w poszczególnych okresach.
Bibliografia
Bejger, P. (2022). Rachunkowość w czasach podwyższonej inflacji. https://www.rp.pl/rachunkowosc/art36309491-rachunkowosc-w-czasach-podwyzszonej-inflacji?refreshpaywall=b8b036f-1-ea54-410d-a10f-7e851d82c9de [dostęp: 12.01.2023].
Białas, M. (2011). Problemy z ustalaniem wyniku finansowego w rachunku zysków i strat. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego 625: 213–223.
Bielecki, M. (2023). Zwiększenie wynagrodzenia wykonawcy robót budowlanych w zamówieniach publicznych w związku z nadzwyczajną zmianą cen materiałów, cz. II. Nieruchomości 1: 9–14.
Brzozowski, A., Jastrzębski, J., Kaliński, M., Skowrońska-Bocian, E. (2021). Zobowiązania. Część ogólna (s. 328). Warszawa.
Dziadek, K. (2018). Zamówienia publiczne jako obszar audytu wewnętrznego projektów współfinansowanych z Unii Europejskiej. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 521: 47–56. DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2018.521.05
Fuchs, B. (2018). Art. 357(1). W: M. Fras, M. Habdas (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom 3: Zobowiązania. Część ogólna (s. 56–59). Warszawa.
Gawrońska-Baran, A. (2022a). Art. 7. W: E. Wiktorowska, P. Wiktorowski, A. Wójcik, A. Gawrońska-Baran (red.), Prawo zamówień publicznych. Komentarz aktualizowany. Warszawa: Lex/el.
Gawrońska-Baran, A. (2022b). Art. 455. W: E. Wiktorowska, A. Wiktorowski, P. Wójcik, A. Gawrońska-Baran. Prawo zamówień publicznych. Komentarz aktualizowany (s. 1044–1057). Warszawa: Lex/el.
Gorczyński, G. (2013). Force majeure i hardship. W: W. Popiołek (red.), Międzynarodowe prawo handlowe (s. 653–656). Warszawa.
Granecki, P., Granecka, I. (2021). Prawo zamówień publicznych. Komentarz. Warszawa.
Horn, M., Horn, M. J. (1995). The Political Economy of Public Administration: Institutional Choice in the Public Sector. Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511528163
Jastrzębski, R. (2010). Geneza i znaczenie klauzuli rebus sic stantibus w polskim prawie prywatnym. Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego 13: 155–166.
Jaworska, M. (2022a). Art. 1. W: M. Jaworska (red.), D. Grześkowiak-Stojek, J. Jarnicka, A. Matusiak, Prawo zamówień publicznych. Komentarz (s. 6–7). Warszawa. Legalis/el.
Jaworska, M. (2022b). Art. 439. W: M. Jaworska (red.), D. Grześkowiak-Stojek, J. Jarnicka, A. Matusiak, Prawo zamówień publicznych. Komentarz (s. 1110). Warszawa. Legalis/el.
Jerzykowski, J. (2021). Art. 455. W: W. Dzierżanowski, Ł. Jaźwiński, M. Kittel, M. Stachowiak, J. Jerzykowski (2021). Prawo zamówień publicznych. Komentarz (s. 1126–1158). Warszawa: Lex/el.
Karaleu, Y. (2014). Procedura przekształcania pozycji sprawozdania finansowego zgodnie z Międzynarodowym Standardem Rachunkowości 29 „Sprawozdawczość finansowa w warunkach hiperinflacji”. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 373: 89–106. DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2014.373.08
Kuśmierczyk, P. (2017). Efektywność przetargów z punktacją uzależnioną od średniej oferty. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 493: 150–162. DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2017.493.11
Martyniuk-Placha, J. (2022). Waloryzacja wynagrodzeń wykonawców w świetle specustawy waloryzacyjnej. Lex/el.
Matusiak, A., Grześkowiak-Stojek, D., Jarnicka, J., Jaworska, M. (2022). Art. 1. W: M. Jaworska, D. Grześkowiak-Stojek, J. Jarnicka, A. Matusiak (red.), Prawo zamówień publicznych. Komentarz. Legalis/el.
Micherda, B. (2001). Analityczna funkcja rachunkowości. Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie.
Micherda, B., Szulc, M. (2013). Współczesne uwarunkowania kwantyfikacji w rachunkowości. W: B. Micherda (red.), Współczesne uwarunkowania kwantyfikacji w rachunkowości (s. 20–46). Warszawa: Difin.
Przybyłowski, K. (1926). Klauzula ,,rebus sic stantibus” w rozwoju historycznym. Lwów.
Sieradzka, M. (red.) (2022). Prawo zamówień publicznych. Komentarz. Warszawa.
Sojak, S. (2022). Jak działać przy inflacji. https://rachunkowosc.com.pl/jak-dzialac-przy-inflacji [dostęp 12.01.2023].
Stachowiak, M. (2021). Art. 7. W: J. Dzierżanowski, Ł. Jaźwiński, J. Jerzykowski, M. Kittel, M. Stachowiak (red.), Prawo zamówień publicznych. Komentarz. Warszawa.
Stiglitz, J.E. (2015). Ekonomia sektora publicznego. Tłum. R. Rapacki et al. Warszawa.
Szostak, R. (2022). Warunki zmiany wynagrodzenia należnego wykonawcy zamówienia publicznego. Zamówienia Publiczne. Doradca 3: 42–53.
Truman, E. M. (2003). Inflation Targeting in the World Economy. Institute for International Economics. Washington, D.C.
Ujdak-Dyńka, B. (2015). Zamówienia publiczne jako instrument optymalizacji wydatków publicznych. W: P. Lenik (red.), Efektywność zarządzania zasobami organizacyjnymi. Prace Naukowo-Dydaktyczne Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Stanisława Pigonia 68: 257–275.
Urząd Zamówień Publicznych (2022). Dopuszczalność zmiany umowy w sprawie zamówienia publicznego na podstawie art. 455 ust. 1 pkt 1 i 4 oraz art. 455 ust. 2 ustawy Pzp. Warszawa,
Wieczerzyńska, B. (2016). Efektywność zamówień publicznych w wymiarze prawnym, ekonomicznym i społecznym. Rocznik Administracji Publicznej 2: 558–570.
Wiktorowska, E., Wiktorowski, A., Wójcik, P., Gawrońska-Baran, A. (2022). Prawo zamówień publicznych. Komentarz aktualizowany. Warszawa: Lex/el.
Wojciechowski, E., Wojciechowski, M. (2004). Regulacja w zarządzaniu w samorządzie terytorialnym. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica 174: 303–309.
Zaborowski, M. (2019). Cel i funkcje zamówień publicznych. Optimum. Economic Studies 97(3): 151–163. DOI: https://doi.org/10.15290/oes.2019.03.97.10
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.