Abstract
This paper is an attempt to answer the question if it is possible to achieve full unambiguity and precision of an abstract and general description of features of a prohibited act within the substantive criminal law while maintaining communicativeness and conciseness of a legal text so that it is comprehensible for all the addressees of a criminal norm. In other words, the author seeks to resolve the issue of whether it is possible to implement the nullum crimen sine lege certa principle, which requires full characterisation of the prohibited act, to an extent that is even ‘idealised.’ In this respect, the author seeks to highlight the thesis that norms of criminal law describing punishable acts are addressed to the general society and as such should be read directly and understood without the need to apply complicated rules of interpretation of a criminal norm from a criminal provision at each time, which, according to the author, constitutes an element of the nullum crimen sine lege principle referred to in Article 42(1) of the Polish Constitution. However, it turns out that achieving full unambiguity and precision, without going into too much detail in a legal provision, and at the same time maintaining communicativeness and conciseness of a legal text is not possible. The reason is that criminal provisions containing a description of features of the type of a prohibited act are the result of a compromise between unambiguity, precision, communicativeness and imperfections of the ethnic language in which they were formulated. The wording of a criminal provision is asymptotic, but the legislator should be guided by the fact that it should, as far as possible, be comprehensible to every addressee, especially the one without adequate legal training.References
Banaszak, B. (2012), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. 2, Warszawa.
Barczak-Oplustil A. (2013), Obowiązywanie zasady nullum crimen sine lege. Wybrane problemy, Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 3: 5–28.
Choduń, A. (2004), Język prawny a język potoczny, [w:] Malinowska, E. (red.), Język – prawo – społeczeństwo, Opole: 77–86.
Choduń, A. (2006), Leksyka tekstów aktów prawnych, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 68(4): 19–30.
Gardocki, L. (2006), Zasada nullum crimen sine lege certa we współczesnym polskim prawie karnym, [w:] Dębiński, A., Gałązka, M., Hałas, R.C., Wiak, K. (red.), Hominum causa omne ius constitutum est. Księga jubileuszowa ku czci profesor Alicji Grześkowiak, Lublin.
Hryniewicz, E. (2012), Przestępstwo abstrakcyjnego i konkretnego zagrożenia dóbr prawnych, Warszawa.
Kociubiński, J. (2012), Zasada nullum crimen, nulla poena sine lege i jej ograniczenia w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, [w:] Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego, t. 28, Wrocław: 269–283.
Kokot P. (2013), Nullum crimen sine lege, jako dyrektywa interpretacji tekstu prawnego, [w:] Sepioło, I. (red.), Nullum crimen sine lege, Warszawa: 3–13.
Łuczyński, E., Maćkiewicz, J. (1999), Językoznawstwo ogólne. Zagadnienia wstępne, Gdańsk.
Malinowski, A. (2012), Polski tekst prawny. Opracowanie treściowe i redakcyjne, Warszawa.
Mamak, K. (2013), Niejasny opis typu czynu a zasada nullum crimen sine lege, [w:] Sepioło, I. (red.), Nullum crimen sine lege, Warszawa: 59–71.
Marek, A., Prawo karne, wyd. 9, Warszawa.
Michalska, A., Wronkowska, S. (1983), Zasady tworzenia prawa, Poznań 1983.
Morawski, L. (2000), Wstęp do prawoznawstwa, Toruń.
Pohl, Ł. (2011), Komentarz do art. 1 K.k., [w:] Stefański R.A. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa: wersja online Legalis.
Pohl, Ł. (2012), Prawo karne. Wykład części ogólnej, Warszawa.
Sławiński, M. (2013), Konstytucyjne uwarunkowania zasady nullum crimen sine lege – uwagi na marginesie wykładni art. 42 ust. 1 Konstytucji RP, [w:] Sepioło, I. (red.), Nullum crimen sine lege, Warszawa: 23–42.
Spyra, T. (2006), Granice wykładni prawa. Znaczenie językowe tekstu prawnego jako granica wykładni, Kraków.
Tobor, Z. (2013), W poszukiwani intencji prawodawcy, Warszawa.
Warylewski, J. (2003), Zasady techniki prawodawczej. Komentarz do rozporządzenia, Warszawa.
Wierczyński, G. (2010), Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz, Warszawa.
Wronkowska, S., Zieliński, M. (2004), Komentarz do zasad techniki prawodawczej, Warszawa.
Wróblewski, J., Lang, W., Zawadzki, S. (1979), Teoria państwa i prawa, Warszawa.
Zieliński, M. (1990), Aspekty zasady clara non sunt interpretanda, [w:] Wronkowska, S., Zieliński, M. (red.), Szkice z teorii prawa i szczegółowych nauk prawnych, Poznań: 173–186.
Zieliński, M., Bogucki, O., Choduń, A., Czepita, S., Kanarek, B., Municzewski, A. (2009), Zintegrowanie polskich koncepcji wykładni prawa, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 71(4): 23–39.
Zieliński, M., Zirk-Sadowski, M. (2011), Klaryfikacyjność i derywacyjność w integrowaniu polskich teorii wykładni prawa, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 73(2): 99–111.
Zieliński, M. (2012), Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa.
Zoll, A. (2006), Zasada określoności czynu zabronionego pod groźbą kary w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, [w:] M. Zubik, K. Budziło (red.), Księga XX-lecia orzecznictwa trybunału konstytucyjnego, Warszawa.
Zoll, A. (2013), Recenzja rozprawy habilitacyjnej oraz dorobku naukowego dr Piotra Wiatrowskiego, Kraków.
License
Copyright (c) 2018 WPiA UAM
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.